AUVERGNE
Geschiedenis

To read about AUVERGNE in English - click here

ANWB vakantie boeken Auvergne

Populaire bestemmingen FRANKRIJK

Ardeche	Auvergne	Bourgondie
Bretagne	Cevennen	Corsica
Cote d'azur	Dordogne	Elzas
Jura	Languedoc-roussillon	Loiredal
Lot	Normandie	Picardie
	Provence

Geschiedenis

Prehistorie

advertentie

Gergovia Auvergne_{Photo: Romary CC 3.0 Unported no changes made}

De vele bewerkte stenen bewijzen dat het Centraal Massief al meer dan 14.000 jaar bewoond wordt. Vanaf 7500 v.Chr. vestigden de mensen zich in deze streken als veehouder en landbouwer en in de brons- en ijzertijd ontstonden de eerste ambachten.

Vanaf de 7e eeuw v.Chr. trokken Keltische Indogermaanse stammen naar het Centraal Massief, waaronder de Arverni, die een van de machtigste stammen werden in dit gebied. De hoofdstad heette op dat moment Gergovia.

Romeinse overheersing

advertentie

Vercingétorix Auvergne_{Photo: Marie-Lan Nguyen CC 2.5 Generic no changes made}

Het gebied van de Arverni behoorde tijdens de Romeinse overheersing tot de provincie Aquitania. In 121 v.Chr. kwam de koning van de Averni, Bituitus, in opstand tegen de Romeinse troepen van Fabius Maximus. De strijders van Bituitus werden verslagen, maar het wachten was slechts op de volgende opstand van de Averni.

Deze zou geleid worden door koning Vercingetorix, die samen met de Gabales en de Cadurci een pact sloot en de hoofdstad Gergovia wist in te nemen. Het lukte zelfs de beroemde Caesar niet om de Vercingetorix te verjagen, die het zelfs aandurfde om het leger van Caesar aan te vallen. Dit was echter wat al te optimistisch gedacht en Vercingetorix werd gedwongen te vluchten en zich terug te trekken in de stad Alesia (het huidige Alise in Bourgondië). De stad werd daarop belegerd en Vercingetorix gaf zich uiteindelijk over aan de Romeinen, die hem in 46 v.Chr. ter dood brachten.

Hiermee kwam er al snel een einde aan het streven naar onafhankelijkheid van de Averni, bloeide de Romeinse cultuur op en ontwikkelde Lyon zich als de belangrijkste stad in deze streek.

Christenen en Franken

advertentie

Doop Clovis Frankrijk_{Photo: Publiek domein}

Vanaf de ondergang van het West-Romeinse Rijk in 476 n.Chr. kreeg de katholieke kerk steeds meer invloed in Auvergne en omstreken. Die invloed was al begonnen met het Edict van Milaan in 313, waarin de Romeinen de bewoners van Frankrijk vrijheid van godsdienst verleenden en het afgelopen was met de bloedige christenvervolgingen. Grote namen uit die periode waren Dionysius, Gregorius van Tours, Austermonius, Nectarius, en wat later Genesius en Florus.

Doordat de Romeinen steeds meer macht verloren, kregen andere volken de kans zich te manifesteren in Gallië. Met name de zeer gewelddadige Alemannen en de Visigoten grepen hun kans. De Visigoten stichtten zelfs een koninkrijk in het gebied, maar werden al snel verdreven door de Frankenleider Clovis (481-511) van de Merovingische dynastie. Hij werd de grondlegger van het Frankische Rijk dat zich in die tijd over vrijwel geheel Frankrijk uitstrekte. Door zich te laten kerstenen kreeg hij hierbij de onontbeerlijke steun van de machtige bisschoppen.

Na de dood van Clovis viel zijn rijk uiteen in drie gebieden: Austrasië, Neustrië en Bourgondië. Het Austrasische geslacht van de Anulfingen, waarvan de afzonderlijke leden elkaar vaak met Carolus (Karel) aanspraken, komen steeds prominenter op de voorgrond te staan, zeker toen de Karolinger Karel Martel de oprukkende islamitische Saracenen wist te verslaan. Onder zijn opvolger Karel de Grote (Carolus Magnus) ontstond zelfs een zeer machtig keizerrijk.

Na de dood van Karel de Grote viel zijn rijk uiteen en kwam in handen van verschillende machtige feodale heersers. De Auvergne vormde hier een uitzondering op. Deze geïsoleerde streek werd een prooi voor een aantal machtige burchtheren, waaronder die van Chastel Marbac, Polignac, Mercoeur, Carlat en La Tour d’Auvergne.

Kruistochten en Honderdjarige Oorlog

advertentie

Auvergne Urbanus II_{Photo: Publiek domein}

Tijdens een concilie in Clermont-Ferrand riep paus Urbanus II in 1095 de gelovigen op om ten strijde te trekken tegen de ongelovigen in het Heilige Land. Hij wilde hiermee de christenen in het oosten helpen en daarmee de eenheid in de kerk herstellen. In de periode 1096-1099 ging de eerste kruistocht van start en veel arme mensen uit de Auvergne zagen hun kans schoon en trokken samen met vele ridders ten strijde onder leiding van de bisschop van Le Puy, Adhemer van Monteil. Een prettige bijkomstigheid was dat het even afgelopen was met de kleine oorlogjes en onderlinge strijd tussen de diverse machthebbers in Frankrijk. Ook de Auvergne beleefde zo in de 11e en 12e eeuw een periode van relatieve rust, waarin alleen de abdijen en kloosters zich wisten te versterken.

De 14e eeuw stond in Frankrijk in het teken van de pest en een oorlog tussen Frankrijk en Engeland. De pest kreeg geheel Frankrijk in zijn greep en ook de adel ontkwam er niet aan. Door teruglopende inkomsten zagen zij zich genoodzaakt om hun schatkisten te spekken door middel van plundertactieken.

Daar kwam nog bij dat een leentwist tussen Filips VI, de eerste Valoiskoning, en Edward III van Engeland geweldig uit de hand zou gaan lopen. Filips confisceerde namelijk het hertogdom Aquitanië, waarvan Edward dacht hij de eigendomsrechten bezat. Edward stak daarop met een groot leger het Kanaal over. Hij wilde bovendien niet alleen Aquitanië veroveren, maar deed meteen zijn aanspraken op het gehele Franse grondgebied gelden. Uiteindelijk zou dit conflict uitgroeien tot de Honderdjarige Oorlog, waarin veel leenmannen uit de Auvergne puur uit eigenbelang de zijde van de Engelsen kozen.

In 1360 werd er een voorlopig vredesverdrag gesloten, het verdrag van Brétigny. Edward III zag hierin af van zijn aanspraken op de Franse troon en de door de Engelsen gevangengenomen Jan II werd vrijgelaten. De vrede duurde echter niet lang en Karel V veroverde weer een groot stuk van het Engelse gebied in Frankrijk. Na de dood van Karel V kwam Frankrijk in handen van Karel VI, en Engeland in handen van Richard II, beiden nog maar kinderen.

In de 15e eeuw deden zich enkele beslissende opstanden voor in de Auvergne. De Bourbons namen het noorden van de Auvergne in, en op de plateaus van de Auvergne woedde het verzet tegen de Franse koning. In 1435 kwam er een einde aan de strijd en ontwikkelden zich de vorstenhuizen Valois en Bourbon.

Protestantisme en Franse Revolutie

advertentie

Hendrik III Frankrijk_{Photo: Publiek domein}

De tweede helft van de 16e eeuw stond in het teken van in totaal acht ‘Godsdienstoorlogen’, na het begin van de Reformatie in Duitsland door Luther. De Franse staat werd ineens gesplitst in een katholiek en een protestant (calvinistisch) deel. Het protestantisme vond veel weerklank onder de adel en de rijke burgers, die hierdoor gesterkt werden in het verzet tegen de alsmaar uitdijende macht van de staat.

De Calvinisten of Hugenoten hadden het in de godsdienstoorlogen echter zeer zwaar te verduren. Onder het bewind van Hendrik III werd er een ware slachting onder de Hugenoten gehouden (o.a. tijdens de beruchte Bartholomeusnacht in Parijs).

Hendrik III werd opgevolgd door Hendrik van Navarra IV, die van protestant katholiek werd en zo Parijs voor zich wist te winnen. Hij voerde ook in 1569 het Edict van Nantes in, wat inhield dat er vrijheid van godsdienst ingevoerd werd. Ook de hugenoten konden zich nu in vrijheid ontwikkelen en zelfs (versterkte) steden stichten. Helaas duurde dat niet al te lang want in 1610 werd Hendrik IV vermoord en laaide de godsdienstoorlog weer in alle hevigheid op. Auvergne was op dat moment half katholiek en half protestants. In 1629 werd bij de Vrede van Alès bepaald dat de hugenoten wel hun godsdienst mochten uitoefenen, maar geen recht meer hadden op hun versterkte steden.

De Franse Revolutie in 1789 had natuurlijk grote invloed op Frankrijk en de rest van Europa, maar in de Auvergne en omstreken bleef het vrij rustig. Belangrijk was nog wel dat de industriëlen van Lyon koningsgezind bleven en tegen de centrale gezag. Hierna werd Lyon maandenlang belegerd door revolutionairen. Lyon verloor de strijd en werd een zogenaamde ‘commune affranchie’, een bevrijde gemeente.

19e eeuw

Lodewijk Napoleon Frankrijk_{Photo: Publiek domein}

Na de val van Napoleon werd het koningsschap weer hersteld door Lodewijk XVIII en kreeg ook de adel en geestelijkheid weer veel meer macht. In 1824 droeg de gematigde Lodewijk de macht over aan de reactionaire Karel X, waarna de problemen weer begonnen tussen de burgers en de adel. Na de Juli-revolutie van 1830 sloeg Karel op de vlucht en kwam Lodewijk-Filips van Orléans op de troon. In het Europese revolutiejaar 1848 kwam er aan deze heerschappij weer een einde en werd hij opgevolgd door president (1848-1852, Tweede Republiek) en de latere keizer Lodewijk Napoleon Bonaparte III (1852-1870, Tweede Keizerrijk).

In 1870 brak de kortstondige Frans-Duitse Oorlog uit, waarin de Fransen een zeer zware nederlaag leden. In 1871 werd de vrede met Duitsland getekend en tevens de Derde Republiek uitgeroepen. In deze tijd kregen groepen uit de middenklasse steeds meer macht ten koste van de adel en de rijke burgerij. Van 1900 tot 1914 spreekt men van ‘La Belle Epoque’ een tijd waarin het Frankrijk economisch, sociaal en cultureel voor de wind ging. Het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog maakte daar een plotseling einde aan. De oorlog in Frankrijk concentreerde zich middels een loopgravenoorlog op en achter de Franse noordgrens. Na de inmenging van de Verenigde Staten in 1917 ging het snel en werd het pleit beslecht in het voordeel van de geallieerden. Frankrijk kwam redelijk uit de oorlog doordat het nu definitief in bezit kwam van Elzas-Lotharingen. In de jaren dertig brak er een economische wereldcrisis uit die ook Frankrijk niet onberoerd liet. Pas in 1938 verbeterde in Frankrijk de economische situatie.

Tweede Wereldoorlog

Petain Frankrijk_{Photo: Publiek domein}

In de Tweede Wereldoorlog (1939-1945) werd Frankrijk voor een groot deel bezet door de Duitsers. Het niet-bezette deel, waaronder de Auvergne, behoorden tot het quasi-zelfstandige collaborerende Vichy-Frankrijk van generaal Pétain. Toch was er ook in de Auvergne spraken van partizanenverzet (maquis). Bekend werd de Slag bij de Mont Mouchet, waar 3000 maquisards de Duitsers terug wisten te dringen. Op 7 mei 1945 werd in Reims de onvoorwaardelijke overgave van Duitsland ondertekend. In de loop van 1944 was Auvergne al bevrijd.

Na de Tweede Wereldoorlog

Charles de Gaulle Frankrijk_{Photo: Publiek domein}

Toen na de Tweede Oorlog de Vierde Republiek van start ging, haakte Charles de Gaulle, in de Tweede Wereldoorlog de leider van de ‘Vrije Fransen’, omdat de president te weinig bevoegdheden zou krijgen.

De Algerijnse crisis bracht hem echter toch aan de macht, waarbij hij een einde maakte aan de Vierde Republiek en zelf de vorm van de Vijfde Republiek bepaalde. In 1969 trad De Gaulle af nadat enkele voorstellen van hem per referendum waren weggestemd. Belangrijkste punten waren de hervorming van de Senaat en een nieuwe regionale indeling van Frankrijk. Na De Gaulle werden achtereenvolgens Georges Pompidou (tot 1974), Valéry Giscard d’Estaing (tot 1981), François Mitterand (tot 1995) en Jacques Chirac (1995- ) president. De opkomst van de extreem-rechtse partij Front National in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw zorgde voor veel politieke onrust in Frankrijk. Met name het zuidelijke deel van Auvergne toonde zich al die jaren niet gevoelig voor de extreme denkbeelden van deze partij.

In de jaren zeventig kregen de regio’s, waaronder Auvergne, meer te zeggen en er kwam weer meer ruimte voor de eigen taal en de plaatselijke cultuur. Ondertussen ging de leegloop van het platteland gewoon door, maar bleef Auvergne veel van haar cultuur en tradities behouden.

Sinds 16 mei 2007 is Nicolas Sarkozy president. De president heeft een relatief grote macht, doordat hij staatshoofd en regeringsleider is. In oktober 2008 wordt de omvang van de kredietcrisis merkbaar en in februari 2009 pompt de overheid miljarden in de economie. In maart 2010 leiden de regeringspartijen een groot verlies bij regionale verkiezingen. In juni 2010 kondigt de regering drastische bezuinigingen aan om de staatsschuld te verlagen.

Francois Hollande Frankrijk _{Photo: Matthieu Riegler CC 3.0 Unported no changes made}

In mei 2012 wordt de socialist Francois Hollande de nieuwe president van Frankrijk. In 2013 stuurt Frankrijk een interventiemacht naar de voormalige kolonie Mali. In maart 2014 wordt Manuel Valls de nieuwe premier, na een opmars van het Front Nationaal. Ook bij de Europese verkiezingen in mei wint het front nationaal.Het jaar 2015 staat in het teken van terroristische aanslagen op Frans grondgebied door Islamitische Staat. In januari vallen 17 slachtoffers, voornamelijk medewerkers van het satirische tijdschrift Charlie Hebdo. In november zijn er 130 doden te betreuren bij diverse aanvallen in Parijs. In februari 2016 begint de opruiming van de"jungle" van Calais, dat is een groot kamp met illegalen die de oversteek naar Groot-Brittanië willen maken. Op 14 juli 2016 slaat Islamitische Staat opnieuw toe, een vrachtwagen rijdt in op een menigte tijdens de nationale feestdag met meer dan 80 doden tot gevolg. In mei 2017 wint de kandidaat van het centrum Emaunuel Macron de Franse presidentsverkiezingen van de ultrarechtse Marine Le Pen. Zijn beweging La Republique en Marche wint vervolgens in juni bij parlementsverkiezingen de absolute meerderheid.

Emmanuel Macron, 25e president van Frankrijk_{Photo: Kremlin.ru CC 4.0 International no changes made}

Eind 2018 vinden grote landelijke"gele hesjes" protesten plaats tegen pogingen om het gebruik van fossiele brandstoffen te beteugelen door middel van prijsstijgingen die gewelddadig worden, wat aanleiding geeft tot aanpassingen door de regering. De protesten gaan door in 2019. In juli 2020 benoemt president Macron Jean Castex tot premier, nadat Edouard Philippe ontslag nam na een slechte uitslag voor de regerende La République En Marche! partij bij lokale verkiezingen. In Conflans-Sainte-Honorine, een voorstad ten noordwesten van Parijs, werd op straat een geschiedenisleraar die kort daarvoor in de klas karikaturen van de profeet Mohammed liet zien onthoofd. De achttienjarige Tsjetsjeense dader werd door de politie doodgeschoten.

Jean Castex, premier van Frankrijk sinds 1 juli 2020_{Photo: Florian DAVID CC 4.0 International no changes made}

_{2021 en begin 2022 staan in het teken van de aanstaande verkiezingen waarin Macron het opneemt tegen onder anderen Valérie Pécresse van Les Républicains, Marine Le Pen van Rassemblement National en Éric Zemmour van Reconquête. De Franse presidentsverkiezingen worden in april 2022 gewonnen door Emmanuel Macron. Hij kan daarmee beginnen aan een tweede ambtstermijn van vijf jaar.}

AUVERGNE LINKS

Advertenties
• Auvergne Tui Reizen
• Hotels Trivago
• Auto huren in Anuvergne
• Hotels Auvergne
• Boeken, ook tweedehands, over AUVERGNE bij Bol.com

Nuttige links

Auvergne Startnederland (N+E)

Bronnen

Graaf, G. de / Auvergne, Ardèche

ANWB

Strijbos, E. / Auvergne, Ardèche, Lyon, Beaujolais

Gottmer/Becht

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt maart 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems