SENEGAL
 

Basisgegevens
Officiële   landstaal	Frans
Hoofdstad	Dakar
Oppervlakte	196.722 km²
Inwoners	16.682.159   (mei 2019)
Munteenheid	CFA-frank   (XOF)
Tijdsverschil	+0 (zomer +1)
Web	.sn
Code.	SNG
Tel.	+221

To read about SENEGAL in English - click here

Geografie en Landschap

Geografie

Senegal (officieel: République du Sénégal of Sounougal in het Wolof)ligt in West-Afrika en grenst in het westen aan de Atlantische Oceaan, in het oosten aan Mali, in het zuiden aan Guinee en Guinee-Bissau, en in het noorden aan Mauritanië. Op het grondgebied van Senegal ligt het land Gambia. Op ongeveer 500 kilometer uit de kust ligt de eilandengroep Kaapverdië.Senegal is iets meer dan vijf keer zo groot als Nederland en meet 196.722 km2.

advertentie

Senegal Satellietfoto

_{Photo:Publiek Domein}

Landschap

Senegal is over het algemeen erg vlak. Er is een heuvellandschap in het zuidoostelijke grensgebied met Mali en Guinee, dat in hoogte varieert van gemiddeld 300 tot 400 meter. Het hoogste punt van Senegal ligt in de buurt van Nepen Diakha in het zuidoosten en meet 581 meter.

advertentie

Senegal RivierPhoto:Boydiop2 Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International no changes made

Dwars door Senegal stromen vier grote rivieren: de Senegal (1750 km), de Casamance, de Saloum en de Gambia. De Senegal-rivier vormt de noordgrens van Senegal.

In Senegal zijn van noord naar zuid een aantal landschapstypen te onderscheiden.

In het noorden ligt de sahelsteppe met korte grassen, struiken en her en der een boom.

Onder de sahelsteppe vinden we een doornstruiksavanne met doornstruiken, grassen en groepjes bomen.

Dan volgt een parklandsavanne met lange grassen, grote struiken en steeds meer bomen. De bossavanne loopt over van Gambia naar het zuiden van Senegal en kenmerkt zich door lange grassen, boomgroepen en palmen.

advertentie

Landschap regio Casamance, Zuid-SenegalPhoto:Mathieu DAMMAN Creative Commons Attribution-Share Alike 1.0 Genericno changes made

In het zuidwesten van de Casamance-regio komt tropisch oerwoud voor. De kust en de stroomgebieden van de rivieren ziet er groen uit met b.v. mangrovebossen.

De heuvels van Cap Vert zijn de resten van een oud vulkanisch eiland. De Petite Côte ten noorden van Cap Vert heeft mooie zandstranden. Achter de stranden liggen uitgebreide zandduingebieden die zich tot 20 km landinwaarts voortzetten. Ten zuiden van Joal wordt de kust moerassig en komen veel kreken voor, afgewisseld met brede riviermondingen.

De nationale symbolen van Senegal zijn de leeuw en de baobab of apenbroodboom.

Klimaat en Weer

Senegal ligt qua klimaat in een overgangsgebied. Het noorden ondervindt sterk de invloed van de Sahara-woestijn. De regentijd in het noorden is maar kort en net voldoende om landbouw en vooral de belangrijke pindateelt mogelijk te maken. De regenperiode loopt van juli tot en met midden oktober. De gemiddelde jaarlijkse neerslag neemt toe van noord naar zuid en van het binnenland naar de kust.De regen valt bijna altijd in de vorm van stortbuien die enkele uren kunnen duren. Door de zeer hoge luchtvochtigheid in combinatie met de hoge temperaturen is deze periode, hivernage genaamd, niet de meest aangename tijd.

advertentie

Klimaatdiagram Dakar, Senegal

_{Photo:Hedwig in Wahington CC Attribution-Share Alike 3.0 Unported, no changes made}

In het zuidwesten van de Casamance valt gemiddeld 1500-2000 mm neerslag per jaar. In het noorden valt slechts 300-400 mm. In het gebied rond de hoofdstad Dakar valt ± 500 mm per jaar.

Het klimaat in de kuststrook vanaf Dakar naar het zuiden is door de invloed van de zee wat gematigder. In december overdag ongeveer 22°C tot mei/juni zo'n 35°C. 's Nachts koelt het flink af. De heetste maanden zijn mei/juni en oktober aan de kust, en maart t/m juni en oktober in het binnenland. In het binnenland kunnen de temperaturen in de zomermaanden oplopen tot tussen de 40 à 50°C. Kaolack is de warmste stad van Senegal; 's middags is het meestal rond de 38°C.

advertentie

Harmattan over Dakar, Senegal

_{Photo:EquipeTKNal Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International no changes made}

In de Sahel-zône kunnen de nachten fris zijn en kan de temperatuur teruglopen tot 10-15°C. 's Middags kan de temperatuur weer oplopen tot tegen de 40 graden. Langs de Senegal-rivier duurt het droge seizoen 8-10 maanden, in de Casamance vijf maanden.Het droogste gebied ligt rond St. Louis in het noorden, daar valt gemiddeld 345 mm per jaar. Van januari tot en met maart waait vaak de"harmattan", een frisse woestijnwind. Nadeel is dat deze wind vaak dikke rode stof uit de Sahara meevoert.

Planten en dieren

Planten

De zuidrand van de Sahara doorsnijdt het noorden en oosten van Senegal. Door de steeds verdergaande woestijnvorming heeft de flora en fauna in de loop der tijden grote veranderingen ondergaan. Het rijke dieren- en plantenleven zal hoogstwaarschijnlijk nooit meer terugkomen.

Mangrovebos Senegal

_{Photo:Julien saison Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International no changes made}

Door de droogte en de oprukkende woestijn heeft het noorden van Senegal een savannelandschap met lage grassen, struiken en wat acacia's. Wat zuidelijker komen al fruitbomen en palmen voor. Mangrovebossen vinden in de mondingsgebieden van de Saloum en de Gambia. In de Casamance komen mangrovebossen, palmboombossen en tropisch regenwoud voor. En verder groeien er nog mangobomen, kapokbomen en kolanootbomen.

Baobab, Senegal

_{Photo:Myriam Louviot Creative Commons Attribution 3.0 Unported no changes made}

Met name in de droge streken komt de meest karakteristieke boom van Afrika voor: de baobab of apenbroodboom, tevens de nationale boom van Senegal. De baobab wordt ongeveer 20 meter hoog en kan meer dan 1000 jaar oud worden. De boom speelt een rol in talloze Afrikaanse mythen en legenden. De schors, de vruchten, de bladeren, het hout, bijna alles van deze boom wordt door de bevolking gebruikt.

Kapokboom Senegal

_{Photo:Olivier Epron Olivierkeita Creative Commons Attribution 3.0 Unported no changes made}

In de zuidelijke helft van Senegal is de kapokboom zeer nadrukkelijk aanwezig; alleen al door het feit dat de kapokboom meer dan 50 meter hoog kan worden. In de wat vochtiger gebieden groeit bamboe, die men gebruikt voor het maken van o.a. meubels en erfafscheidingen. De altijd groene mangroveboom kan wel 25 meter hoog worden en groeit in zout en brak water.

In de bloei- en bloesemtijd zorgen o.a. bougainville, hibiscus en oleander voor fantastische kleuren in het landschap.

Dieren

Leeuw, nationaal dier van Senegal

Grote wilde dieren komen alleen nog in het Niokolo Koba (8000 km2) nationale park voor. Daar leven nog leeuwen, het nationale dier van Senegal, olifanten, buffels en gazelles. Ook de imposante, maar zeldzame Derby-elandantilope komt hier nog voor. Er zijn in het park meer dan 300 vogelsoorten, 70 soorten zoogdieren en 60 soorten zoetwatervissen geteld.

Krokodillen en nijlpaarden zijn nog te vinden aan de oevers van de Gambia-rivier. Kleinere zoogdieren als herten, wrattenzwijnen, hyena's, miereneters en mangoesten komen algemeen voor.

Apensoorten als fluweelapen, de huzaarapen, bavianen en Colobusapen zijn in het hele land te vinden.

Varaan Senegal

_{Photo:Pablo029 Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International no changes made}

Slangen zijn er genoeg in Senegal; pythons en giftige adders, cobra's, groene en zwarte mamba's vormen een bedreiging voor mens en dier. Grote varanen worden door de bevolking bejaagd, een lekkernij!

Termietenheuvels zijn overal te vinden. Termieten zijn het favoriete voedsel van het aardvarken en het reuzenschubdier. Verder nog mooie vlinders, griezelige kakkerlakken en giftige rupsen.

Op de markten langs de kust liggen veel soorten vis: zeebaarzen, zwaardvissen, tonijnen, haaien en barracuda's. Ook krabben, kreeften, roggen en inktvissen worden volop gevangen.

Zeeschildpad Senegal

_{Photo:Publiek domein}

Naast Niokolo Koba heeft Senegal nog vijf officiële nationale parken. Het Parc National de la langue de Barbarie biedt bescherming aan zeeschildpadden die hun eieren op de kust leggen.

Het Parc National des Oiseaux de Djoudj behoort tot de top tien van belangrijkste vogelgebieden in de wereld.

Geschiedenis

Oudheid en koninkrijken

Nomaden waren de eerste bewoners van het grote rivierengebied in West-Afrika. Ze woonden daar al duizenden jaren voor het begin van onze jaartelling en leefden van de jacht, de visserij en wat primitieve landbouw. Verspreid over Senegal zijn vele megalithische steencirkels te vinden uit de 7e tot de 8e eeuw. Wie deze vroege bewoners zijn geweest en waar deze mensen precies vandaan kwamen is nog steeds niet zeker. Men vermoedt uit de buurt van Egypte en Soedan.

Megalithisch monument Senegal

_{Photo:John Atherton Creative Commons Attribution-Share Alike 2.0 Generic no changes made}

Vanaf het begin van onze jaartelling kende West-Afrika verschillende koninkrijken. De eerste bloeiperiode begon onder het koninkrijk van Ghana. Dit koninkrijk viel in de elfde eeuw uiteen door interne twisten en veroveringstochten van islamitische Berberstammen uit Marokko en Algerije. Het Ghanese rijk werd in de dertiende eeuw opgevolgd door het koninkrijk Mali. De Malinkés of Mandinka's werden echter al weer in de 14e eeuw verdreven en vluchtten naar het gebied van de Gambia-rivier, waar ze nog steeds wonen. De Malinkés werden opgevolgd door het koninkrijk Djolof (Wolof), dat al spoedig uiteen viel in drie kleinere koninkrijken, Cayor, Baol en Waalo. Aan het einde van de 15e eeuw stichtte de Peul-leider Tenguela de streng islamitische staat Fouta Toro. Door interne conflicten viel deze staat al weer snel uiteen. Bij al deze koninkrijken viel op dat de macht van koning beperkt was en het volk op lokaal niveau heel wat te zeggen had.

Portugezen, Hollanders, Engelsen en Fransen

Ondertussen begon de tijd van de grote ontdekkingsreizen en dat zou van zéér grote invloed zijn op de geschiedenis van Afrika, en dus ook voor Senegal. In 1444 kwamen de Portugezen aan op het schiereiland Cap Vert, waar nu Dakar is gelegen. Een eilandje in de baai werd bezet en"Ilha de Palma" genoemd. Met de komst van de eerste Europeanen begon ook een van de zwartste bladzijden uit de geschiedenis van het Afrikaanse continent, de slavenhandel naar Amerika en West-Indië. Naar schatting zijn er zo'n twintig miljoen slaven naar de Nieuwe Wereld verscheept. De slavenhandel werd afwisselend beheerst door Fransen, Hollanders en Engelsen. De Engelsen schaften de slavernij af in 1807, de Fransen in 1848.

Kaart van het Ile de Goree 1677

_{Photo:Publiek domein}

Begin 17e eeuw (1617) kochten de Hollanders het eilandje van een lokaal stamhoofd. De Portugezen hadden het toen al lang weer verlaten. Ze noemden de aanlegplaats daar"Goede Reede", wat eigenlijk nog steeds de naam van het eilandje is. De naam is in de loop der eeuwen echter verbasterd tot Gorée. De Hollanders bouwden er twee forten (Fort Oranje en Fort Nassau) en enkele gebouwen voor de op- en overslag van goederen. De Hollandse handelsheerschappij nam na 1650 aanmerkelijk af en kwam in handen van de Fransen en de Engelsen. Gorée werd dan ook in 1677 veroverd door Frankrijk.

Tot 1814 waren Gorée en andere kustplaatsen afwisselend in Franse en Engelse handen. In 1814 kwam West-Afrika op Gambia (Engeland) en Guinee-Bissau (Portugal) na, grotendeels in handen van Frankrijk. Vanaf 1848 werden de vier grootste steden van Senegal als een deel van Frankrijk beschouwd en werden daardoor gerechtigd afgezanten te sturen naar het parlement in Parijs. In het binnenland van Senegal woeden in de jaren tussen 1850 en 1880 de Marabout-oorlogen. Fanatieke moslims probeerden met geweld de islam op te leggen aan de animistische Wolof-, Sérèr- en Malinké-bevolking.

Kolonisatie door Frankrijk

Vanaf midden negentiende eeuw pakten de Fransen het grondiger aan. Ze wilden het West-Afrikaanse gebied nu niet alleen exploiteren, maar volledig onderwerpen aan hun gezag. Een exponent van deze nieuwe aanpak was de Franse gouverneur Louis Faidherbe.

Er ontstond een verfranste christelijke elite die werd bestreden door de islamitische bevolking. De in 1860 gehouden slag bij Medina in Oost-Senegal werd gewonnen door de Fransen onder leiding van Faidherbe. Hierna werd West-Afrika verder gekoloniseerd door de Fransen. In 1857 werd Dakar gesticht. Pas nadat Frankrijk de haven van Dakar tot marinesteunpunt uitbreidde, begon Dakar flink te groeien.

kaart van het gebied rond de Senegal rivier 1853

_{Photo:Publiek domein}

Na de Frans-Duitse oorlog van 1870/1871 veroverden de Fransen steeds meer delen van Senegal. Het laatste deel van Senegal werd door de slag bij Kansala in 1868 veroverd. In 1884/1885 werden tijdens de Conferentie van Berlijn de definitieve grenzen vastgesteld. De Fransen noemden het gebied Afrique Occidentale Française - Frans West Afrika.

Omstreeks 1895 was geheel Senegal onder controle van de Fransen. Dakar werd in 1902 de hoofdstad van geheel Frans West-Afrika, een gebied dat liep van Mauritanië tot Niger.

Van kolonie naar onafhankelijke staat

Léopold Sedar Senghor, Senegal

_{Photo:UNESCO / Dominique Roger CCAttribution-ShareAlike 3.0 IGO no changes made}

Na de Tweede Wereldoorlog kregen alle ingezetenen van Senegal compleet staatsburgerschap en stemrecht aangeboden door Frankrijk. Er werd een Assemblée Territorial ingevoerd die afgevaardigden naar het Franse parlement stuurde.

De Franse president De Gaulle ontwierp eind jaren '50 de Gemenebestconstructie (Communauté Française), waarvan de kolonies autonoom lid konden worden. Buitenlandse politiek en defensie bleven een aangelegenheid van de Franse regering. In 1959 sloot de toenmalige katholieke leider en dichter Léopold Sédar Senghor een federatief verbond met Mali. In juni 1960 werd deze federatie onafhankelijk. De federatie was echter geen lang leven beschoren en viel al na enkele maanden uiteen. Beide landen gingen als afzonderlijke republieken verder en Senghor werd gekozen tot de eerste president van de Republiek Senegal. Uiteindelijk zou hij deze functie twintig jaar bekleden. In 1963 werd het premierschap door Senghor afgeschaft en werd de president het staatshoofd met absolute macht. In december 1969 werd de grondwet gewijzigd, waarbij de functie van premier opnieuw werd ingesteld, en in 1970 werd Abdou Diouf de eerste premier.

Abdou Diouf Senegal

_{Photo:Chris Peus Creative Commons Attribution-Share Alike 2.0 Generic no changes made}

Vanaf 1974 werden er weer oppositiepartijen toegestaan. Bij de verkiezingen van 1978 werd Senghor herkozen en de regerende Parti Socialiste Sénégalais (PSS) kwam als overwinnaar uit de stembusstrijd. Eind december 1980 maakte Senghor onverwachts zijn aftreden bekend. Abdou Diouf volgde hem op. In 1982 richtten Senegal en Gambia de confederatie Senegambia op, die echter in 1989 weer door Senegal werd opgeheven.

Uiteindelijk waren er in 1985 zeventien partijen actief. Na de verkiezingen van 1983 werd Diouf beschuldigd van fraude en dit leidde ook in de jaren daarna tot diverse bloedige confrontatie met voornamelijk studenten. In 1989 maakte de PSS onder leiding van Diouf een begin met een aantal hervormingen, waaronder een nieuwe kieswet, de toelating van meer oppositiepartijen en meer persvrijheid. Vanaf 1989 tot 1992 ontstonden er grote problemen met buurland Mauritanië. Na een grensconflict waarbij Senegalese doden vielen vluchtten bijna alle Mauritaniërs uit Senegal, bang om vermoord te worden. Als vergelding wees Mauritanië alle Senegalezen uit.

In april 1991 werd Habib Thiam minister-president en nam in zijn regering ook de voormalige oppositieleider Abdoulaye Wade en andere leden van de oppositie op.

In de provincie Casamance vecht de afscheidingsbeweging MFDC voor afscheiding van Senegal. In 1991 en 1993 werd telkens een staakt-het-vuren overeengekomen, die echter regelmatig werden geschonden door de MFDC.

In februari 1994 braken in Dakar gewelddadige demonstraties uit, georganiseerd door een coalitie van vijf oppositiepartijen. De protesten richtten zich tegen de gestegen prijzen veroorzaakt door de devaluatie van de CFA-frank met maar liefst vijftig procent! Er werden toen vele mensen van oppositiepartijen gearresteerd. In maart 1995 nam president Abdou Diouf de belangrijkste oppositieleider, Abdoulaye Wade, in zijn regering op, waardoor drie van de vier belangrijkste oppositiegroepen deel gingen uitmaken van zijn regering.

De onderhandelingen tussen de regering en de MFDC werden in 1995 bemoeilijkt door interne twisten: de militaire leiders erkenden het gezag van de secretaris-generaal, Diamacoune Senghor, niet meer. Na het vastlopen van de toenadering tussen de overheid en de MFDC werden in 1996 weer incidenten met dodelijke afloop gemeld in de Casamance.

21e Eeuw

Abdoulaye Wade

_{Photo:World Economic Forum CCAttribution-Share Alike 2.0 Generic no changes made}

Presidentsverkiezingen vonden plaats in 2000. Diouf deed voor de derde maal een gooi naar het presidentschap. Ondanks tekenen dat de verkiezingen zouden uitlopen op een chaos, hadden ze een kalm verloop. In de eerste ronde behaalde Diouf slechts 41% van de stemmen en er moest een tweede ronde aan te pas komen om een beslissing te verkrijgen. Abdoulaye Wade won de tweede ronde met 58,5% van de stemmen terwijl Diouf op 41% bleef steken. De overdracht van de macht was exemplarisch, en Senegal euforisch. De parlementaire verkiezingen in april 2001 hielpen de door de partij van Wade geleide coalitie aan de gewenste meerderheid in het parlement (89 van de 120 zetels). Deze coalitie heeft nu een ruim mandaat om de beloofde"sopi" (Wolof voor verandering) tot stand te brengen. In februari 2007 wint Wade opnieuw de presidentsverkiezingen, gevolgd door een overwinning van zijn partij tijdens de parlementsverkiezingen van juli 2007. In april 2008 veranderd het parlement de grondwet, waardoor het mogelijk is Hissene Habre de voormalige leider van Tsjaad te berechten. Senegal wordt hierin gesteund door de Afrikaanse Unie. Tijdens lokale verkiezingen van maart 2009 wint de oppositie enkele steden waar onder Dakar. In april stapt premier Cheikh Hajibou Soumare op, Karim de zoon van de president wordt opgenomen in de nieuwe regering. In april 2010 viert Senegal haar vijftigjarige onafhankelijkheid.

Macky Sall, SenegalPhoto:Publiek domein

Sinds 2 april 2012 is Macky Sall president van Senegal, sinds 3 september 2013 is Aminata Toure minister-president. In september 2011 ontslaat de premier het Hogerhuis vanwege kostenbesparing. Volgens de oppositie wordt op deze manier haar positie verzwakt. In juli 2013 arresteert Senegal de voormalige president van Tsjaad, Hissene Habre, in Dakar. Hij staat terecht op verdenking van misdaden tegen de menselijkheid gedurende zijn regime. In september 2014 staat Karim Wade de zoon van de ex-president voor het gerecht. Hij wordt beschuldigd van corruptie. In maart 2015 wordt hij veroordeeld tot zes jaar gevangenschap. In maart 2016 bepalen de kiezers in een referendum dat de termijn voor een presidentschap in het vervolg vijf in plaats van zeven jaar zal bedragen. In augustus 2017 behaalt de coalitie van president Sall bij parlementsverkiezingen een tweederde meerderheid. Sall werd in februari 2019 herkozen, zijn termijn loopt af in 2024. Een maand na de verkiezingen stemde de Nationale Vergadering voor afschaffing van het ambt van premier. Oppositieorganisaties en het maatschappelijk middenveld hebben de beslissing bekritiseerd omdat het een verdere concentratie van de macht in de uitvoerende macht ten koste gaat van de wetgevende en gerechtelijke macht.

Bevolking

Senegal telde in 2017 14.668.522 inwoners. Per jaar groeit de bevolking met ongeveer 2-3%, in 2017 met 2,39%. De verdeling van leeftijden is zeer ongelijkmatig. Meer dan 40% van de bevolking is jonger dan 15 jaar (Nederland ca. 18%). Slechts 3% van de bevolking is boven de 65 jaar. De levensverwachting van de Senegalees is gemiddeld ca. 62 jaar.

De bevolkingsdichtheid bedraagt ongeveer 75 inwoners per km2. Op dit moment woont ongeveer 47% van de bevolking in de steden. Groot-Dakar heeft op dit moment bijna 3 miljoen inwoners. Andere grote steden zijn Thiès, Kaolack en Ziguinchor.

Wolof Vrouwen in traditioneel kostuum en haardracht

_{Photo:Queen Mother Kradin Goree CCAttribution-Share Alike 4.0 International no changes made}

De grootste bevolkingsgroep is de Wolof (ca. 41,6%) die vooral in de grote steden en de regio's Dakar en Thiès wonen.

De andere bevolkingsgroepen zijn veel minder groot in aantal. De Sérèr zijn voornamelijk landbouwers en wonen vooral in de regio's Thiès en Fatick.

De Peul waren handeldrijvende nomaden en veehouders die in het noorden, midden en zuidoosten wonen. De meeste Peul trekken nu niet meer rond maar wonen in de Senegal-vallei en de Casamance. Ze vallen op door hun lichte huidskleur. De Toucouleur zijn landbouwers en wonen in het noorden langs de Senegal-rivier.

Diola Senegal

_{Photo:KaBa Creative Commons Attribution 3.0 Unported no changes made}

De Diola wonen in de Casamance. Door de geïsoleerde ligging, historische en godsdienstige achtergronden, en toenemende vestiging van de Wolof in de Casamance, is het gebied waar de Diola wonen een bron van conflicten.

Verder zijn er nog ongeveer 15 kleinere stammen in Senegal te vinden.

Als gevolg van de eeuwenlange overheersing door de Fransen wonen er nog veel Fransen, Syriërs en Libanezen in Senegal, die vooral actief zijn in het midden- en kleinbedrijf en in de dienstensector. Verder wonen er nog kleine groepen Malinezen, Gambianen, Guineeërs, Kaapverdianen en Guinée-Bissauers. Er leven ook veel vluchtelingen uit omliggende landen in Senegal. Ongeveer 250.000 Senegalezen wonen in het buitenland, voornamelijk in Frankrijk.

Taal

Hoewel het Frans maar door een klein gedeelte (ongeveer 15%) van de bevolking gesproken en geschreven wordt, is het volgens de grondwet de officiële (bestuurs)taal van Senegal.

Hoeveelheid franssprekenden in Senegal

_{Photo:Aaker Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported no changes made}

De officiële verklaring om het Frans als belangrijkste taal te handhaven is dat het boven alle andere talen staat, en daarmee geen van die talen bevoordeelt. De belangrijkste taal van het volk is het Wolof. Voor de helft van de bevolking is het de eerste taal en voor 30-40% van de bevolking wordt het als tweede taal gebruikt, waarmee het Wolof het belangrijkste communicatiemiddel is tussen de diverse bevolkingsgroepen.

Andere officiële talen zijn het Sérèr, het Pulaar, het Diola, het Mande en het Soninké. Daarnaast zijn er nog zo'n twaalf kleinere stamtalen. De meeste Senegalezen spreken en verstaan drie of meer talen. Het Arabisch is de onderwijstaal in de koranscholen.

Het woord"Senegal" stamt waarschijnlijk af van Sounougal, de Wolof-naam voor de Senegal-rivier.

De diverse talen die in Senegal gesproken worden verschillen nogal van elkaar. Kijk maar eens naar de uitspraak van een aantal getallen:

10

Peul (Fula): sappo

Mandinka: tang

Wolof: fuk

100

Peul (Fula): temedere

Mandinka: keme

Wolof: teemeer

1000

Peul (Fula): wujenere

Mandinka: wili kiling

Wolof: junneh

Godsdienst

El Hadji Malick Sy, leider van de Tidianen broederschap, Senegal

_{Photo:Moustarchid94 Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International no changes made}

Officieel is ongeveer 90% van de bevolking aanhanger van de islam. In tegenstelling tot de Arabische vorm van de islam, waar de imam een zeer belangrijke rol speelt, bestaat er in Senegal een duidelijke islamitische organisatie. De meeste islamitische Senegalezen behoren tot een van de Broederschappen. Aan het hoofd van een broederschap staat een kalief. Leiders en leermeesters (marabouts) bezitten veel, en vaak ook politieke macht. Zo kan het stemadvies van marabouts bij verkiezingen van invloed zijn op de uitslag. De helft van de Senegalese moslims behoort tot de Broederschap der Tidianen. President Diouf behoort tot deze broederschap.

Ongeveer 35% behoort tot de Broederschap der Mouriden. De Mouriden zijn wat fanatieker in de leer van de islam dan de Tidianen en bezitten veel politieke en economische macht. De oudste broederschap in Senegal is die van de Qadiriya, die over de hele wereld miljoenen volgelingen heeft en Bagdad als religieus centrum heeft.

Kathedraal van Dakar

_{Photo:Manu25 Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International no changes made}

Tussen de vijf en tien procent van de bevolking, vooral Diola en Sérèr, is rooms-katholiek. De katholieken spelen vooral een rol in het onderwijs en in de gezondheidszorg.

Ondanks het feit dat bijna alle Senegalezen aanhanger zijn van een officiële godsdienst, speelt het animisme nog steeds een grote rol in het leven van de bevolking. Het animisme is een oergeloof waarbij men gelooft dat alle aardse dingen zoals bomen, dieren of zelfs stenen, een eigen spirituele kracht bezitten. Ook geesten van voorouders, goden, fetisjisme, inwijdingsrites, bijgeloof en talismannen spelen een rol in de godsdienstige belevingswereld van de Senegalees. Overtuigd animistische groeperingen komen voor in het zuidoosten en in de Casamance.

Godsdienstige conflicten tussen de verschillende groeperingen komen nauwelijks voor. De grondwet bepaalt dat kerk en staat gescheiden moeten blijven en religieuze partijen zijn dan ook verboden.

Moskee van Touba, Senegal

_{Photo:Franco Visintainer Creative Commons Attribution 3.0 Unported no changes made}

De grootste moskee van West-Afrika staat in Touba.

Samenleving

Staatsinrichting

Parlementsgebouw in Dakar, Senegal

_{Photo:Bernard bill5 Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported no changes made}

De Senegalese staatsinichting lijkt erg veel op de Franse. De president, gekozen voor zeven jaar via algemene verkiezingen, is zeer machtig. Hij kan de premier en de ministers benoemen en ontslaan. Hij bemoeit zich vooral met de buitenlandse zaken en defensie.

Het parlement, de Assemblée Nationale, wordt voor een periode van vijf jaar gekozen en telt 120 leden.

Administratieve indeling Senegal

_{Photo:Amitchell125 Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International no changes made}

Senegal is verdeeld in tien"regions", sinds 1996 elk met een eigen parlement, die weer onderverdeeld zijn in 30 departementen. Deze departementen zijn weer onderverdeeld in 89 arrondissementen. Een regio staat onder leiding van een gouverneur die verantwoording schuldig is aan de Minister van Binnenlandse Zaken. De departementen worden bestuurd door een prefect, de arrondissementen door een onderprefect.

Senegal is nog steeds actief lid van het Franse Gemenebest, de Francofonie. Voor de huidige politieke situatie zie hoofdstuk geschiedenis.

Onderwijs

Campus van de universiteit van Dakar, Senegal

_{Photo:Phillip Capper Creative Commons Attribution 2.0 Generic no changes made}

Het onderwijs in Senegal staat nog in de kinderschoenen. Ongeveer 60% van kinderen volgt alleen enkele jaren lager onderwijs. Er is aan alles een tekort: te weinig geld en daardoor te weinig onderwijzers, te weinig scholen en te weinig leermiddelen. Bovendien houdt men vast aan het Franse schoolsysteem dat weinig aansluit bij de belevingswereld en de taalachtergrond van de meeste kinderen. Met name de meisjes, die toch al snel met het huishouden belast worden, zijn de dupe van deze problematiek.

Op kleine schaal zijn scholen begonnen met het onderwijs in het Wolof of andere stamtalen. Ook worden er op het platteland alfabetiseringscursussen in de eigen taal gegeven aan volwassenen. Toch is nog steeds ongeveer 63% van de bevolking analfabeet.

Op de koranscholen wordt de nadruk op het Arabisch gelegd, wat niet erg nuttig is om een goede positie in de maatschappij te verwerven.

Middelbaar onderwijs is vooral te vinden in Dakar en in enkele grote steden. Technisch en huishoudelijk vervolgonderwijs is er nauwelijks. Vaardigheden in de bouw, de industrie, en het huishouden moeten in de praktijk geleerd worden. Er zijn twee universiteiten, in Dakar en St. Louis. Met name de universiteit van Dakar lijdt onder een chronisch geldtekort. Studenten met rijke ouders volgen colleges in Frankrijk of de Verenigde Staten.

Economie

Export Senegal

_{Photo:Alexander Simoes, Cesar Hidalgo, et. al CCAttribution-Share Alike 3.0 Unported no changes made}

De economie van het ontwikkelingsland Senegal behoort tot de zwakste in de wereld. De belangrijkste bron van inkomsten is op dit moment olie en visserij, gevolgd door de teelt van pinda's en de winning van fosfaat. De economie is daarmee sterk afhankelijk van klimaatschommelingen en prijzen op de wereldmarkt. Steeds belangrijker wordt het toerisme. Ontwikkelingsgeld en geld van Senegalezen die in het buitenland werken, zorgen ook voor veel inkomsten. De landbouw is weliswaar de grootse werkgever maar brengt in verhouding niet zoveel buitenlands geld in het laatje. Gevaren voor de Senegalese economie liggen in de bureaucratie, de nog steeds grote Franse invloeden, de vele laaggeschoolden, weinig natuurlijke hulpbronnen, corruptie en een gebrekkig elektriciteitsnet.

De totale export bedroeg in 2017 $ 2,3 miljard dollar. De totale import bedroeg in 2017 $5,2 miljard. De belangrijkste handelspartners zijn Frankrijk, andere EU-landen, Nigeria, Ivoorkust, Japan, Spanje en de Verenigde Staten. Voor de 'informele handel' spelen Gambia en Mali een belangrijke rol. De informele sector wordt door de toenemende werkloosheid, bijna 50% van de bevolking, steeds belangrijker voor de individuele burger. Het is vaak de enige kans om wat geld te verdienen. Vele jonge mannen vertrekken naar andere Afrikaanse landen of naar Europa om daar een bestaan op te bouwen. Kinderarbeid is nog steeds een veel voorkomend verschijnsel.

Opwekking van elektriciteit gebeurt met ingevoerde brandstoffen. In samenwerking met Mali bouwt Senegal in de Senegal-rivier waterkrachtcentrales.

Het BNP in Senegal ligt rond de $ 3.500 per jaar per hoofd van de bevolking (2017).

Landbouw en veeteelt

Pinda's Senegal

_{Photo:Peter van der Sluijs Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International no changes made}

De landbouw lijdt sterk onder het gebrek aan water, de hitte en de voedselarme grond. Vandaar dat slechts ca. 15% van het landoppervlak wordt gebruikt voor de land- en tuinbouw. Ongeveer één derde van het landbouwareaal wordt gebruikt voor de teelt van pinda's. Senegal is Afrika's grootste producent van deze vrucht. Het gaat de laatste jaren echter niet zo goed meer met de teelt van de pinda. Enkele binnenlandse problemen zijn de steeds verschuivende regengrens en de daardoor oprukkende woestijn, en de monocultuur waardoor er roofbouw op de grond wordt gepleegd. Concurrentie uit het buitenland zorgt bovendien voor een sterk teruglopende export en kelderende prijzen. Toch zijn nog steeds ongeveer 1 miljoen mensen afhankelijk van de pindateelt.

In het noorden van Senegal wordt veel suikerriet verbouwd, dat echter geheel in handen is van een Frans bedrijf.

Andere producten die voor de handel verbouwd worden zijn rijst en katoen.

De fruitteelt in met name de Casamance biedt veel mogelijkheden. Voorwaarden zijn wel dat de kwaliteit, het transport en het conserveren moet verbeteren.

Voor de eigen voedselbehoefte wordt cassave, maïs, gierst, kouseband en rijst verbouwd.

De veeteelt als economisch product stelt niet veel voor. De miljoenen geiten en runderen worden alleen voor eigen gebruik gehouden. Het zijn vooral de Fula-nomaden die dit werk doen.

Visserij

Vissersboten, Senegal

_{Photo:Pshegubj Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International no changes made}

De visserij wordt steeds belangrijker voor Senegal. Het meeste buitenlandse geld komt via de visserij binnen en een half miljoen mensen (waaronder veel vrouwen) zijn in deze sector werkzaam. De visgronden voor de West-Afrikaanse kust behoren tot de rijkste van de wereld. Er worden vooral sardines, tonijnen en schaaldieren gevangen. De verkoop van visserijrechten aan buitenlandse vissersschepen levert extra geld op. Groot gevaar is dat er zóveel door buitenlanders gevist wordt dat er overbevissing dreigt.

Mijnbouw en industrie

Suikerfabriek, Senegal

_{Photo:Manu25 Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International no changes made}

Senegal heeft niet veel natuurlijke grondstoffen. Er wordt kalk en fosfaat gewonnen voor de export. Met name het fosfaat draagt voor een belangrijk deel bij aan de export. Ten noorden van Dakar wordt zout gewonnen. In het oosten van het land wordt ijzererts en wat goud gedolven.

In 1996 werd er in de omgeving van Thiès aardgas aangetroffen en er zijn diverse plaatsen waar olie wordt geëpoliteerd.

Industrie is alleen te vinden rond Dakar; het raffineren van pinda's tot olie, abattoirs, visverwerkende industrie, een bierbrouwerij en een grote cementfabriek. Alleen voor de locale markt werken o.a. drukkerijen, constructiebedrijven, weverijen, meubelmakerijen, autowerkplaatsen en smederijen.

Verkeer

Haven van Dakar, Senegal

_{Photo:Benoît Prieur Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported no changes made}

Dakar bezit een goed geoutilleerde, moderne haven die door de meeste rederijen wordt aangedaan. Er wordt jaarlijks miljoenen tonnen aan goederen omgezet en het overgrote deel van de Senegalese export gaat via de haven van Dakar. Na de haven van Abidjan (Ivoorkust) is het de grootste van West-Afrika. Voor Mali, Mauritanië en Guinee-Bissau is het de laad- en loshaven. De binnenscheepvaart stelt niet zoveel voor.

Er lopen twee spoorlijnen door Senegal, van Dakar naar St. Louis en van Dakar naar Barmako in Mali. Slechts enkele malen per week rijden er personen- en goederentreinen.

De luchthaven van Dakar is de belangrijkste luchthaven van Senegal. Air Sénégal International verzorgt alleen binnenlandse vluchten en doet de vliegvelden van St. Louis, Ziguinchor en Cap Skirring aan.

Het wegennet is uitgebreid en voor Afrikaanse begrippen goed onderhouden.

Vakantie en bezienswaardigheden

Het toerisme is de laatste jaren een echte groeisector. Iets meer dan de helft van de toeristen komt uit Frankrijk. Ongeveer 20% komt uit Afrikaanse landen. De rest komt vooral uit Duitsland, Italië, Spanje en België. Enkele duizenden Nederlanders bezoeken Senegal per jaar. Het hoogseizoen valt in de wintermaanden.

Dakar, SenegalPhoto:Jeff Attaway Creative Commons Attribution 2.0 Generic no changes made

De hoofdstad Dakar heeft diverse musea en levendige markten. Vanuit Dakar kun je een excursie maken naar Île de Gorée, via het slavenhuis werden slaven naar Amerika vervoerd. Het hele eiland is een monument tegen de slavenhandel.

Niokolo-Koba national park Senegal

_{Photo:Niels Broekzitter Creative Commons Attribution 2.0 Generic no changes made}

Senegal heeft ook een aantal nationale parken. Het Niokolo-Koba National Park ligt in het zuidoosten van Senegal. Er zijn meer dan 1500 verschillende soorten planten, 70 soorten zoogdieren en ongeveer 300 soorten vogels te zien.

Strand bij Saly-Portudal in Senegal

_{Photo:Abrahami Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International no changes made}

Saly-Portudal is een bloeiend vakantiecentrum met zijn zonnige strand, recreatieve activiteiten als paardrijden, watersport, quadrijden en golf resorts. Rond Saly-Portugal liggen enkele kleine kustdorpen zoals Saly, Popenguine, Toubab Dialao, Pointe Sarene en Mbodiene, die prachtige lodges bieden met minder toeristische activiteiten, maar waar je wel volledig ondergedompeld wordt in de lokale cultuur.

Klik op de menuknop bovenaan het scherm voor meer informatie

SENEGAL LINKS

Advertenties
• Senegal Vliegtickets.nl
• Senegal Tui Reizen
• Vakantieveilingen bied mee op de beste deals
• Hotels Senegal
• Dakar Vliegtckets Tix.nl

Nuttige links

Reisinformatie Senegal (N)
Senegal Startnederland (N+E)
Telefoongids Senegal
Waarschijntdezonwel.nl - vakantie Senegal (N)

Bronnen

Derksen, G. / Gambia, Senegal

Gottmer

Dirkx, J. / Reishandboek Senegal

Elmar

Else, D. / The Gambia and Senegal

Lonely Planet

Gambia en Senegal

Cambium

Hesseling, G. / Senegal/Gambia : mensen, politiek, economie, cultuur

Koninklijk Instituut voor de Tropen

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt april 2021
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems