PAROS
 

Basisgegevens
Officiële   landstaal	Grieks
Hoofdstad	Parikia
Oppervlakte	196 km²
Inwoners	13.710   (2011, laatst bekend)
Munteenheid	euro   (EUR)
Tijdsverschil	+0
Web	.gr
Code.	GRC
Tel.	+30

Populaire bestemmingen GRIEKENLAND

Aegina	Alonissos	Andros
Chios	Hydra	Kalymnos
Karpathos	Kefalonia	Korfoe
Kos	Kreta	Lefkas
Lesbos	Mykonos	Naxos
Paros	Patmos	Peloponnesos
Poros	Rhodos	Samos
Santorini	Skiathos	Skopelos
Spetses	Thassos	Zakynthos

Geografie en Landschap

Geografie

Het ovaalvormige Paros is een Grieks eiland in de Egeïsche Zee en ligt midden in de Cycladen-archipel tussen de eilanden Naxos,en Antiparos. De Cycladen worden gevormd door zo'n 200 eilanden, variërend van 'groot' zoals Paros tot zéér klein. De oppervlakte van Paros bedraagt 195 km2 en het is daarmee qua grootte het derde eiland van de Cycladen (na Naxos en Andros) en iets groter dan het Nederlandse eiland Texel (161 km2). De lengte van de kustlijn bedraagt ca. 120 km. Paros ligt 165 km ten zuidoosten van de op het vasteland van Griekenland gelegen haven van Piraeus. Tussen Paros en Naxos ligt een zeeëngte van maar 8 kilomete.

Op maar twee kilometer afstand ligt ten zuidwesten van Paros het veel kleinere (38 km2 en een kustlengte van 37 km) vulkanische eiland Antiparos.

advertentie

Paros Satellietfoto_{Photo: Publiek Domein}

advertentie

Landschap

Paros is qua landschap een typisch Cycladen-eiland met weinig groen en een ruig heuvelachtig, maar heeft wel vruchtbaar binnenland. De hoogste top van Paros is de 771 meter hoge Aghios Ilias of Aghii Pantes.

Paros is vooral bekend om de vele mooie stranden die rondom het eiland te vinden zijn, vooral aan de zuidoostkust. Bijzonder is het strand van Kolimbithires, gelegen in de westelijke noordpunt van het eiland te midden van een aantal baaitjes en vreemd gevormde rotsformaties.

advertentie

Haventje van Paros_{Photo: Tango7174 CC 4.0 International no changes made}

Klimaat en Weer

Het klimaat van Paros is vergelijkbaar met de andere Cycladische eilanden. Het is zonnig en warm in de zomermaanden met uitschieters tot ver boven de 30°C, en bijzonder mild in de wintermaanden. In de avonduren kan het koel en vochtig zijn.

Vooral tijdens de maanden juli en augustus waait vanuit het noorden de sterke, maar wel enigszins verkoelende Meltemi-wind. Meestal begint het in loop van de voormiddag te waaien tot in de vroege avonduren.

De beste tijd om Paros te bezoeken als toerist is van april tot begin juni en van september tot begin november. In september en oktober kan men wel veel overlast hebben van zwermen vliegen en muggen.

maand	gem. max.temp	gem.min.temp.	uren zon p/d	regendagen p/m	regen mm p/m	zeetemperatuur
januari	13 °C	9 °C	4	12	94	16 °C
februari	14 °C	9 °C	5	10	66	15 °C
maart	15 °C	10 °C	7	9	58	15 °C
april	18 °C	12 °C	8	7	25	16 °C
mei	22 °C	15 °C	10	4	14	18 °C
juni	26 °C	19 °C	13	1	4	21 °C
juli	28 °C	22 °C	14	1	2	23 °C
augustus	28 °C	22 °C	13	1	2	23 °C
september	25 °C	19 °C	11	3	11	23 °C
oktober	21 °C	16 °C	7	6	50	21 °C
november	18 °C	13 °C	5	8	63	18 °C
december	15 °C	10 °C	4	12	92	17 °C

Planten en Dieren

advertentie

Planten

Een eerste kennismaking met Paros, vaak in de warme zomermaanden, geeft de indruk van een dor, saai landschap. Kijkt men echter nauwkeuriger dan ontdekt men een zeer rijke afwisselende flora.

Door de speciale klimatologische omstandigheden heeft de kuststreek een verbazingwekkende hoeveelheid planten en wilde bloemen zoals mirte, ceders en (medicinale) kruiden. Bijzondere planten zijn zeelelies, kattenstaartamaranten en zeevenkel.

In het wat hoger gelegen binnenland groeien verschillende soorten jeneverbessen, pistache-soorten en wilde bloemen als cyclames, anemonen, alruin en medicinale en aromatische kruiden als salie, rozemarijn, lavendel, tijm, oregano en het smakelijke Parische kappertje. De dominerende vegetatie op Paros zijn de ceders, cypressen, pijnbomen, araucaria's (groenblijvende coniferen), wijnranken, vijgen- en olijfbomen.

De teelt van granen, druiven, olijven en fruit in terrasvorm op de heuvels in het westen van Paros geeft het landschap daar een speciaal aangezicht.

advertentie

Dieren

Van mei tot augustus fladderen er duizenden Spaanse vlaggen in de 'vlindervallei' Petaloudes.

VOGELS
aalscholver	fitis	kleine strandloper	poelsnip	tureluur
aasgier	fluiter	kleine torenvalk	Pontische meeuw	Turkse tortel
Afrikaans purperhoen	fuut	kleine vliegenvanger	porseleinhoen	vale gier
Afrikaanse roodborsttapuit	geelgors	kleine zilverreiger	purperreiger	vale gierzwaluw
Alpengierzwaluw	gele kwikstaart	kleine zwartkop	putter	veldleeuwerik
arendbuizerd	geoorde fuut	kleinst waterhoen	ralreiger	velduil
Audouins meeuw	gewone raaf	kluut	ransuil	vink
Aziatische steenpatrijs	gierzwaluw	kneu	regenwulp	visdief
baardgrasmus	goudhaan	knobbelzwaan	rietzanger	vorkstaartplevier
Balkansperwer	goudplevier	koekoek	roerdomp	vuurgoudhaan
Balkanvliegenvanger	grasmus	koereiger	roodborst	waterhoen
bergeend	graspieper	kolgans	roodborsttapuit	waterpieper
bergfluiter	graszanger	koolmees	roodkopklauwier	waterral
bijeneter	grauwe gors	koperwiek	roodpootvalk	watersnip
blauwe kiekendief	grauwe kiekendief	kortteenleeuwerik	roodstuitzwaluw	wespendief
blauwe reiger	grauwe klauwier	kraanvogel	rosse grutto	wielewaal
blauwe rotslijster	grauwe vliegenvanger	krakeend	rotsduif	wilde eend
blonde tapuit	griel	kramsvogel	roze pelikaan	wintertaling
boerenzwaluw	grijze gors	kroeskoppelikaan	Rüppells grasmus	witgat
bokje	groenling	krombekstrandloper	scharrelaar	withalsvliegenvanger
bontbekplevier	groenpootruiter	Kuhls pijlstormvogel	scholekster	witoogeend
bonte strandloper	grote gele kwikstaart	kuifaalscholver	slangenarend	witvleugelstern
bonte vliegenvanger	grote karekiet	kuifleeuwerik	slechtvalk	witwangstern
boompieper	grote lijster	kwak	slobeend	woudaap
boomvalk	grote zilverreiger	kwartel	smient	wulp
bosruiter	grutto	kwartelkoning	sperwer	zanglijster
braamsluiper	havik	lachstern	sperwergrasmus	zeearend
bruine kiekendief	havikarend	lannervalk	spotvogel	zilverplevier
bruinkeelortolaan	heggenmus	meerkoet	spreeuw	zomertaling
buizerd	hop	merel	steenarend	zomertortel
Cetti's zanger	huismus	nachtzwaluw	steenloper	zwarte ibis
dodaars	huiszwaluw	Noordse pijlstormvogel	steenuil	zwarte kraai
drieteenstrandloper	ijsvogel	oeverloper	steltkluut	zwarte mees
duinpieper	jufferkraanvogel	oeverzwaluw	steppekiekendief	zwarte roodstaart
dwergaalscholver	kalanderleeuwerik	ooievaar	stormvogeltje	zwarte ruiter
dwergarend	kauw	oostelijke vale spotvogel	strandplevier	zwarte stern
dwergooruil	kemphaan	orpheusgrasmus	tafeleend	zwarte wouw
dwergstern	kerkuil	ortolaan	tapuit	zwartkop
Eleonora's valk	klein waterhoen	pijlstaart	tjiftjaf	zwartkopgors
Europese kanarie	kleine klapekster	pimpelmees	torenvalk
fazant	kleine plevier	poelruiter	tuinfluiter

INSECTENORDES
Archaeognata	rotsspringers	Mecoptera	schorpioenvliegen
Auchenorrhyncha	cicaden	Megaloptera	grootvleugeligen
Blattodea	kakkerlakken	Odonata	libellen
Caelifera	echte sprinkhanen of kortsprietigen	Phasmatodea	wandelende takken of bladeren
Coleoptera	kevers	Planipennia	netvleugeligen
Collembola	springstaarten	Plecoptera	steenvliegen
Dermaptera	oorwormen of huidvleugeligen	Protura	bodembewonende zespotigen
Diplura	bodembewonende zespotigen	Psocoptera	stofluizen
Diptera	tweevleugeligen	Raphidioptera	kameelhalsvliegen
Embioptera	webspinners	Siphonaptera	vlooien
Ensifera	langsprietigen	Sternorrhyncha	plantenluizen
Ephemeroptera	haften of eendagsvliegen	Strepsiptera	waaiervleugeligen
Heteroptera	wantsen	Thysanoptera	tripsen
Hymenoptera	vliesvleugeligen	Trichoptea	schietmotten
Isoptera	termieten	Zoraptera	engelinsecten
Lepidoptera	vlinders of schubvleugeligen	Zygentoma	zilvervisjesachtigen
Mantodea	bidsprinkhanen

AMFIBIEËN EN REPTIELEN
Balkanbeekschildpad	karetschildpad	lederschildpad	reuzensmaragdhagedis
Egeïsche naaktvingergekko	Kaspische toornslang	luipaardslang	ringslang
Europese tjitjak	katslang	meerkikker	soepschildpad of groene zeeschildpad
hardoen	kleine zandboa	Moorse landschildpad	vierstreepslang
Johannisskink	klokschildpad	onechte karetschildpad	zandadder

ZOOGDIEREN
Blasius' hoefijzerneus	Mediterrane monniksrob	steenmarter
gewone dwergvleermuis	Oost-Europese egel
Kuhls dwergvleermuis	Savi's dwergvleermuis

SPINNENORDES
koepelspinnen	springspinnen	wielwebspinnen	wolfspinnen

Geschiedenis

advertentie

Paros vóór Christus

Bewezen is dat Paros ca. 3200 v.Chr., in de bronstijd, al bewoond werd, misschien zelfs al eerder. Belangrijke nederzettingen uit de vroeg-Cycladische periode waren onder andere Drios, Avyssos, Galana, Gremna, Kampos en Plastiras. Het relatief hoge culturele niveau in de vroege bronstijd blijkt uit de rijkdom van gevonden versierd aardewerk en uit de Cycladische beeldhouwkunst waarin elegante marmeren figuren in een minimalistische stijl gemaakt werden. Zo zijn op het zeer nabijgelegen eilandje Saliagos restanten gevonden van een Neolithische nederzetting uit het 5e-4e millennium v.Chr.

Aan de westkust van Paros, bij de hoofdstad Parikia, zijn de eerste aanwijzingen gevonden dat daar aan het begin van het 2e millennium v.Chr. nederzettingen gesticht zijn. Daarna werd het gebied bezet door Minoërs van Kreta. Op dat moment zorgde Kreta voor een veilig transport van mineralen tussen de koninkrijken van Egypte, Babylon, Assyrië en de Balkanlanden. De Minoërs vonden dat Paros veilige havens te bieden had, en zijn centrale ligging in de Cycladen maakte het van strategisch belang. De mix van veilige havens en vruchtbare vlaktes rondom de havens maakten Paros tot een belangrijke marinebasis.

Van deze havens kijkt Parikia uit op de Peloponnesos en Naoussa is gericht naar het noorden, terwijl Drios tegenover Naxos ligt en het eiland als geheel op de route ligt naar Rhodos en Klein-Azië. De belangrijke rol van Paros in het Minoïsche rijk blijkt uit de naam die de Kretenzers het gaven: Minoa, een eretitel die alleen gegeven werd aan koninklijke steden.

De eerste sporen van nederzettingen die bewoond werden door Minoërs en Myceners op de plaats van de huidige hoofdstad Parikia, dateren van het 2e millennium v.Chr. Paros werd uiteindelijk vast bewoond door kolonisten uit Attica van 1000 tot 700 v.Chr. Aan de noordkust bij Naoussa ontstond ook een nederzetting die uitgroeide tot een grote bloeiende Myceense nederzetting in de 13e eeuw v.Chr., maar vernietigd werd in ca. 1200 v.Chr. In de 10e eeuw v.Chr. werd er opnieuw een nederzetting gebouwd en ook die kwam van de 9e tot het midden van de 7e eeuw v.Chr. tot bloei. Koukounaries aan de oostkust was ook een belangrijk Myceens centrum in de 13e/12e eeuw v.Chr. tot halverwege de 7e eeuw v.Chr. Het was hier in Koukounaries dat de oudste tempel op het eiland werd gebouwd, de tempel ter ere van de godin Athene dateert uit ca. 700 v.Chr.

Van 700-500 v.Chr. was Paros een bloeiend handelscentrum, onder andere door de goede zeeverbindingen en het ontwerpen van nieuwe, snelle en wendbare schepen. Er werd met name handel gedreven tussen Paros en de andere Cycladische eilanden, vooral landbouw- en ambachtelijke producten. Het belang en invloed van de zee op de cultuur van het toenmalige Paros blijkt uit de vondst van munten met de afbeelding van een dolfijn. De rijkdom op Paros leidde in 680 v.Chr. tot het koloniseren van het eiland Thassos, gelegen in de Noord-Egeïsche Zee. Vanwege de goudmijnen die op Thassos opengesteld werden, werd Paros nóg rijker. Paros heeft ook deelgenomen aan de oprichting van de handelsstad Parion (Parium) bij de Hellespont (nu: Dardanellen, zeestraat in het noordwesten van Turkije) en genereerde opmerkelijke culturele bijdragen aan de hele Griekse wereld met onder andere de werken van de klassieke dichter Archilochos en het ontwerpen van een 'Melische' (oorspronkelijk van het eiland Melos) stijl van aardewerk. In 385 v.Chr., met steun van de stad Syracuse op Sicilië, stichtte Paros de kolonie Pharos (nu: Hvar) aan de Dalmatische kust. Men schat dat Paros in deze bloeiperiode zo'n 12.000 bewoners gehad moet hebben.

Paros werd in die tijd ook beroemd om zijn 'lychnitis'-marmer dat vanaf de Archaïsche periode werd geëxporteerd over de hele Griekse wereld en zelfs daarbuiten. Beroemd om zijn hoge mate van doorschijnendheid en pure witheid werd deze marmersoort de favoriet van architecten en beeldhouwers. Zo werden de grote meesterwerken Hermes van Praxiteles in Olympia (4e eeuw v.Chr.) en de Nike van Samothraki (2e eeuw v.Chr.) gebeeldhouwd in marmer van Paros. Paros had ook zijn eigen beroemde beeldhouwkunstschool en beroemde beeldhouwers als Agoracritus van Paros (2e helft 5e eeuw v.Chr.) en Skopas van Paros (4e eeuw v.Chr.) leerden hier het ambacht en werkten bijvoorbeeld mee aan de tempel van Athena op Tegea en de tempel van Artemis in Efeze. Parische beeldhouwers bleven ook in de Romeinse tijd nog prima werk leveren, de vele gevonden marmeren sarcofagen getuigden hiervan.

Op Paros was het lang niet altijd rustig, ondanks of misschien juist dankzij de welvaart van het eiland. Conflicten met de naburige oude rivaal Naxos eindigde vaak in een nederlaag voor Paros, en in 489 v.Chr. belegerde de Atheense generaal Miltiades de Jongere het eiland een aantal weken zonder succes. De aanleiding voor de aanval was het feit dat Paros pro-Perzisch was tijdens de Grieks-Perzische oorlogen en werd beschuldigd van het leveren van schepen aan de Perzen voor de Slag bij Marathon.

In 478 v.Chr. werd Paros gedwongen om toe te treden tot de Delische Bond (ook wel Delisch-Attische of Attisch-Delische Zeebond) en het rijke Paros werd een van belangrijkste financiers van het samenwerkingsverband.

In 403 v.Chr., toen Attica de Peloponnesische Oorlog verloor, kwam Paros onder Spartaanse controle totdat de Atheners zich herstelden en de Cycladen en dus ook Paros dwongen om zich aan te sluiten tot de Tweede Delische Bond in 374 v.Chr. Na de Macedonische invasie in 338 v.Chr. door Philip van Macedonië, de vader van de beroemde Alexander de Grote, werd de Bond ontbonden en Paros werd uitgeroepen tot een vrije en autonome polis of stadstaat. In 145 v.Chr. kwam Paros onder Romeinse controle, maar bleef zich financieel en cultureel ontwikkelen.

Paros ná Christus

Vanaf de 7e eeuw n.Chr. werd Paros, samen met zijn Cycladische buren, een hoofdkwartier en toevluchtsoord voor piraten en langzamerhand kwam aan de lange periode van voorspoed een einde en veel bewoners van Paros verlieten het eiland.

Tussen 1207 en 1389 werd Paros een onderdeel van het Hertogdom van de Archipel of Hertogdom van de Egeïsche Zee, aanvankelijk geregeerd door de Venetiaan Marco Sanudo. In de 15e eeuw werd het Fort van Naoussa werd gebouwd om het eiland te beschermen tegen piraten, maar de piraat Hayreddin Barbarossa wist Paros in 1537 tóch te veroveren na een vier-daagse belegering. Op dat moment bestuurde de Venetiaan Bernardo Segredo Paros en hij keerde na terug naar Venetië.

In 1560 volgde nog een lange periode van bezetting toen Paros door de Turken bezet werd en een onderdeel werd van het Ottomaanse Rijk tot de Griekse Revolutie in 1821. In de 17e eeuw had Paros zeer veel te lijden onder rooftochten van piraten, en veel bewoners vluchtten van de kustregio's naar Lefkes in het binnenland. Lefkes werd op dat moment uitgeroepen tot de hoofdstad van Paros en dat bleef zo tot 1832. In 1666 werd het klooster Panagia Ekatontapiliani vernietigd door piraten, bijzonder is dat er in die periode een Nederlandse consul op het eiland gestationeerd was. In 1770 werden de Turken verdreven van Paros door de Russen, die hun Egeïsche vloot tot 1774 stationeerden in de haven van Naoussa. De Russen waren op dat moment in oorlog met de Ottomanen.

Al snel na het uitbreken van de Griekse Revolutie in 1821 groeide Manto Mavrogenous, een aristocrate met Verlichtingsideeën, uit tot een Griekse heldin door met succes een aanval van de Ottomaanse vloot in 1822 af te slaan. Manto Mavrogenous nam actief deel aan de oorlog met vier bewapende schepen, waarvan er twee geheel op haar kosten waren uitgerust en bemand. Voordat de oorlog voorbij was, was ze dan ook bijna haar hele familiefortuin kwijt. Na de onafhankelijkheid werd Manto Mavrogenous door een scandaleuze liefdesaffaire verbannen naar Paros, waar zij in 1848 stierf.

Na de Onafhankelijkheid werd het eiland Paros, net als alle andere Cycladen, een onderdeel van de moderne Griekse staat.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Paros bezet door de Duitsers en had daar zeer onder te lijden. Het gevolg hiervan was dat veel eilandbewoners na de oorlog hun heil elders zochten op het Griekse vasteland en of emigreerden naar landen als de Verenigde Staten of Australië.

Sinds de jaren zestig van de 20e eeuw heeft Paros heeft zich ontwikkeld tot een belangrijke toeristische bestemming.

Op 26 september 2000 kwam de veerboot MS Express Samina in botsing met de Portes-rotsen in de baai van Parikia, 82 opvarenden vonden de dood.

Begin juni 2014 zeilde het Turkse militaire fregat 'Gelibolu' een aantal uren door de Griekse territoriale wateren. Het Turkse schip zeilde ten noorden van Naxos de Griekse territoriale wateren binnen en rondde verder nog de eilanden Paros en Milos. Het schip werd constant in de gaten gehouden door Griekse schepen en de Griekse luchtmacht.

Zie verder ook de geschiedenispagina van Griekenland op landenweb.

Bevolking

Het bewonersaantal van Paros steeg van ca. 6500 in 1861 naar ca. 7800 in 1981. Paros telde in 2017 ongeveer 13.700 bewoners, waarvan er permanent zo'n 5000 in de hoofdstad Parikia wonen.

In de zomerperiode komen daar vele toeristen (ca. 200.000) bij en in de winter Albanese immigranten en hun familie.

Taal

advertentie

Alfabet_{Foto: LewWhite CC 3.0 Unported no changes made}

Het moderne Grieks of Nieuw Grieks behoort net als het Nederlands tot de Indo-Europese taalfamilie en is één van de oudste nog levende talen. Hoewel behorend tot dezelfde taalfamilie lijkt het Grieks nauwelijks op een andere Indo-Europese taal. Dit komt omdat het Grieks zich relatief geïsoleerd van buitenlandse invloeden heeft kunnen ontwikkelen.

In de klassieke oudheid werden er verschillende Griekse dialecten naast elkaar gebruikt, maar het Attisch van de stad Athene verstond men in geheel Griekenland. Vanaf de vierde eeuw voor Christus kreeg het Attisch concurrentie van het Koinè-Grieks, een soort algemeen beschaafd Grieks dat gebruikt werd van Macedonië tot het Nabije Oosten. Vanaf die tijd werd het Attisch gebruikt in het onderwijs en het was de officiële overheids- en kerktaal in het Byzantijnse Rijk en in de Kerk. De gewone man sprak een soort volkstaal die van het Koinè-Grieks afstamde. In de Middeleeuwen vestigden zich allerlei andere volken in Griekenland en veranderde de spreektaal drastisch terwijl de schrijftaal hetzelfde bleef en aldus de twee talen steeds verder uit elkaar groeiden.

Na de Vrijheidsoorlog begin 19e eeuw trachtte de overheid een nieuwe taal in te voeren, het Katharevousa of "gezuiverde taal". De overheid en op scholen ging men deze taal inderdaad gebruiken maar het volk bleef zich van de Dimotiki bedienen, de spreektaal van het Griekse volk. De bedoeling was dat het Dimotiki zou verdwijnen, maar dat bleek moeilijker dan gedacht en mislukte dan ook. Vanaf 1920 mocht het Dimotiki op scholen gebruikt worden en in 1974 verdween het Katharevousa van diezelfde scholen.

Het Griekse alfabet bestaat uit 24 letters die er op het eerste gezicht ingewikkeld uitzien, maar bij nader inzien simpeler zijn dan het Nederlandse alfabet. De uitspraakregels zijn regulmatig en daardoor sneller te begrijpen. In het Grieks is het belangrijk om de juiste klemtoon te gebruiken. Een woord met de klemtoon op de eerste lettergreep kan een totaal verschilleden de betekenis hebben van hetzelfde woord maar met de klemtoon op bijvoorbeeld de derde lettergreep.

De alfabetten van alle grote Europese talen zijn min of meer gebaseerd op het oude Griekse alfabet. Ons Romeinse alfabet wordt soms wel de westerse vorm van het Griekse alfabet genoemd.

Enkele woorden en uitdrukkingen:

• Een – éna
• Twee – dhio
• Drie – tría
• Tien – dhéka
• Honderd – ekató
• Maandag- símera
• Woensdag – tetárti
• Zondag – kiriakí
• Hoeveel kost dat? – póso káni?
• Alstublieft – parakaló
• Brood – psomi
• Eieren – avga
• Vlees – kreas
• Zout – alat
• Bier – bira
• Water - nero

Godsdienst

Religieuze gebouwen en feesten op Paros

Het belangrijkste jaarlijkse religieuze feest op Paros is dat van Maria Hemelvaart op 15 augustus. Pelgrims uit alle hoeken van Griekenland komen naar Paros om bij het heiligdom van de Maagd Maria in de Kerk van Honderd Deuren (Ekatontapyliani) te bidden. Duizenden mensen volgen dan een bepaalde route samen met bisschoppen, priesters, muziekbands en burgerlijke hoogwaardigheidsbekleders, die weer eindigt bij de Ekatontapyliani-kerk waar zegeningen worden gegeven.

Op 6 januari wordt elk jaar de doop van Jezus door Johannes de Doper gevierd. Rivieren, meren en zeeën in het hele land worden gezegend, door het onderdompelen van een kruis in het water. In veel havens, waaronder Parikia en Naoussa, wordt een kruis in de zee geworpen en jonge mannen duiken het water in om ze weer op te halen.

ANGERIA

-Agii Theodori: klooster.

ANTIPAROS (eiland)

-Agios Nikolaos: 17e eeuwse kerk.

-Agios Evangelismos: 17e eeuwse kerk.

-Agios Ioannis Spiliotis: kerk uit 1774 bij de ingang van de beroemde grot.

LEFKES

-Agia Triada: neo-renaissance kerk uit 1835 met twee klokkentorens gemaakt van fijn bewerkt Paros-marmer en een marmeren interieur. Met bijzondere, zeldzame Byzantijnse iconen.

-Agion Theodoron: als vesting versterkt klooster.

-Agia Varvara: 17e eeuwse kerk gewijd aan Sint Barbara.

-Agios Sotiris: 17e eeuwse kerk.

-Agios Ioannis Kaparou: 16e eeuws klooster.

MARATHI

-Agios Minos: 17e eeuws gefortificeerd klooster.

MARMARA

-Agia Savas: kerk gebouwd in 1608 met fraaie klokkentoren.

-Pera Panagia: 17e eeuwse kerk, mooi voorbeeld van de Egeïsche kerkelijke architectuur.

-Moni Pantocrator: klooster met een iconostase met prachtig houtsnijwerk en muurschilderingen uit de 17e eeuw.

MARPISSA

-Moni Agiou Antoniou: 16e eeuws klooster gebouwd op de restanten van een 14e eeuwse Frankische kerk.

-Moni Metamorfosis: klooster.

-Agios Ioannis Prodromos: klooster.

NAOUSSA

-Panagia Parnassa: kerk.

-Agios Ioannis Theologos: kerk uit 1629 met muurschilderingen uit 1784.

-Agios Athanasois: klooster.

-Agios Georgios: klooster.

-Agios Nikolaos Mostratos: parochiekerk met klein Byzantijns museum.

PARIKIA

-Panagia Ekatontapiliani of 'Kerk van de Honderd Deuren': belangrijke uit drie gebouwen bestaande Byzantijnse kerk, oudste Griekse kerk die continu in gebruik is geweest; officieel Maria-Hemelvaartkerk. Iconostase met zilveren iconen uit de 18e eeuw en doopvont uit de 4e eeuw.

-Agios Nikolaos-kapel: met een 11e eeuwse doopkapel en 17e eeuwse iconostase; klokken hangen in een boom.

-Agia Eleni kai Agios Konstantinos: 18e eeuwse kerk met een blauwe koepel.

-Tris Ekklisies: restanten van drie 17e eeuwse kerken.

-Moni Longovardas: 17e eeuws monnikenklooster, alleen voor mannen met een lange broek toegankelijk. Kloosterkerk versierd met wandschilderingen uit eind 18e eeuw.

-Panagia Septemvriani: gebouwd in 1592 en daarmee een van de oudste kerken in de stad.

-Agios Konstantinos en Agios Evangelistrias: dubbelkerk met in de buurt restanten van Atheense tempel uit ca. 525 v.Chr.

-Agia Anna: 17e eeuwse marmeren kapel.

PETALOUDES

-Moni Christou tou Dasous of Agios Arsenios: 18e eeuws nonnenklooster 'Christus van de Wouden'. Hier bevindt zich het graf van de heilige Arsenios (1800-1877), de beschermheilige van Paros.

PRODROMOS

-Agios Ioannis Prodromos: kathedraal uit de 17e eeuw met oude iconen en houten iconostase.

Mythologisch Paros

Volgens de Griekse mythologie zou de Kretenzer Alkaios de eerste koning van Paros zijn geweest en hij stichtte er een stad op de huidige site van Parikia.

Pareia was een Naiade-waternimf (beschermers van bronnen, fonteinen, rivieren, beken etc.) van de belangrijkste stad op Paros. Zij had een liefdesrelatie met koning Minos van Kreta, en schonk hem vier zonen, Eurymedon, Nephalion, Chryses en Philolaus. Twee manschappen van de held Herakles stapten aan land op Paros en werden vermoord door de zonen van Pareia en Minos. Herakles ontstak in woede en vermoordde de vier broers.

Samenleving

Staatsinrichting, administratieve indeling en politiek

advertentie

Griekenland Vouli_{Foto: Jebulon in het publieke domein}

Griekenland kreeg op 1 januari 2011 een nieuwe bestuurlijke indeling als onderdeel van een algehele bestuurlijke hervorming, die vernoemd werd naar Kallikratis, een Griekse architect uit het midden van de 5e eeuw v.Chr.

Griekenland is sinds 2011 in 13 bestuurlijke regio's, de zogenaamde"periferia", opgedeeld. Deze bestuurlijke regio's zijn weer onderverdeeld in 74 regionale eenheden, de 'perifereiaki enotita'. De regionale eenheden, die geen eigen bestuur meer hebben, worden op hun beurt weer onderverdeeld in 325 gemeenten of 'demoi'. Daarnaast kent Griekenland sinds 1926 één autonoom gebied onder een eigen Grieks-orthodox bestuur, namelijk Agion Oros of de monnikenstaat Athos in Chalkidiki (Noord-Griekenland).

De 13 bestuurlijke regio's van Griekenland zijn Attica (1), Centraal-Griekenland (2), Centraal-Macedonië (3), Kreta (4), Oost-Macedonië en Thracië (5), Epirus (6), Ionische Eilanden (7), Noord-Egeïsche Eilanden (8), Peloponnesos (9), Zuid-Egeïsche Eilanden (10), Thessalië (11), West-Griekenland (12) en West-Macedonië (13).

Door de bestuurlijke herindeling van 2011 werd Paros een regionale eenheid van de bestuurlijke regio Zuid-Egeïsche Eilanden, die verder bestaat uit de eilanden Andros, Kalymnos, Karpathos, Kea-Kythnos, Kos, Milos, Mykonos, Naxos, Rhodos, Santorini (Thira) Syros en Tinos.

Paros behoort geografisch gezien tot de Centrale en Oostelijke Cycladen, waar onder andere ook Amorgos, Naxos en Antiparos toe behoren. Naast de Centrale en Oostelijke Cycladen zijn er ook nog de Westelijke Cycladen (met o.a. Kythnos, Melos en Serifos), de Noordelijke Cycladen (met o.a. Andros, Mykonos, Tinos en Syros), de Kleine Cycladen (me o.a. Iraklia, Keros en Donousa) en de Zuidelijke Cycladen (met o.a. Folegandros, Ios en Santorini). Voor de actuele politieke situatie in Griekenland zie hoofdstuk geschiedenis.

Het marmer van Paros

Parisch marmer is een nóg fijnkorrelig semi-doorschijnend zuiver-wit marmer zonder vlekken dan dat van Naxos, gehouwen tijdens de klassieke periode in de buurt van het dorp Marathi. Het marmer van Paros wordt ook wel 'lychnites' genoemd, van het Griekse woord 'lychnos', wat olielamp betekent. Het marmer werd gedolven bij olielamplicht. Men denkt dat al in de 7e eeuw n.Chr. gestopt werd met het delven van het marmer. Pas in de 18e eeuw en 19e eeuw werden de mijnen weer (tijdelijk) heropend, toen de eerste Europese toeristen verschenen en er ook archeologische steeds meer belangstelling kwam voor Griekenland. In 1844 werd er weer een mijn geopend om marmer leveren voor de crypte in de Dome des Invalides in Parijs, waar de graftombe van Napeleon Bonaparte staat.

Het Parische marmer werd zeer gewaardeerd door de oude Grieken voor het maken van sculpturen. Enkele van de grootste meesterwerken van de oude Griekse beeldhouwkunst werden gesneden uit Parisch marmer, onder andere de Venus van Milo (Het beeld werd vermoedelijk vervaardigd rond 130 v.Chr. en men denkt dat Alexandros van Antiochia de beeldhouwer was), de Medici Venus, een beeld van de godin Aphrodite uit de 1e eeuw v.Chr., en de gevleugelde Niké van Samothrake, een beeld van waarschijnlijk ca. 200 v.Chr. dat de Griekse godin van de overwinning, Niké, voorstelt.

De oorspronkelijke steengroeven op Paros, die werden gebruikt vanaf de 6de eeuw v. Chr, zijn nog steeds te zien aan de noordkant van het eiland op de hellingen van de berg Pantes. Belangrijkste rivaal van het Parische marmer in de oudheid was het Pentelische marmer van de Pelopponesos, dat ook vlekkeloos wit is, maar overdekt met een gelijkmatige lichtgele tint die er voor zorgt dat het marmer in de zon goudkleurig oplicht. Ook het Italiaanse Carrara-marmer is vlekkeloos wit, maar met een gelijkmatige vaag grijze tint. Het Parische marmer lijkt nog het meest op het marmer van Naxos, dat nog steeds gewonnen wordt in de buurt van het dorp Kinidaros.

Economie

-De voornaamste economische bezigheden van de Parische bevolking zijn visserij, landbouw, veeteelt en natuurlijk als belangrijkste bron van inkomen het toerisme. Paros produceert een aantal producten van hoge kwaliteit, waaronder wijn en de lokale variant van de traditionele Griekse drank ouzo, 'souma'. De zeer smakelijke gruyère-kaas, olijfolie en vijgen worden vooral lokaal geconsumeerd. De meest vruchtbare gebieden liggen rond de hoofdstad Parikia en rond Marpissa.

-Paros ligt midden in de Cycladen-archipel en fungeert daardoor als een veerbootknooppunt in het vervoer van toeristen, veel eilandhoppers en rugzaktoeristen, naar andere Cycladische eilanden en de Dodekanesos. Het toerisme is dan ook zeer belangrijk voor de economie van Paros, dat jaarlijks ongeveer 200.000 toeristen trekt. Parikia en Naoussa zijn de toeristische hotspots van Paros.

In de zomerperiode zijn er dagelijks verbindingen met de eilanden Mykonos, Naxos, Santorini en Tinos, maar ook de eilanden Anafi, Astypalea, Donoussa, Folegandros, Ikaria, Ios, Iraklia, Kalymnos, Kastelorizo, Kea, Kimolos, Kos, Koufonisi, Kreta, Nisyros, Rhodos, Samos, Schinousa, Serifos, Sifnos en Sikinos.

-In het idyllische zuiden en oosten van Paros domineert de landbouw: hectares met tarwe en gerst, meloenen, sinaasappel- en citroenbomen, olijfbomen, vijgen en amandelen. Er is ook voldoende water op het eiland voorradig voor de teelt van tomaten, aubergines, komkommers en natuurlijk wijnstokken. Van de rode Mandilaria- en de witte Monemvasitika-druif worden door de lokale boeren ongeveer 2,5 miljoen liter wijn per jaar geproduceerd. De wijnbouwgebieden op Paros liggen verspreid over het hele eiland, maar de beste druiven worden verbouwd op het centrale deel op hoogtes tussen 200 en 400 meter.

-Gewilde souvenirs van Paros zijn keramiek en sieraden.

-Plaatselijke vissers vangen alleen vis voor het eiland zelf. Vooral de bij toeristen populaire roggen, de duivelsrog is een specialiteit op Paros, weten de Parische vissers nog goed te vinden. Vissers van Aliki vangen de hele winter door octopussen, om in het zomerseizoen aan de grote vraag te kunnen voldoen. Aliki stond vroeg ook bekend om de zoutwinning.

-Marmer wordt er niet meer gedolven op Paros. De restanten van drie oude marmergroeves zijn nog te bezoeken als toeristische attractie bij het dorp Marathi.

Vakantie en Bezienswaardigheden

Paros werd begin 2014 door de bekende site Tripadvisor opgenomen in de top 10 'beste eilanden van Europa'. Paros eindigde als tiende, en in de top-10 kwamen ook nog de Griekse eilanden Naxos (2e), Milos (5e), Kefalonia (6e) en Santorini (7e) voor.

Het mooie pittoreske vissersdorpje Naoussa ligt in een grote baai in het noordelijke deel van Paros, 10 kilometer ten oosten van de hoofdstad, Parikia. Naoussa wordt beschouwd als een van de mooiste dorpen van de Cycladen, ondanks de ontwikkeling van het toerisme, is dit mooie dorp er in geslaagd haar karakter en zijn charme te behouden. Naoussa heeft witte kleine huisjes met veel bloemen en kleine witgekalkte kerkjes en kapellen en labyrintachtige smalle, geplaveide straten. Het dorp is als amfitheater gebouwd rond een kleine haven, volgens velen de mooiste haven van Griekenland, waar kleine kleurrijke vissersbootjes (caiques) aanmeren en waar overblijfselen van een Venetiaans kasteel nog te zien zijn.

Parikia, ook wel Paros stad of Chora genoemd is de hoofdstad van Paros. Deze kleine stad is het commerciële en culturele centrum van Paros en de belangrijkste haven van het eiland en het verbindingspunt met vele andere eilanden. Paros heeft een typisch Cycladische architectuur, met witgekalkte huizen met extra architectonische lijnen en gekleurde houten deuren, ramen en balkons. Karakteristiek voor de Cycladen is ook de Venetiaanse architectuur met zijn grote herenhuizen.

De kerk van Panagia Ekatontapiliani ligt op enkele meters van de haven van Parikia. Dit is een van de best bewaarde Paleochristelijke monumenten in Griekenland en in feite is het de grootste in omvang. Volgens de legende werd de oorspronkelijke kerk gebouwd door Saint Constantine, eerste keizer van Constantinopel, nadat hij zijn moeder Sint Helena offerde. Bijzonder fraai is ook de molen bij de haven van Parikia.

Het kasteel, genaamd Kastro, werd gebouwd in de 13e eeuw op het hoogste punt van de stad. Voor de bouw werden materialen en kolommen van een oude Akropolis Tempel die vroeger dezelfde plaats stond gebruikt. Er is slechts een deel van de muur en een toren overgebleven van dit Venetiaanse kasteel. Het Archeologisch Museum toont een verzameling beeldhouwwerken, inscripties en vazen uit de neolithische en Romeinse tijd.

Paros heeft vele mooie stranden langs haar gehele kustlijn, alleen het bergachtige noordwesten van het eiland heeft geen stranden. Rond Naoussa liggen de prachtige stranden van Agii Anagyri, Aliki, Kolymbithres, Laggeri, Megalo Piperi, Mikro Piperi, Platia Ammos en Santa Maria. Andere mooie stranden zijn Agia Irini, Agios Fokas, Ambelás, Chryssi Akti, Krios, Livadia, Logara, Piso Livadi en Pounda. Paros staat bekend om het brede scala aan watersportactiviteiten zoals windsurfen, kitesurfen, kiteboarding en waterskiën. De lange zandstranden van Chryssi Akti en Nea Chryssi Akti vormen het Mekka voor surfers uit de hele wereld.

Mooie stranden op het buureiland Antiparos zijn Livadia, Panagia, Diplos, Glifa, Apandima, Soros, Psaralyki, Sifneikos, Gialos en Agios Georgios.

Het eilandje Antiparos heeft één fantastische attractie, de grote Grot van Antiparos (216 meter lang, 203 meter breed, 18 meter hoog), met prachtige rijen stalagmieten en stalactieten. De stalagmiet bij de ingang zou 45 millioen jaar oud zijn en de grootste van Europa.

Klik op de menuknop bovenaan het scherm voor meer informatie

PAROS LINKS

Advertenties
• Naar Paros met Sunweb
• Paros Tui Reizen
• Paros Vliegtickets.nl
• Paros Hotels
• Wandelreis Sawadee
• Paros Vliegtickets Tix.nl
• Autoverhuur Sunny Cars Paros

Nuttige links

Paros Startnederland (N+E)
Reisinformatie Paros (N)
Startpagina Paros (N)
Telefoongids Griekenland
Willgoto Griekenland (N)

Bronnen

www.landenweb.nl/griekenland

Wikipedia

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt augustus 2021
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems