LESBOS
 

Basisgegevens
Officiële   landstaal	Grieks
Hoofdstad	Mytilini
Oppervlakte	1.630 km²
Inwoners	85.330   (2011, laatst bekend)
Munteenheid	euro   (EUR)
Tijdsverschil	+1 (zomer +2)
Web	.gr
Code.	GRC
Tel.	+30

Populaire bestemmingen GRIEKENLAND

Aegina	Alonissos	Andros
Chios	Hydra	Kalymnos
Karpathos	Kefalonia	Korfoe
Kos	Kreta	Lefkas
Lesbos	Mykonos	Naxos
Paros	Patmos	Peloponnesos
Poros	Rhodos	Samos
Santorini	Skiathos	Skopelos
Spetses	Thassos	Zakynthos

Geografie en Landschap

Geografie

Het Griekse eiland Lesbos (Grieks: Lésvos, maar de meeste Grieken noemen het Mytilini naar de hoofdstad Mytilene) ligt in de Oost-Egeïsche Zee, niet ver van de kust van Turkije. Lesbos ligt ter hoogte van de eilandengroep de Sporaden, tussen de eilanden Chios en Limnos. Athene ligt op ongeveer 300 km.

advertentie

Satellietfoto Lesbos_{Photo: Publiek domein}

Lesbos is met een oppervlakte van ca. 1630 km2 het op twee na grootste eiland van Griekenland, na Kreta en Evia. De totale lengte van de kustlijn bedraagt 370 km, de lengte van het eiland is maximaal 70 km, de breedte maximaal 45 km.

Midden op het eiland bevindt zich een grote baai, de Golf van Kallonis met een oppervlakte van ca. 160 km2. In het zuiden bevindt zich een kleinere baai, de Golf van Gera met een oppervlakte van 50 km2.

Landschap

Lesbos heeft een afwisselend landschap met dichte bossen en veel olijfboomgaarden (meer dan 11 miljoen olijfbomen!). Lesbos is heuvel- en bergachtig met als hoogste toppen de 967 meter hoge Olympus in het zuiden en de 968 meter hoge Lepetimnos en het noorden. De vorm van het eiland wordt voor een groot gedeelte bepaald door twee grote baaien, in het midden die van van Skala Kallonis (ca. 160 km2) en in het zuidoosten Gera Bay (ca. 100 km2), die beiden zeer diep landinwaarts gaan. Rond deze baaien en achter grote delen van de kust is het landschap vlak tot licht heuvelachtig. De westpunt van Lesbos is vulkanisch en het ruige landschap is daar kaal, dor en bergachtig door de vulkaanuitbarstingen in de oertijd. Toen is ook het 'versteend woud' ontstaan na de uitbarsting van de vulkaan Ordymnos, waar over een oppervlakte van bijna 30 ha verschillende oeroude versteende stammen van sequoia-bomen 'staan'. Lesbos telt, door de ondergrondse vulkanische activiteit, ook een aantal geneeskrachtige warmwaterbronnen, waarvan Polichnitos met 81-92°C een van de warmste warmwaterbronnen van Europa is. Eenmaal uit de grond wordt het water afgekoeld tot 42–44° graden voor de baden.

De meeste stranden, die variëren van klein en smal tot vrij lang en breed, bestaan uit grind, kiezels en keien; er zijn maar enkele zandstranden. In het zuiden van Lesbos, ligt Vatera, het langste strand van het eilans (11 km)). Zeer druk bezocht in het zuiden is Agios Isidoros, een kiezelstrand.

Klimaat en Weer

Lesbos heeft een mediterraan klimaat met warme droge zomers en milde, maar wel natte winters. 's Zomers lopen de temperaturen al snel op naar waarden tussen 30 en 35°C. Als uit het oosten de hete sirocco-wind gaat waaien, dan wordt het gemakkelijk 40°C of zelfs nog iets hoger. De gemiddelde dagtemperatuur in januari is 12°C, in juli is dat 31°C. De gemiddelde jaartemperatuur is 18,3°C.

Jaarlijks valt er gemiddeld 620 mm neerslag op Lesbos, verdeeld over ca. 80 regendagen. De meeste regen valt in de wintermaanden december en januari.

Lesbos is een zeer zonnig eiland met ca. 3040 uren zon per jaar.

De meeste zon uiteraard in de zomermaanden juni, juli en augustus. In Lesbos waait regelmatig de uit het noorden waaiende Meltemi, een briesje dat soms voor broodnodige, aangename verkoeling zorgt. Lesbos is al vanaf de oudheid bekend om de zogenaamde ‘alkyoniden-dagen', warme, zonnige dagen midden in de winterperiode.

	gem. max.temp.	uren zon p/d dagen	neerslag p/m
januari	11°C	5	12
februari	11°C	5	10
maart	13°C	7	9
april	18°C	8	8
mei	22°C	10	4
juni	27°C	13	3
juli	31°C	14	1
augustus	30°C	13	1
september	26°C	11	3
oktober	20°C	8	6
november	16°C	5	9
december	13°C	4	12

Planten en Dieren

Planten

De flora van Lesbos, die tot de mediterrane altijd groen hardloof zone gerekend wordt, telt ongeveer 1250 soorten, waarvan 70 soorten en ondersoorten orchideeën. De grote variatie hangt samen met de grote verschillen op het eiland wat betreft klimaat, bodemgesteldheid, hoogte en aantal uren zon. Zo is het westen aanmerkelijk droger en kalkarmer dan het nattere, kalkrijke oosten, en dat is aan de aanwezige flora te zien. Zo zijn er in het droge westen nauwelijks nog bossen te vinden en zijn de heuvels bedekt met lage stuiken.

Een groot deel van Lesbos bestaat uit kleinschalig cultuurlandschap, waar nog voldoende ruimte is voor bomen, planten en bloemen. In uitgestrekte olijfboomgaarden en op akkers groeien onder andere korenbloemen, gladiolen, kamille en klaprozen. Wegbermen en weides hebben een gevarieerde begroeiing met onder andere het in Nederland zeer zeldzaam geworden paarse spiegelklokje, een akkeronkruid. Langs waterkanten groeit de gele hoornpapaver. Op de niet in cultuur gebrachte hellingen vindt men een Middellandse Zee-vegetatie met cistusroosjes, salie en tijm.

Wilde endemische plantensoorten, die dus alleen op Lesbos voorkomen zijn, Alyssum lesbiacum, Alyssum xiphocarpum, Asperula nitida, Festuca pseudosupina en Ophrys bucephila.

EEN-ZAADLOBBIGEN
aapjesorchis	hoge dravik	spookorchis
Balkankievitsbloem	hondskruid	vroege haver
bijenorchis	Italiaanse orchis	wantsenorchis
brede wespenorchis	kikkerbeet	wit bosvogeltje
drakenbloem	klein fakkelgras	zachte dravik
gele affodil	kraailook	zeegerst
Griekse kievitsbloem	mannetjesorchis	zeelelie
harlekijn	pitrus	zeerus
hazenstaart	schorrenzoutgras
heen	spekwortel

TWEE-ZAADLOBBIGEN
akkerviooltje	granaatappel	rood guichelheil
blauw walstro	groot spiegelklokje	rotssnavelkruid
bochtig lamsoor	grote pimpernel	roze hypocist
boomdophei	haagwinde	tamarisk
bosrank	heelbeen	terpentijnboom
brem	hertshoornweegbree	veldzuring
bronkruid	kappertjesstruik	weegbree slangenkruid
eenjarig bingelkruid	klein glaskruid	wit vetkruid
gele hoornpapaver	kruisdistel	wit zonneroosje
gewone houtmelde	pijpbloem	zandraket
glaskroos	rode ogentroost	zilversalie
goudknopje	ronde ooievaarsbek

VARENS
adelaarsvaren	koningsvaren	schubvaren
gewone eikvaren	schaafstro	steenbreekvaren

Dieren

Lesbos is een van de rijkste en meest belangrijke Griekse eilanden wat fauna betreft. Het eiland heeft een grote biodiversiteit, vooral vanwege zijn geografische ligging tussen twee continenten, Europa en Azië. Bovendien heeft Lesbos een grote verscheidenheid aan ecosystemen die bovendien in goede staat verkeren, waaronder cultuurlandschappen, moerassen, dennenbossen en loofbossen.

De fauna van het eiland is samengesteld uit zowel Europese als Aziatische soorten als gevolg van de nabijheid van Klein-Azië. Zoogdieren, zoals de Perzische of Kaukasische eekhoorn, reptielen zoals de kleinaziatische adder en vogels zoals de Turkse boomklever behoren tot de fauna van Klein-Azië en komen wat Griekenland betreft alléén voor op Lesbos.

Dertien soorten landzoogdieren zijn waargenomen op Lesbos, 11 soorten vleermuizen, 5 amfibieën en 21 reptielen. De vogelfauna van het eiland is erg belangrijk, en met een aantal watergebieden zeer gunstig voor vogels, zoals de Kalloni- en Gerasbaai en de Polichnitos zoutpannen. In totaal 325 vogelsoorten zijn gezien op het eiland.

Amfibieën en reptielen

De herpetofauna van Lesbos is voor zo'n klein eiland zeer rijk met twee landschildpadden, de Moorse landschildpad en de breedrandschildpad (ook wel helmschildpad of klokschildpad genoemd) twee moerasschildpadden (o.a. de Kaspische beekschildpad), zes hagedissen, waaronder de uit Azië afkomstige slangooghagedis, de hardoen, de reuzensmaragdhagedis, de scheltopusik, en elf slangensoorten, waarvan zes van Aziatische afkomst, onder andere de halsbandslang of maskerdwergslang en de Klein-Aziatische adder, en daarnaast ook nog de dobbelsteenslang, de slanke wormslang, de gestreepteringslang, de zandboa, de gevlekte toornslang, de slanke toornslang, de pijlslang en de hagedisslang. Beschermde dieren zijn de Moorse landschildpad, de Europese moerasschildpad, de Balkanbeekschildpad en de luipaardslang. Tot de amfibieë horen ook de algemeen voorkomende groene kikker, boomkikker en groene pad.

Insecten

Lesbos telt vele insectensoorten, waaronder dolkwesp, voorjaarsmestkever, struiksprinkhaan, Griekse wimpelstaart, reuzenhaft, leemwesp en grondwants. Ook wat spinnen betreft is Lesbos rijk voorzien, onder andere met de krabspin en de vuurspringer.

Libelles
bastaardlibelle	glassnijder	vroege glazenmaker
blauwe breedscheenjuffer	grote keizerlibelle	vuurlibelle
blauwoogbronlibelle	kleine tanglibelle	weidebeekjuffer
bloedrode heidelibelle	koraaljuffer	windvaantje
bosbeekjuffer	lantaarntje	witpuntoeverlibelle
bruine winterjuffer	Oriëntjuffer	zadellibelle
bruinrode heidelibelle	platbuik	zuidelijke glazenmaker
geelvlekheidelibelle	purperlibelle	zuidelijke heidelibelle
gewone oeverlibelle	rivierrombout	zuidelijke keizerlibelle
gewone pantserjuffer	Turkse rombout	zuidelijke oeverlibelle

Vlinders
argusvlinder	groentje	oostelijke pijpbloemvlinder
Balkanboswachter	groot geaderd witje	oostelijke vuurvlinder
blauwe ijsvogelvlinder	groot koolwitje	oranjetipje
blazenstruikblauwtje	grote vos	pijpbloemapollo
bloemenblauwtje	heivlinder	resedawitje
bont zandoogje	hooibeestje	rotsvlinder
boomblauwtje	icarusblauwtje	rouwmantel
boswitje	kaasjeskruiddikkopje	scheefbloemwitje
Bretons spikkeldikkopje	kardinaalsmantel	snuitvlinder
bruin blauwtje	keizersmantel	tijgerblauwtje
bruin zandoogje	klein geaderd witje	toortsparelmoervlinder
bruine eikenpage	klein koolwitje	tweekleurige parelmoervlinder
bruine vuurvlinder	klein kustdikkopje	violette vuurvlinder
citroenvlinder	kleine heivlinder	voorjaarsspikkeldikkopje
Cleopatra	kleine parelmoervlinder	witbandheremiet
dagpauwoog	kleine vos	witbandzandoog
distelvlinder	kleine vuurvlinder	zuidelijk dwergblauwtje
donkere heivlinder	knoopkruidparelmoervlinder	zuidelijk grauw zandoogje
duinparelmoervlinder	koningspage	zuidelijke gehakkelde aurelia
dwergdikkopje	Levant bruin zandoogje	zuidelijke heivlinder
eikenpage	oostelijk dambordje	zuidelijke koninginnepage
geelsprietdikkopje	oostelijk kalkgraslanddikkopje	zwartbruin dikkopje
getand blauwtje	oostelijk marmerwitje	zwartsprietdikkopje
grauw zandoogje	oostelijk tijmblauwtje

Vogels

Lesbos is een zeer interessant eiland voor de ornithologen. De geografische positie van het eiland maakt het een zeer belangrijke 'halteplaats'voor tekvogels. Enkele zeldzame vogelsoorten zijn waargenomen in de verschillende leefgebieden van het eiland. Op Lesvos zijn in totaal ca. 325 vogelsoorten zijn waargenomen.

De belangrijkste ecosystemen voor de vogels in Lesbos zijn waarschijnlijk de watergebieden. De belangrijkste van hen zijn de twee grote baaien op het eiland, de Kaloni- en de Gerasbaai. De Kaloni en Polichnitos zoutpannen trekken ook een grote verscheidenheid aan vogels evenals de rivier bij Skala Eressos. Lesbos heeft veel bronnen en het regent voldoende om de vele vogels gedurende het hele jaar van water te voorzien.

Lesbos heeft drie beschermde gebieden en de Kalonibaai is er daar één van met ca. 68 vogelsoorten. Het tweede gebied bevat de Gerasbaai, het Dipi-moeras en de berg Olympos, met beschermde dieren als de purperreiger, de ooievaar, de casarca (oranjebruinehalfgans) en de Rüppell's grasmus. Het derde gebied is het westelijke schiereiland waar onder andere het versteende woud te vinden is in de buurt van de dorpen Sigri, Adissa en Eressos. Drie beschermde vogelsoorten zijn te vinden in dit gebied: Rüppell's grasmus, de Turkse boomklever en de smyrna-gors, die ook in de bergen rond Eressos voorkomt.

Zoogdieren

Lesbos heeft een grote diversiteit aan kleine zoogdieren. Voor drie van hen is Lesbos de enige plaats in Europa waar ze nog voorkomen en bovendien komen ze ook nog eens alléén voor op de berg Olympus. Het zijn de Kaukasus-eekhoorn of Perzische eekhoorn, een spitsmuissoort uit het geslacht Crocidura en de Turkse boomklever. Andere zoogdieren die op Lesbos voorkomen zijn de westelijke blindmuis, steenmarter, wezel, , bruine rat, zwarte rat, huismuis en bosspitsmuis.

Op Lesbos komen zes beschermde vleermuissoorten voor: kleine hoefijzerneus, grote hoefijzerneus, Blasius' hoefijzerneus, kleine vale vleermuis, grote vale vleermuis en Schreibers vleermuis of langvleugelvleermuis.

Geschiedenis

Voor Christus

De oudste ruïnes op Lesbos dateren van 3200-3100 v.Chr., onder andere bij Thérmi zijn vijf dorpen opgegraven, waarvan de restanten op elkaar gestapeld in de bodem lagen en dateerden uit de periode 3200-2400 v.Chr. De drie oudste dorpen stammen uit de tijd van Troje I (ca. 2920-2480/20 v.Chr.), de jongste twee uit de tijd van Troje II (ca. 2600-2480/20 v.Chr.). In de zandlaag van het jongste dorp zijn ook verdedigingswallen gevonden, waarschijnlijk om aanvallers uit Centraal-Azië tegen te houden.

Na deze periode werd het stil op Lesbos, en dat wordt bevestigd doordat er geen archeologische bewijzen uit die periode gevonden zijn. Pas in ca. 1400 v.Chr. zijn er weer activiteiten waar te nemen op het eiland. Dan arriveren er Grieken uit Mycene en Klein-Azië (West-Turkije) in de periode van de Trojaanse Oorlog. Het ging hier om Argiven, Achaëers en nog later, ca. 800 v.Chr., Eolische Grieken onder leiding van Penthelides, die kolonies op Lesbos en in Klein-Azië stichtten. Aan het begin van de Eolische periode kende Lesbos vijf steden die door even zovele koningen geregeerd werden, Mytilini, Methymna, Pyrrha, Antissa en Eresos. In de 7e eeuw v.Chr. werden al die koningen verdreven en in de 5e eeuw v.Chr. werd de stad Arisbe totaal vernietigd door het volk van Mithymna. In ca. 615 v.Chr. werd Sappho (ca. 615 - 562 v.Chr.) geboren als dochter van een adellijk geslacht, waarschijnlijk in het dorpje Eresoú. Zij zou later uitgroeien tot een van de beste lyrische dichters aller tijden.

In 570 v.Chr. werd er in Egypte de Griekse kolonie Naucrate gesticht, en de bewoners van Lesbos hadden hierin een flink aandeel. In deze periode werd Lesbos zo sterk dat Croesos, een machtige koning in Klein-Azië, niet probeerde om ook Lesbos te veroveren, maar een verdrag met het eiland sloot. In dezelfde tijd werd er een verdrag gesloten tussen Lesbos en de Miletiërs van Milete, een stad uit de hedendaagse provincie Anatolië aan de westkust van Turkije. In die tijd was Milete een zeemacht die overal kolonies stichtte, tot aan de Krim toe. De bewoners van Lesbos streden tevergeefs samen met Milete tegen Polycrates van Samos, een alleenheerser die ook aan het hoofd van een zeemacht stond.

Aan het einde van de 6e eeuw v.Chr. kwam Lesbos zonder slag of stoot onder Perzisch bewind, die de tiran Coes van Exandrus aanstelden om de rust op het eiland te bewaren. In 499 v.Chr. brak er in veel Griekse steden een opstand uit tegen de Perzen, en ook Lesbos nam aan de strijd deel. Coes werd vermoord, maar in 494 v.Chr. wonnen de Perzen, na aanvankelijke verliezen, de strijd, en Lesbos werd volledig onderworpen aan het bewind van de Perzen. De bewoners van Lesbos werden zelfs gedwongen om te vechten aan de kant van de Perzen toen Xerxes, koning van het Perzische rijk van 485-465 v.Chr., rooftochten ging ondernemen richting het Griekse vasteland. Toen Xerxes echter in 479 v.Chr. bij de Slag van Mycale het onderspit dolf, koos Lesbos de kant van de Attische Zeebond, dat in 477 v.Chr. bestendigd werd middels het sluiten van een verbond met de Atheners.

Dit verbond werd in 440 v.Chr. alweer beëindigd toen de bewoners van Lesbos die van Samos te hulp schoten in de hun strijd tegen de zo mogelijk nog wredere Atheners dan de Perzen. De opstand werd echter neergeslagen door Athene, maar enkele jaren later, in het vierde jaar van de Peloponnesische Oolog kwam heel Lesbos, met uitzondering van de stad Mithymna, weer in opstand tegen Athene. Mithymna bleek zo sterk dat het de andere steden in bedwang kon houden en de Atheners met hun legers Lesbos bezetten. In 405 v.Chr. werden alle steden op Lesbos veroverd door Lysander, een Spartaanse generaal (stierf in 395 v.Chr.), maar in 392 v.Chr. was heel Lesbos weer in handen van Athene. In 387 v.Chr. kreeg Lesbos autonomie onder het Vredesakkoord van Antalcidas (naam van de Spartaanse onderhandelaar). In 369 v.Chr. werd Lesbos weer een deelnemer aan het Tweede Atheense verbond, maar in 357 v.Chr. werd Lesbos weer door de Perzen veroverd en werden vrienden van de Perzen weer op de belangrijkste posities geposteerd.

In 334 v.Chr. viel Alexander III van Macedonië, beter bekend als Alexander de Grote, het door de Perzen beheerste Anatolië binnen, en Lesbos koos meteen de kant van Alexander. Dit lieten de Perzen echter niet op zich zitten, en met behulp van Memnon van Rhodos (380 v.Chr. - 333 v.Chr.), een Griek in dienst als huurlingengeneraal van het Perzische leger, werden verschillende eilanden, waaronder Lesbos, weer ingenomen door de Perzen. Tijdens de belegering van de stad Mytilene stierf Memnon aan een ziekte. De bezetting door de Perzen duurde echter maar kort, want zij werden al snel verdreven door een generaal van Alexander de Grote, Aegelogus. Lesbos bleef nu onder de Macedonische wetgeving vallen tot 167 v.Chr., toen de Romeinen voor de eerste keer Lesbos aanvielen. In 88 v.Chr. vestigden de Romeinen zich permanent op Lesbos, die in die tijd een vijand van Rome steunden, Mithridates VI van Pontus, bijgenaamd Eupator of de Grote (134 v.Chr. - 63 v.Chr.). Als wraak voor de steun van Lesbos aan Mithriodates, vernietigden de Romeinen de hoofdstad Mytilene.

Na Christus

Onder keizer Titus Flavius Vespasianus (9 n.Chr. - 79) kreeg Lesbos een zekere mate van zelfstandigheid en onder keizer Hadrianus (76 - 138) kreeg Lesbos al haar privileges terug. In de Romeinse tijd zou Lesbos een populaire vakantiebestemming worden. Lange tijd was het rustig op Lesbos, maar in 769 werd het eiland aangevallen door de Slaven, in 821, 881 en 1055 gevolgd door de Saracenen. In 1128 werd Lesbos door de Venetiërs bezet en geteisterd door aanvallen van Catalaanse piraten. In 1204 werd Lesbos door de Franken bezet die het eiland cadeau deden aan Boudewijn I van Constantinopel. Hij gaf op zijn beurt Lesbos in 1224 af aan de Byzantijnse keizer Johannes III Ducas Vatatzes (regeerperiode 1222-1254), en in 1261 werd Lesbos opnieuw een Byzantijnse provincie. In die periode vestigden zich ook de eerste handelaren uit Genua zich op Lesbos, die vaak speciale handelsprivileges kregen. In 1335 gaf de Byzantijnse keizer Johannes V Paleologus (1331-1391) Lesbos als bruidsschat aan zijn schoonbroer, de Genuees Francisco Gateluzo.

Op 14 oktober 1462 werd Lesbos veroverd door de Turken van sultan Mehmed de Veroveraar (1432-1481), die het eiland 'Tuin van de Egeïsche Zee' noemden. Het merendeel van de Grieken werd tot slaaf gemaakt of naar Constantinopel verbannen en het hele economische en culturele leven op Lesbos kwam tot stilstand. Van de ca. 100.000 inwoners van Lesbos bleven er maar ongeveer 30.000 op Lesbos wonen. Ook de meeste bouwwerken uit de Byzantijnse en de Genuese tijd werden door de Turken vernield, maar ook wel door aardbevingen. Tijdens de Turkse bezetting werd de hoofdstad Mytilini gesplitst in een Grieks en een Turks deel en had Lesbos veel te lijden onder aanvallen op het eiland, onder andere in 1771 van een Russische vloot, die Turkse schepen en het fort van Mytilini beschoten en bombardeerden. Als wraak hierop werden er veel christenen door de Turken vermoord. Eeuwen later, in 1824, kwamen de nog op het eiland wonende Grieken in opstand tegen de Turken, maar die opstand werd met veel bloedvergieten neergeslagen.

Pas in 1912 kreeg het eiland haar vrijheid terug na een geslaagde actie van een Griekse vloot onder leiding van admiraal Koundouriotis, en werd een onderdeel van de Griekse staat. In 1914 werd dat echter pas officieel, maar pas in 1922 stopten de gevechten om het eiland echt en verhuisden veel Grieken uit West-Turkije naar Lesbos. In de Tweede Wereldoorlog werd Lesbos opnieuw bezet, nu door de Duitsers op 4 mei 1941. Op 10 september 1944 kwam Lesbos weer in Griekse handen. Een belangrijk jaar in de modernste geschiedenis van Lesbos was 1981, toen het toerisme naar het eiland goed op gang kwam.

Zie verder ook de geschiedenispagia van Griekenland op landenweb.

Bevolking

Lesbos heeft een inwoneraantal van ongeveer 85.000, en daar wonen er ca. 36.000 van in de hoofdstad Mytilene. (2017)

Taal

advertentie

Alfabet_{Foto: LewWhite CC 3.0 Unported no changes made}

Het moderne Grieks of Nieuw Grieks behoort net als het Nederlands tot de Indo-Europese taalfamilie en is één van de oudste nog levende talen. Hoewel behorend tot dezelfde taalfamilie lijkt het Grieks nauwelijks op een andere Indo-Europese taal. Dit komt omdat het Grieks zich relatief geïsoleerd van buitenlandse invloeden heeft kunnen ontwikkelen.

In de klassieke oudheid werden er verschillende Griekse dialecten naast elkaar gebruikt, maar het Attisch van de stad Athene verstond men in geheel Griekenland. Vanaf de vierde eeuw voor Christus kreeg het Attisch concurrentie van het Koinè-Grieks, een soort algemeen beschaafd Grieks dat gebruikt werd van Macedonië tot het Nabije Oosten. Vanaf die tijd werd het Attisch gebruikt in het onderwijs en het was de officiële overheids- en kerktaal in het Byzantijnse Rijk en in de Kerk. De gewone man sprak een soort volkstaal die van het Koinè-Grieks afstamde. In de Middeleeuwen vestigden zich allerlei andere volken in Griekenland en veranderde de spreektaal drastisch terwijl de schrijftaal hetzelfde bleef en aldus de twee talen steeds verder uit elkaar groeiden.

Na de Vrijheidsoorlog begin 19e eeuw trachtte de overheid een nieuwe taal in te voeren, het Katharevousa of"gezuiverde taal". De overheid en op scholen ging men deze taal inderdaad gebruiken maar het volk bleef zich van de Dimotiki bedienen, de spreektaal van het Griekse volk. De bedoeling was dat het Dimotiki zou verdwijnen, maar dat bleek moeilijker dan gedacht en mislukte dan ook. Vanaf 1920 mocht het Dimotiki op scholen gebruikt worden en in 1974 verdween het Katharevousa van diezelfde scholen.

Het Griekse alfabet bestaat uit 24 letters die er op het eerste gezicht ingewikkeld uitzien, maar bij nader inzien simpeler zijn dan het Nederlandse alfabet. De uitspraakregels zijn regulmatig en daardoor sneller te begrijpen. In het Grieks is het belangrijk om de juiste klemtoon te gebruiken. Een woord met de klemtoon op de eerste lettergreep kan een totaal verschilleden de betekenis hebben van hetzelfde woord maar met de klemtoon op bijvoorbeeld de derde lettergreep.

De alfabetten van alle grote Europese talen zijn min of meer gebaseerd op het oude Griekse alfabet. Ons Romeinse alfabet wordt soms wel de westerse vorm van het Griekse alfabet genoemd.

Enkele woorden en uitdrukkingen:

• Een – éna
• Twee – dhio
• Drie – tría
• Tien – dhéka
• Honderd – ekató
• Maandag- símera
• Woensdag – tetárti
• Zondag – kiriakí
• Hoeveel kost dat? – póso káni?
• Alstublieft – parakaló
• Brood – psomi
• Eieren – avga
• Vlees – kreas
• Zout – alat
• Bier – bira
• Water - nero

Godsdienst

Algemeen

advertentie

St. Nicholas Church op de Pigadia begraafplaats. Karpathos, Griekenland

_{Foto: Onbekend CC 3.0 Unported no changes made}

Ca. 98% van de Griekse bevolking is lid van de Grieks-orthodoxe Kerk, die ontstond na de grote scheuring in 1054 toen de patriarchen uit het Oosten het leergezag van de paus niet langer erkenden. De Grieks-orthodoxe staatskerk is sinds 1833 onafhankelijk van het primaat van de patriarch van Istanbul(vroeger Constantinopel). De Grieks-orthodoxe kerk kent een aantal verschillen ten opzichte van de westerse christelijke kerken. Zo dienen voor de grondslag van de leer alleen de bijbel, de kerkvaders en de uitspraken van de oecumenische concilies. Verder richten de Griekse geestelijken zich vooral op de liturgie en op gebed en meditatie. Op sociaal gebied is de Oosterse kerk lang niet zo actief als in het westen. Wel zijn de overheid en de kerk veel nauwer verbonden. De overheid subsidieert de Kerk en de Kerk op haar beurt volgt de politiek op de voet.

De grootste religieuze minderheid zijn de moslims, de Turkse Grieken. De meeste moslims wonen in Thracië, waar dan ook veel moskeeën te vinden zijn.

Het aantal joden is na de Tweede Wereldoorlog drastisch verminderd. Zo woonden er in het noordelijke Thessaloniki in 1941 meer dan 60.000 joden; tegenwoordig nog maar ca. 1100. De ca. 40.000 katholieken wonen voornamelijk op de Griekse eilanden.

Theoctiste van Lesbos

Theoctiste van Lesbos is een heilige van de Oosters Orthodoxe Kerk en de gemeenschap van oost-katholieke en Latijnse katholieke kerken. Geboren op Lesbos werd ze al vroeg wees en in een klooster op het eiland werd ze als non werd opgevoed tot haar 18e jaar. Op die leeftijd werd ze gevangen genomen door Saraceense slavenhandelaren.

Tijdens een tussenstop op het eiland Paros lukte het Theoctiste om te ontsnappen en na een dwaaltocht door de bossen van het vrijwel verlaten Paros, vond ze onderdak in de vervallen tempel van Ekatontapyliani. Daar zou ze 35 jaar lang als een kluizenaar wonen en veel wonderbaarlijke gebeurtenissen worden geassocieerd met haar leven en haar relikwieën.

Theoctiste van Lesbos stierf eind 9de eeuw en ze wordt herdacht op de 9e en 22e november in Oostelijk-christelijke kerken, en op 10 november in de rooms-katholieke kerk.

Kerkelijke gebouwen

Agios Ioannis Therapondas

Deze kerk is gewijd aan de heilige Johannes van Therapon, en staat in de buurt van de pier van de stad Mytilene. Het is architectonisch een fraaie kerk, een indrukwekkende driebeukige basiliek met neoklassieke elementen en elementen uit de Renaissance. Met de bouw van de kerk werd begin 19e eeuw begonnen en pas in 1935 was de bouw voltooid. De architect van de kerk was Argyris Adalis, een leerling van de beroemde Griekse architect Ernst Ziller. De kerk herbergt een prachtige collectie iconen.

Taxiarchis Mandamados

Deze kerk ligt vlakbij het dorp Mandamados, ten noordwesten van Mytilene. De kerk werd gebouwd in 1700, gerestaureerd in 1879, en is gewijd aan de beschermheilige van Lesbos, de aartsengel Michael. De kerk herbergt een oude gouden stola en bijzondere bijbels en andere religieuze boeken.

Panagia Trouloti

De 14e-eeuwse Byzantijnse kerk van Panagia Trouloti staat in het dorp Thermi, op 10 kilometer ten westen van Mytilene. De kerk herbergt een 18e eeuwse houtsnijwerken tempel, een van de mooiste voorbeelden van post-Byzantijns houtsnijwerk van het eiland.

Klooster van Limonos

Het klooster van Limonos is het grootste en belangrijkste klooster op Lesbos. Het ligt 4 km ten noordwesten van Kalloni en is geopend voor bezoekers. Gewijd aan de aartsengel Michael, werd dit klooster gebouwd in de Byzantijnse tijd en gebruikt tot de Ottomanen het eiland in 1462 veroverden. Pas in 1526 werd het klooster als religieus gebouw in ere hersteld door Sint Ignatius Agallianos en werd er een kerkgebouw aan het klooster vastgemaakt. De Heilige Ignatius richtte er ook een befaamde school op, de Limoniada School, tot 1923 het intellectuele centrum van het eiland. Het klooster biedt nu plaats aan een belangrijke bibliotheek met ca. 5.000 boeken die dateren uit de 15e eeuw tot heden, zeldzame manuscripten, bijzondere kerkelijke voorwerpen, heilige iconen, juwelen en vele andere kunstvoorwerpen. Het klooster viert elk jaar op 8 oktober een voor Lesbos belangrijk religieus festival.

Klooster van Ipsilou

Dit Byzantijnse klooster ligt 9 kilometer ten zuiden-westen van het dorp Andissa, ten noordwesten van Mytilene. Het klooster werd gesticht vóór 800 na Christus ter ere van de heilige Johannes de Evanglist, de schrijver van het boek 'Openbaring'. Het herbergt diverse bijzondere kerkelijke voorwerpen, zoals stola's geborduurd met goud, altaar-kleding, waardevolle kruisen en een groot aantal belangrijke documenten.

De vroeg-christelijke basiliek van de Heilige Andreas

De ruïnes van deze driebeukige basiliek liggen in het dorp Eressos, in het zuidwesten van Lesbos. De overblijfselen van de vloeren van het voorportaal van de kerk en het middelste gangpad zijn bedekt met mooie mozaïeken.

Kerk van Athanasios

De prachtige, aan de heilige Athanasios gewijde kerk, ligt midden in het centrum van Mytilene en heeft een opmerkelijke structuur en dateert uit eind 16e en begin 17e eeuw. Het is een kruisvormige basiliek met een koepel. De binnenkant van de kerk is net zo adembenemend als de buitenkant, met muren behangen met prachtige fresco's, wat wijst op een sterke Renaissance invloed. Het meest indrukwekkende aspect van deze kerk is de los staande grote klokkentoren (33 meter hoog). Prachtige voorbeelden van postbyzantijns houtsnijwerk zijn het altaar, de iconendrager en de bisschoppelijke troon uit 1738. De 16e eeuwse icoon van Jezus Christus stamt uit Klein-Azië.

Panagia Glykofilousa (Onze Lieve Vrouw van de Zoete Kus)

Deze kerk, gebouwd in 1609 als onderdeel van een klooster, staat in het centrum van het dorp Petra, 55 kilometer ten noordwesten van Mytilene. De kerk is gebouwd op een 40 meter hoge rots en 114 uitgehouwen treden leiden naar de ingang van de kerk. De kerk beschikt over een zeer waardevolle uit hout gesneden iconostase. Deze wand van beelden die de altaarruimte scheidt van het schip van de kerk is ook nog eens versierd met iconen. Verder is er nog aanwezig een uit hout gesneden bisschoppelijke troon. Het is een van de belangrijkste bedevaartplaatsen van het eiland en de versterkte positie geeft aan dat de kerk gebouwd werd in een periode van piratenaanvallen.

Klooster van Agios Raphael

Het klooster van Agios Raphael, een van de meest bekende kloosters van Griekenland, ligt vlakbij het dorp Thermi, ongeveer 15 km van Mytilene. Het is een belangrijk bedevaartsoord, waar wonderen en bovennatuurlijke verschijnselen aan toegeschreven worden. Orthodoxe christenen uit Griekenland, Rusland en verschillende Balkanlanden bezoeken elk jaar het klooster. Het huidige klooster van Agios Raphael werd in 1963 gebouwd op de ruïnes van de vroegere kloosters, en bijzonder is dat de schedel van Agios Raphael er wordt bewaard.

Griekse mythologie

advertentie

Mythologische afbeelding op vaas_{Foto: Publiek domein}

Het woord mythe is afgeleid van het woord"muthos", dat eerst uiting betekende en later vaak werd uitgelegd als"een gesproken of geschreven verhaal".

Mythologie (muthologia) is dus"vertellen over verhalen", of een verzameling mythen, of de studie van mythen.

Toen het schrift ontstond in Griekenland waren de mythen en legenden al verankerd in de orale overleveringen en vooral latere dichters gaven de verhalen een ander verloop. De Griekse mythologie lijkt veel op andere mythologieën. Zo komt de Noorse god Odin overeen met de Griekse Zeus en verrichtten de Noorse helden vaak dezelfde heldendaden als hun Griekse collega's.

Enkele Griekse goden

Aeolus (Aiolos)
Een zoon van Hippotes, die door Zeus was aangesteld als bewaker van de winden. Hij was de baas over de (wind)goden: Boreas, Zephyros, Notos en Euros.

Aphrodite
Aphrodite is de godin van de liefde en schoonheid. Zij werd geboren uit het schuim van de zee, waar ook het belangrijkste heiligdom gewijd aan Aphrodite staat. Ze was getrouwd met Hephaestus, maar had liever Ares als minnaar.

Haar zoon was Eros, de god van de liefde. Aphrodite wordt afgebeeld met de gevleugelde Eros en met duiven. Zij was een van de Olympische goden. De Romeinen noemden haar Venus.

advertentie

Aphrodite, godin van de liefde en schoonheid_{Foto: Tilemahos Efthimiadis CC 2.0 Generic no changes made}

Apollo
Apollo was de zoon van Zeus en Leto, en tweelingbroer van Artemis. Hij is god van het licht, van de geneeskunde, muziek en wetenschap. Apollo wordt vaak afgebeeld met een lier in zijn hand. Het belangrijkste heiligdom gewijd aan Apollo ligt in Delphi, de belangrijkste orakelplaats van het oude Griekenland. Apollo was een Olympische god.

Ares
Ares was een zoon van Zeus en Hera en is de god van de oorlog. Hij wordt vaak afgebeeld in volledige wapenuitrusting en was een Olympische god. De Romeinen nomen hem Mars.

Artemis
Artemis was de tweelingzus van Apollo, en dochter van Zeus en Leto. Zij was de godin van de natuur en de jacht. Zij was ook de beschermgodin van zwangere vrouwen en wordt vaak afgebeeld met een boog in haar hand. Zij was een Olympische god en haar Romeinse naam is Diana.

Dionysos
Dionysos was een zoon van Zeus en de god van de druiven en de wijn. Hij wordt vaak afgebeeld met een staf, die van boven omwonden is met klimopbladen. Hij was een Olympische god en zijn Romeinse naam is Bacchus of Liber.

advertentie

Dionysos_{Foto: Zde CC 4.0 International no changes made}

Eros
Eros is de god van de behoeften en wordt ook wel Himeros genoemd. Eros wordt vaak gezien als gevleugelde jongensgod die mannen in hun hart schiet met liefdespijlen. Romeinse namen voor hem zijn Amor en Cupido.

Hermes
Hermes was de boodschapper van de goden en een zoon van Zeus. Hij is ook god van de reizigers, dieven en handelaren. Hij wordt altijd afgebeeld met een reizigersmuts en reizigersstaf of een helm met vleugels. Ook zijn sandalen hebben vleugels. Hij begeleidde de schimmen van de doden naar de onderwereld, de Hades.

Pallas Athena
Zij is de dochter van alleen Zeus, want uit zijn voorhoofd geboren. Zij is de beschermgodin van de kunstenaars en handwerkslieden, maar ook de godin van de wijsheid en kennis. In oorlogstijd werd Athena ook nog vereerd als oorlogsgodin. Ze was de speciale beschermgodin van de stad Athene en een beschermengel van Griekse helden als Herakles en Odysseus.

Zij wordt vaak afgebeeld met helm en volledige wapenuitrusting. De uil, die wijsheid symboliseert, was aan haar gewijd. Pallas Athena heeft een heiligdom gelegen in Athene: het Parthenon.

Zij was een Olympische god en haar Romeinse naam is Minerva.

advertentie

Palla Athena_{Foto: Diana Ringo CC 3.0 Austria no changes made}

Poseidon
Poseidon is een roer van Zeus en is de god van de zee en beschermgod van de zeevaarders. Zijn paleis ligt diep onder water en hij wordt vaak afgebeeld met een drietand, waarmee hij de zee in beroering kan brengen. Het paard was aan hem gewijd.

Omdat de Grieken geloofden dat het land op de zee dreef, beschouwden ze hem ook als de god die de aardbevingen veroorzaakte. De Romeinse naam is Jupiter.

Zeus
Zeus was de oppergod van de Grieken en de koning van goden en mensen. Daarnaast was hij de god van de lucht en het weer. Hij wordt vaak afgebeeld met een bliksem in zijn hand en is gezeten op een troon. Uit zijn liefdesavonturen met mooie vrouwen zijn vele halfgoden en helden ontstaan, zoals Herakles en Perseus.

Zeus en Thetis_{Foto: Publiek domein}

Samenleving

Staatsinrichting

Griekenland kreeg op 1 januari 2011 een nieuwe bestuurlijke indeling als onderdeel van een algehele bestuurlijke hervorming, die vernoemd werd naar Kallikratis, een Griekse architect uit het midden van de 5e eeuw v.Chr.

Griekenland is sinds 2011 in 13 bestuurlijke regio's, de zogenaamde"periferia", opgedeeld. Deze bestuurlijke regio's zijn weer onderverdeeld in 74 regionale eenheden, de 'perifereiaki enotita'. De regionale eenheden, die geen eigen bestuur meer hebben, worden op hun beurt weer onderverdeeld in 325 gemeenten of 'demoi'. Daarnaast kent Griekenland sinds 1926 één autonoom gebied onder een eigen Grieks-orthodox bestuur, namelijk Agion Oros of de monnikenstaat Athos in Chalkidiki (Noord-Griekenland).

Administratieve indeling

De 13 bestuurlijke regio's van Griekenland zijn Attica (1), Centraal-Griekenland (2), Centraal-Macedonië (3), Kreta (4), Oost-Macedonië en Thracië (5), Epirus (6), Ionische Eilanden (7), Noord-Egeïsche Eilanden (8), Peloponnesos (9), Zuid-Egeïsche Eilanden (10), Thessalië (11), West-Griekenland (12) en West-Macedonië (13).

Door de bestuurlijke herindeling van 2011 werd Lesbos een regionale eenheid van de bestuurlijke regio Noord-Egeïsche Eilanden, die verder bestaat uit de regionale eenheden Chios, Ikaria, Limnos en Samos.

De fusiegemeente Lesbos bestaat uit de 13 deelgemeenten Agia Pareskevi, Agiasos, Gera, Eresos-Antissa, Evergetoulas, Kalloni, Loutropoli Thermis, Mandamados, Mithymna, Mytilini, Petra, Plomari en Polichnitos. Voor de actuele politieke situatie in Griekenland zie hoofdstuk geschiedenis.

Onderwijs

Wetenschappelijk onderwijs

Nadat de Vrede van Moudros was ondertekend (17/30 oktober 1918) werd Griekenland door de geallieerden aangewezen om de controle over het gebied rond het Turkse Smyrna te houden en te zorgen voor vrede en stabiliteit. In dat kader stelde de internationaal bekende wiskundige Constantijn Caratheodory, destijds werkzaam aan de Universiteit van Berlijn, in 1919 voor om in Smyrna een nieuwe universiteit op te richten, de 'Ionische Universiteit'.

Athene was op dat moment het enige educatief centrum voor wetenschappelijk onderwijs in dat gebied rond de Middellandse Zee, en dus stelde hij drie mogelijke vestigingsplaatsen voor de nieuwe universiteit: Smyrna, Thessaloniki en Chios. De Griekse regering besloot tot oprichting van de Ionische universiteit, gevestigd in Smyrna, het huidige Izmir, Klein-Azië (Turkije), op 1 december 1920. Echter, de Ionische universiteit zou haar deuren nooit openen voor de studenten. De Turken kwamen, onder leiding van Mustafa Kemal (Atatürk), in opstand tegen de aanwezigheid van de Grieken in Turkije. Op 26 augustus vielen de Turken Smyrna aan en binnen een paar uur waren de Grieken in zee gedreven en volgde er een verschrikkelijke slachting onder de Grieken en kwam er een definitief einde aan de duizenden jaren van Griekse aanwezigheid in Klein-Azië.

De Universiteit van de Egeïsche Zee is de voortzetting van de initiële visie van Constantijn Caratheodory. Heropgericht in 1984 heeft de universiteit nu 17 faculteiten en is uitgegroeid tot een van de grootste universiteiten van het land. De centrale administratie van de universiteit is gevestigd in de hoofdstad van Lesbos, Mytilene, terwijl de verschillende instituten zijn gevestigd in Chios, Karlovassi (op het eiland Samos), Rhodos, Syros en Mytilene.

Mytilene herbergt de faculteiten Sociale Wetenschappen en Milieustudies. De faculteit kent de instituten sociale antropologie en geschiedenis, geografie, sociologie en cultuurtechnologie en communicatie. De faculteit milieustudies kent de instituten voedsel- en voedingsleer, milieu en maritieme wetenschappen (op Lemnos).

Diversen onderwijs

De Meisjes School van Mytilene is gelokaliseerd in het historische centrum van Mytilene en werd gefinancierd door Z. Vournazos, de architect van het schoolgebouw is niet bekend. Het gebouw werd voltooid in 1899 en heeft sindsdien gediend als basisschool en middelbare school voor meisjes. De hoofdingang van het gebouw is versierd met stenen neo-klassieke elementen zoals kolommen, frontons en lateien.

De noordelijke Egeïsche regio omvat 155 kleuterscholen, 177 basisscholen, 49 middelbare scholen, 30 hogescholen en 18 technische scholen.

Sappho, dichteres van Lesbos

Sappho (ca. 615-562 v.C.), waarschijnlijk geboren in Eresoú, wordt algemeen beschouwd als een van de beste lyrische dichters aller tijden. Zij was een dochter van adellijke ouders, die haar veel artistieke vrijheid gunden. Haar gedichten waren tijdens haar leven in het gehele Middellandse Zeegebied bekend, maar werden aan het einde van de oudheid door de Kerk verboden. Haar gedichten zijn alleen bewaard gebleven in korte citaten van anderen en op resten papyrus. Ze dichtte vaak over vrouwen en staat dan ook bekend als de eerste literaire lesbienne, hoewel het niet zeker is dat ze lesbisch was. In de oudheid werd ze ook wel de 'Tiende Muze' genoemd.

Economie

De economie van Lesbos is grotendeels afhankelijk van de landbouw. Olijfolie is de voornaamste bron van inkomsten, Lesbos wordt ook wel 'eiland van de olijven' genoemd. Toerisme, gestimuleerd door de aanwezigheid van een internationale luchthaven, draagt tegenwoordig ook substantieel bij aan de economie van het eiland. Visserij, met name makreel, sardines en tonijn, en de productie van kaas, zeep en ouzo, de Griekse nationale likeur, vormen ook belangrijke bronnen van inkomsten. Er wordt geprobeerd om zoveel mogelijk economische activiteiten naar Lesbos te halen om niet geheel afhankelijk te zijn van de landbouw. Zo worden er de laatste decennia behoorlijk wat fabrieken op het eiland gebouwd, met name in de voedsel- en drankindustrie.

Lebos telt op dit moment ca. 11 miljoen olijfbomen op een oppervlakte van ca. 4650 ha, en daarmee heeft Lesbos meer olijfbomen dan welk ander Grieks eiland. Jaarlijks wordt er op Lesbos 100.000 ton olijven geteeld en 20.000 ton olijfolie geproduceerd. In het zuiden en in het zuidoosten van het eiland wordt de kolovi-olijf geteeld op ca. 65% van de totale oppervlakte. In het noorden en in het noordoosten wordt de adramytini-olijf geteeld op ca. 35% van de totale oppervlakte. De beste olijven komen van de plantages tussen Plomari en Agiasos en worden van november tot eind december geoogst. De meeste olijfgaarden liggen in Oost-Lesbos.

Lesbos is nog steeds een wijnproducerend eiland. Op ca. 65 ha worden druiven verbouwd en de opbrengst van alle wijngaarden samen bedraagt 45.500 kilo. Een belangrijk exportproduct is ouzo, in en rondom Plomari bevinden zich vijf bekende destilleerbedrijven, waarvan Varvagiannis de bekendste is. De bekendste ouzo van Lesbos is Ouzo Plomariou, maar ook het bekende merk Barbajannis wordt hier gemaakt. Lesbos produceert bijna de helft van alle ouzo die er wereldwijd gemaakt wordt en 70% van alle ouzo die in Griekenland gemaakt wordt.

Van schapenmelk wordt op traditionele wijze, geconserveerd in hoge kwaliteit olijfolie, Ladotyri-kaas geproduceerd en van geitenmelk wordt de typische Kalathaki-kaas gemaakt.

Jaarlijks boeken tussen de tien- en twintigduizend Nederlandse toeristen een vakantiereis naar Lesbos.

Vakantie en Bezienswaardigheden

Het aantal Nederlandse toeristen dat Lesbos bezocht, was in 2005 voor het eerst hoger dan het aantal Britten dat vakantie vierde op het eiland. Lesbos verwelkomde tussen de 10.000 en 12.000 Nederlanders, de toestroom van Britse bezoekers nam duidelijk af. Voor de toeristen zijn de pottenbakkerijen van Ayiassos en Mantamados belangrijk; traditioneel houtsnijwerk wordt vooral gemaakt in Ayiassos, Mytilene en Asomatos.

Mytilene (Mytilini, Mitiline) is de hoofdstad van Lesbos. De stad ligt aan de oostelijke kant van het eiland en kijkt uit over de haven. Een Genuees kasteel, het Kastro van Mytilene, werd gebouwd op de plaats van een vroegere Byzantijnse vesting en is een van de belangrijkste attracties van Mytiline.

Andere bezienswaardigheden zijn het ongewone versteende woud bij Sigri en een aantal rustgevende, soms licht radioactieve warme minerale bronnen op verschillende plaatsen rond het eiland. Traditionele dorpen zijn er in overvloed op Lesbos. Ze worden bezocht door toeristen en reizigers die vaan een meer echt Griekse manier van leven Houden. Sappho van het eiland Lesbos wordt algemeen beschouwd als de eerste lesbische schrijfster. Lesbische vrouwen komen vaak"een bedevaart" maken naar het eiland. De lokale bevolking is trots zijn op hun dichteres en maakt niet zo veel ophef over haar geaardheid.

Klik op de menuknop bovenaan het scherm voor meer informatie

LESBOS LINKS

Advertenties
• Lesbos Tui Reizen
• Lesbos Vliegtickets.nl
• Lesbos Hotels
• Lesbos Rossholidays
• Naar Lesbos met Sunweb
• Autohuur Lesbos
• Autoverhuur Sunny Cars Lesbos

Nuttige links

Lesbos Foto's
Lesbos Reisfoto's
Lesbos Startnederland (N)
Reisinformatie Lesbos (N)
Telefoongids Griekenland

Bronnen

Dubin, Marc S. / Griekse eilanden

Van Reemst

Greek islands

Lonely Planet

Griekse eilanden

Lannoo

McGilchrist, Nigel / Greece : the Aegean islands

Somerset Books

Midgette, Anne / Griekse eilanden : Egeïsche Zee

Het Spectrum

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt augustus 2021
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems