Landenweb.nl

ALBERTA
Samenleving

To read about ALBERTA in English - click here

Bouw je eigen Canada Rondreis

Populaire bestemmingen CANADA

AlbertaBritish columbiaManitoba
New brunswickNewfoundland en labradorNorthwest-territories
Nova scotiaNunavutOntario
Prince edward islandQuebecSaskatchewan
Yukon

Samenleving

Bestuur en politiek

advertentie

Parlementsgebouw CanadaPhoto: Saffron Blaze CC 3.0 Unported no changes made

De tien provincies van Canada en drie territoria maken deel uit van een federatie met als staatsvorm de parlementaire democratie. Canada is een zelfstandige constitutionele monarchie binnen het Gemenebest en omvat naar Brits (Westminster) model een Kroon, een Senaat en een Lagerhuis. De tien provincies van Canada zijn in het bezit van een verstrekkend zelfbestuur, met name op het gebied van cultuur, gezondheidszorg, onderwijs en de exploitatie van bodemschatten. De provinciale parlementen kennen alleen een Huis van Afgevaardigden, geen Senaat.

De Britse koning of koningin wordt vertegenwoordigd door een voor 5-7 jaar benoemde Gouverneur-Generaal, die wordt bijgestaan door een kabinet, de zogenaamde ‘privy council’. De Gouverneur-Generaal benoemt en ontslaat ministers en leden van het federale Hooggerechtshof en bekrachtigt wetgeving, heeft consultatierecht in het kabinet en spreekt de troonrede uit.

De grootste politieke partij levert de premier en de ministers, die uit de leden van het parlement gekozen worden. Voor het bestuur van het land is de premier de belangrijkste persoon. De huidige conservatieve minister-president van Canada, Stephen Harper, komt uit Alberta. In het federale parlement zitten volgens de kieswet 26 vertegenwoordigers uit Alberta, in de Senaat zitten zes vertegenwoordigers uit Alberta.

Historisch gezien heeft Alberta vanaf de eerste verkiezingen in 1905 parlementen met een ruime meerderheid gehad die lang bleven zitten. In die eerste verkiezingen wonnen de liberalen van Alberta's eerste premier, Alexander C. Rutherford. In 1979 wonnen de Progressive Conservatives 74 van de 79 zetels, in 2012 won dezelfde partij 61 van de 87 zetels.

De Liberal Party vormde van 1905-1921 de eerste regering van Alberta. Zij werden in 1921 opgevolgd door de United Farmers of Alberta die tot 1935 aan de macht bleven. Daarna volgde een lange regeerperiode van de Social Credit Party tot 1971 en vanaf die die tijd was het de Progressive Conservative Association of Alberta die het voor het zeggen had in Alberta.

Het parlement van Alberta bestaat uit één kamer, de 'Legislative Assembly', dat 87 leden telt. De Engelse kroon in Alberta wordt vertegenwoordigd door een Luitenant-Gouverneur, een zuiver ceremoniële functie. De Luitenant-Gouverneur wordt aangewezen door de Gouverneur-Generaal, op advies van de premier van Canada. Het provinciale parlement, dat zetelt in de hoofdstad Edmonton, wordt geleid door de premier, normaal gesproken een lid van het parlement die de leden van zijn kabinet uit datzelfde parlement kiest.

De provincie Alberta is verdeeld in 87 kiesdistricten of 'ridings'. Elk kiesdistrict heeft een aantal kandidaten van verschillende politieke partijen. De kandidaat in elk kiesdistrict met het meeste aantal stemmen vertegenwoordigd dat kiesdistrict in het provinciale parlement van Alberta. De leider van de politieke partij met de meeste zetels in het parlement wordt de premier van Alberta. De premier en de ministers vormen de provinciale regering.

advertentie

Kiesdistricten of 'ridings' van CalgaryPhoto: TastyCakes CC 3.0 Unported no changes made

Elke vijf jaar wordt er gestemd voor een nieuwe provinciale regering, maar dat kan natuurlijk ook eerder. Als er een zetel vrijkomt in het parlement vóór de nieuwe verkiezingen, dan wordt er een tussenverkiezing georganiseerd in het kiesdistrict waar het weggevallen parlementslid vandaan komt. De winnaar van die verkiezing neemt dan zijn of haar plaats in tot de volgende algemene verkiezing.

De huidige Assembly telt 72 Conservatieven, 9 Liberalen en 2 leden van de NDP.

advertentie

Provinciaal regeringsgebouw en tevens oudste historische gebouw van Alberta 'Alberta Legislature Building'Photo: Publiek domein

Er is in Alberta sprake van enkele kleine, maar groeiende, afscheidingsbewegingen die de provincie, alleen of met de andere westelijke provincies, van Canada willen afscheiden. Redenen hiervoor zijn onder meer de 'Western Alienation' die veel mensen voelen. Een belangrijk deel van de bevolking vindt dat de Federale overheid in Ottawa de belangen van de provincie(s) niet of nauwelijks behartigt en dat zij slechts een bron van belastinggeld zijn terwijl alle politieke aandacht uitgaat naar de grotere provincies Ontario en Quebec. De actuele politieke situatie van Canada is beschreven in het hoofdstuk geschiedenis.

advertentie

Administratieve indeling

advertentie

Alberta Government HousePhoto: Publiek domein

Sinds 1999 bestaat het federatieve Canada (opgericht op 1 juli 1867) uit tien provincies en drie ‘territories’. Iedere provincie heeft een hoge mate van autonomie, o.a. tot uiting komend in de bevoegdheid zelf het plaatselijke bestuur te regelen. Verder is het grotendeels zelfstandig op gebieden als gevangeniswezen, onderwijs, gezondheidszorg en belastingen. De Kroon is in elk van de provincies vertegenwoordigd door een Luitenant-Gouverneur.

provincie/'territory'hoofdstadoppervlakteaantal inwoners
AlbertaEdmonton661.848 km2ca. 4.025.000
British ColumbiaVictoria944.374 km2ca. 4.500.000
ManitobaWinnipeg647.797 km2ca. 1.200.000
New BrunswickFredericton72.908 km2ca. 755.000
Newfoundland & LabradorSt. John's405.212 km2ca. 520.000
Northwest TerritoriesYellowknife1.346.106 km2ca. 43.000
Nova ScotiaHalifax55.283 km2ca. 930.000
NunavutIqaluit2.038.722 km2ca. 32.000
OntarioToronto1.076.395 km2ca. 13.000.000
Prince Edward IslandCharlottetown5.660 km2ca. 142.000
QuébecQuébec-City1.542.056 km2ca. 7.930.000
SaskatchewanRegina651.900 km2ca. 1.040.000
Yukon TerritoryWhitehorse482.443 km2ca. 35.000

Universitair onderwijs

advertentie

'Old arts' gebouw op de campus van de University of AlbertaPhoto: Publiek domein

De University of Alberta, gevestigd in de hoofdstad Edmonton, gesticht in 1908 en met achttien faculteiten, is de oudste en grootste universiteit van Canada. De University of Calgary, ooit een onderdeel van de University of Alberta, werd onafhankelijk in 1966 en is nu de tweede grootste universiteit van Alberta. Athabasca University, die zich concentreert op langeafstandsonderwijs en 37.000 studenten heeft, en de University of Lethbridge, zijn gevestigd in de gelijknamige steden.

In 2009 werd de Mount Royal University, de tweede openbare universiteit van Calgary geopend, en in hetzelfde jaar werd ook in Edmonton een tweede universiteit geopend, de MacEwan University. Alberta telt nu zes universiteiten.

Rodeo's

Van alle Canadese provincies is Alberta dé provincie die de cowboycultuur nog hoog in het zadel houdt. De zomer en de herfst zijn de periodes bij uitstek voor de rodeo's in Alberta. In veel dorpen en steden worden rodeo's gehouden, grote stadions worden gebruikt voor professionele cowboys, die er veel geld mee kunnen verdienen. Rodeo's zijn ontstaan in de 16e eeuw in Mexico en veroverden langzaam heel Noord-Amerika.

De zes verschillende traditionele onderdelen van een rodeo zijn het berijden van een wild paard met (saddle bronc riding) en zonder zadel (bareback riding), het rijden op een stier (bull riding), het vangen van een stierkalf met een lasso (steer wrestling) en een kalf vangen en poten vastbinden (tie-down roping). Spectaculair zijn de tonnenrace door dames (barrel racing) en een huifkarrenrace (chuckwagon racing).

In 1912 vond in Calgary de eerste professionele rodeo plaats, en vanaf 1923, elk jaar 10 dagen in juli, werd de Calgary Stampede gehouden, die gepaard gaat met optochten, manifestaties, kermissen, landbouwtentoonstellingen en vuurwerk. Dit rodeofestijn trekt jaarlijks meer dan 1 miljoen betalende bezoekers.

advertentie

Berijden van een stier op de Calgary StampedePhoto: Cszmurlo CC 2.5 Generic no changes made

ALBERTA LINKS

Advertenties
• Vliegen naar Calgary
• Bouw je eigen Canada Rondreis
• ANWB vakantie boeken Alberta
• Alberta Tui Reizen
• Hotels Trivago
• Auto huren in Canada
• Alberta Hotels
• Camperreizen Canada
• Boeken, ook tweedehands, over ALBERTA bij Bol.com

Nuttige links

Startpagina Alberta (N+E)

Bronnen

Canada

Cambium

Canada

Lonely Planet

Hempstead, Andrew / Calgary

Avalon Travel

Hempstead, Andrew / Edmonton & Northern Alberta

Avalon Travel

Pashby, Christie / Frommer's Alberta

Wiley

Struijk, Aad / West-Canada

Elmar

Teuschl, Karl / Canada-West : Rocky Mountains, Vancouver

Uitgeverij Unieboek/Het Spectrum BV

Veldt, Marc / Canada

Gottmer/Becht

Wagner, Heike / West- Canada

Lannoo

Wikipedia

www.landenweb.nl/canada

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems