KAAPVERDIE
 

Basisgegevens
Officiële   landstaal	Portugees
Hoofdstad	Praia
Oppervlakte	4.033 km²
Inwoners	559.399   (mei 2019)
Munteenheid	Kaapverdische escudo   (CVE)
Tijdsverschil	-2
Web	.cv
Code.	CPV
Tel.	+238

Geografie en Landschap

Geografie

Kaapverdië is verdeeld in een noordelijke eilandengroep die bestaat uit de eilanden Boa Vista, Branco, Razo Sal, Santa Luzia, Santo Antao, Sao Nicolau en Sao Vincente en een zuidelijke eilandengroep die bestaat uit Brava, Fogo, Maio en Santiago. Kaapverdie dankt haar naam aan de ligging ten opzichte van de groene kaap dat is het meest westelijke punt van Afika in Senegal.

advertentie

Landschap

Het landschap van Kaapverdië heeft over het algemeen een bergachtig karakter. De nog actieve vulkaan Pico do Fogo (2829 meter hoog) is het hoogste punt van de eilandengroep.

advertentie

Kaapverdië Satellietfoto NASA_{Photo: Publiek domein}

Diepe ravijnen, ontstaan door erosie, doorklieven het sterk heuvelachtige landschap. Door onregelmatige regenval zijn problemen met erosie ontstaan en is er een tekort aan vers drinkwater. Aan het eind van de jaren tachtig heeft men echter door middel van de aanleg van terrassen en dammen en het planten van ca. 20 miljoen bomen getracht een halt toe te roepen aan de erosie.

Klimaat en Weer

De gemiddelde temperatuur is 26 °C. De eilanden ondergaan het grootste deel van het jaar de invloed van de noordoostpassaat, die soms stof uit de Sahara aanvoert. De regentijd valt tussen augustus en oktober.

Het eiland Sao Tiago, waar ook de hoofdstad Cidade de Praia ligt, heeft een gemiddelde jaarlijkse neerslag van 250 mm per jaar. In de jaren '70 viel er echter soms minder dan 25 mm regen per jaar. De eilanden aan de westkant van de archipel hebben een aangenaam klimaat, de overige zijn tropisch.

Planten en Dieren

advertentie

Planten

Door de verschillende grondsoorten en klimatologische omstandigheden op Kaapverdië is de flora vrij rijk aan soorten. Op de zeer droge oostelijke eilanden, waar soms ook palmbomen en acacia's op de kuststroken te vinden zijn, groeien veel grassoorten. De struik van de purgeira, de zuiverende noot, werd vroeger op grote plantages geteeld om de olie die uit de noten wordt gewonnen te gebruiken voor zeep, kaarsen of als smeermiddel voor motoren. Op de bergachtige eilanden is het tafereel iets kleurrijker. Zo groeien er bananen, mango- en citrusbomen, suikerriet, de rode bloemen van de cana en de blauwe jacaranda-boom, agaves en geelrode rozensoorten op de steile bergwanden. Maar u vindt er ook rozemarijn, lavendel en de Kaapverdische huiseleek, die van april tot juni bloeit met heldergele bloemen.

advertentie

Dieren

Ook de dierenwereld is zeer beperkt. Enkele landvogels en hagedissen komen maar op één of een paar van de eilanden voor. Er zijn geen slangen op de eilanden, maar wel veel verschillende soorten reptielen, zoals gekko's, kikkers en kleurrijke hagedissen. De kusten zijn belangrijk als broedplaatsen van zeevogels en zeeschildpadden. Soorten zoogdieren blijven beperkt tot knaagdieren en wilde geiten. De Kaapverdische Eilanden worden wel omringd door visrijke wateren.

Geschiedenis

advertentie

Ontdekking en Portugees bezit

De Kaapverdische Eilanden werden ontdekt in de 15de eeuw door de Portugezen, die er een basis van maakten voor hun Afrikaanse handel, o.a. in slaven (na de afschaffing van de slavenhandel verarmden de eilanden sterk). Portugese geschiedkundigen schrijven de ontdekking van de Kaapverdische Eilanden toe aan Diogo Gomez, die in dienst was van prins Hendrik de Zeevaarder. In 1462 vestigden de eerste Portugezen zich op Sao Tiago, waar ze Ribeira Grande stichtten. In 1495 werd de eilandengroep officieel Portugees kroondomein. In 1587 werd het een Portugese kolonie. Tussen 1836 en 1879 werd de eilandengroep, samen met Portugees Guinee, bestuurd door een gouverneur-generaal. De afschaffing van de slavernij (in 1876) had een verslechtering van de Kaapverdische economie tot gevolg. Het gebied werd regelmatig door ernstige hongersnoden getroffen. Emigratie vormde voor veel eilandbewoners de enige mogelijkheid om aan de slechte bestaansmogelijkheden te ontsnappen. Mede als reactie op de toenemende onderdrukking door de Portugese machthebbers (vooral na 1920) ontstond een nationalistische beweging.

Op weg naar onafhankelijkheid

In 1951 kreeg Kaapverdië de status van overzeese provincie. De Kaapverdische strijd tegen de koloniale machthebber was nauw gekoppeld aan die van Guinee-Bissau. De Portugese Anjerrevolutie, waarmee het dekolonisatieproces in 1974 in gang werd gezet, maakte de weg vrij voor verkiezingen op de Kaapverdische Eilanden. In juni 1975 behaalde de PAIGC 92% van de stemmen en op 5 juli 1975 werden de Kaapverdische Eilanden volledig onafhankelijk. Eerste president van de nieuwe staat werd de socialist Aristides Pereira (herkozen in 1981 en 1986). In 1981 werden alle plannen voor een vereniging met Guinee-Bissau herroepen. Eind 1990 voerde Kaapverdië als eerste van de vijf voormalige Portugese koloniën in Afrika een meerpartijenstelsel in; begin 1991 koos het land een nieuwe president, de democraat Antonio M. Monteiro. De parlementsverkiezingen van december 1995 leverden een ruime meerderheid op voor de Movimento para Democracía die voorstander is van economische liberalisering. Bij de presidentsverkiezingen van febr. 1996 werd Monteiro herkozen voor een nieuwe ambtstermijn van vijf jaar.

21e eeuw

De oppositiepartij Paicv won de parlementsverkiezingen van 14 januari 2001. Premier Gualbert do Rosário gaf het verlies van de al tien jaar regerende Beweging voor Democratie (MPD) toe. Parlementaire en presidentiële verkiezingen zijn op respectievelijk 22 januari en 12 februari 2006 gehouden. Beide verkiezingen zijn gewonnen door de PAICV. Er hoeven daarom geen grote veranderingen in het regeringsbeleid, noch in de bestaande bewindslieden worden verwacht. In Kaapverdië mag ook de diaspora stemmen en daar bleek Pires (PAICV) verreweg favoriet met 65% van de stemmen. De verkiezingen zijn wederom, zowel tijdens de campagneperiode als op de verkiezingsdag zelf zeer goed verlopen. Wel was de toon van de debatten, in vergelijking met voorgaande verkiezingen, feller, maar er was geen sprake van geweld, intimidatie, vals spel of fraude. De verslechterde veiligheidssituatie was een belangrijk verkiezingsthema, evenals de algemene ontwikkelingsstrategie, de economische situatie en enkele specifieke milieuproblemen.

De MPD heeft enkele dagen na de verkiezingen de uitslag openbaar bekritiseerd en (vooralsnog) ongefundeerde beschuldigingen van fraude geuit. Naar verwachting kan men ervan uit gaan dat de voorlopige verkiezingsuitslag identiek aan de definitieve uitslag zal zijn. De PAICV heeft tijdens de verkiezingsstrijd gehamerd op de successen die het op haar conto kon schrijven, zoals de stabiele macro-economische situatie, het gereedkomen van enkele grote infrastructurele werken en de goede relatie met de internationale donorgemeenschap. Vooral op macro-economisch gebied heeft de huidige regering een indrukwekkend track record opgebouwd. In december 2007 treedt Kaapverdië toe tot de Wereldhandelsorganisatie. In augustus 2009 bezoekt Hillary Clinton Kaapverdië.

Sinds 9 september 2011 is Jorge Carlos Fonseca president van Kaapverdië. In maart 2016 wint de MPD (movement for democracy) onder leiding van Ulisses Correia e Silva de parlementsverkiezingen.

Bevolking

Voor de Portugese bezetting was de Kaapverdiaanse eilandengroep nog onbewoond. De blanke kolonisten voerden slaven aan uit Portugees Guinee en Senegal die ze op plantages lieten werken. De slaven, van uiteenlopende negerstammen, hebben zich sterk vermengd, zowel onderling als met de blanken. Van de negen bewoonde eilanden zijn Sao Vicente en Sao Tiago het dichtstbevolkt.

Er leven op de Kaapverdische eilanden 560.899 mensen (2017). De bevolking bestaat voor ca. 71% uit mulatten (halfbloed blank-zwart); voor 28% uit zwarten en 1% is blank. De blanken wonen voornamelijk in Praia en Mindelo. De bevolkingsgroei bedroeg in 2017 1,33%. Uit de droge kuststreken is er een sterke trek naar de steden. Vanwege de geringe werkgelegenheid vertrokken veel Kaapverdianen naar het buitenland, m.n. de Verenigde Staten, Portugal, Angola en Senegal. Er leven op dit moment meer Kaapverdianen (ongeveer 800.000) in het buitenland dan op de eilanden zelf. In Nederland wonen bijna alle Kaapverdianen in Rotterdam (15.000 op een totaal van 22.000)

Taal

Hoewel het Portugees de officiële taal is, spreekt men op Kaapverdië overwegend Crioulo, een mengtaal met Portugese en Afrikaanse elementen. Daarnaast komt er nog een aantal andere creoolse dialecten voor.

Godsdienst

De Portugezen brachten het rooms-katholicisme naar de eilanden en stonden (vrijwel) geen andere godsdiensten toe. Het rooms-katholicisme, dat door ongeveer 96% van de bevolking wordt aangehangen, bevat elementen die uit natuurgodsdiensten afkomstig zijn. Ongeveer 3% van de bevolking is protestant. In de afgelegen gebieden zijn nog aanhangers van de natuurgodsdiensten te vinden.

Samenleving

Staatsinrichting

De wetgevende macht berust bij de volksvertegenwoordiging (Assembléia Nacional) en bestaat uit 72 afgevaardigden, die voor vijf jaar rechtstreeks worden gekozen. De president wordt ook in directe verkiezingen voor een ambtstermijn van vijf jaar gekozen. Zijn functies zijn sinds de invoering van de nieuwe grondwet alleen nog ceremonieel. De uitvoerende macht berust nu bij de minister-president, die door het parlement aangewezen wordt. Het leger is niet erg groot (totaal ca. 1200 man).

Sociale situatie

De sociale en medische voorzieningen zijn zeer gebrekkig. De Portugezen lieten bij hun vertrek in 1975 een complete chaos na waar het de gezondheidszorg betrof. De twee ziekenhuizen in Praia en Mindelo waren bouwvallig. Inmiddels heeft elk bewoond eiland tenminste één klein streekziekenhuis en enkele gezondheidscentra met verpleegkundigen aan het hoofd. Voor het platteland worden gezondheidswerkers en verloskundigen opgeleid. Als gevolg van chronische ondervoeding en eenzijdig voedsel heeft men op Kaapverdië een hoge zuigelingensterfte.

Voor de onafhankelijkheid beperkte het onderwijs zich tot de elite. Het diende de behoeften van de Portugese overheersers en was afgestemd op de situatie in Portugal. Ca. 52% van de bevolking is analfabeet. Hoewel er leerplicht bestaat, kan die door gebrek aan o.a. schoolgebouwen niet verwezenlijkt worden.

In januari 2003 werd bekend dat de Nederlandse Hogeschool InHolland haar internationale activiteiten ging uitbreiden naar Kaapverdië. De school wil een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het hoger onderwijs en aan wetenschappelijke activiteiten. InHolland overwoog om op termijn met opleidingen in Kaapverdië te beginnen, maar wilde zich eerst richten op de onderwijsontwikkeling en versterking van de onderwijs-infrastructuur. Hierbij werd vooral gekeken naar educatie, toerisme en economie.

Van de vier weekbladen die verschijnen, is de overheidsuitgave Voz do Povo het belangrijkst. Opinião is het orgaan van de MpD. Er zijn drie radiozenders en een experimentele televisiezender.

Politiek

De enige politieke partij was tot 1990 de Partido Africano de Independencia da Cabo Verde (PAICV), maar in 1990 werden ook andere partijen toegelaten. Grootste partij is op dit moment de in 1990 opgerichte Movimento para a Democracia (MpD). Derde partij van het land is, na de PAICV, de Partido da Convergência Democrática (PCD). Voor de actuele politieke situatie zie hoofdstuk geschiedenis.

Economie

Kaapverdië behoort tot de armste landen ter wereld. Het BBP per hoofd van de bevolking bedraagt $ 8.000 (2017). De werkloosheid onder de beroepsbevolking bedraagt ca. 9% (2017); een nog groter deel heeft te weinig werk. Door de grote droogte gingen vele oogsten verloren. Met voedselimport verbruikt men waardevolle valuta. Om buitenlands geld te verkrijgen is Kaapverdië afhankelijk van de emigranten die overzee leven en van ontwikkelingshulp. Hiermee worden grote werkgelegenheidsprogramma's gefinancierd: herbebossing, het maken van terrassen van de voor de landbouw bestemde berghellingen en wegenbouw.

Alhoewel een groot deel van de bevolking werkzaam is in de landbouw, draagt deze sector maar voor 8,9% bij in het bruto nationaal product (bnp). Op de lange duur zou Kaapverdië zijn afhankelijkheid van de landbouw kunnen verkleinen door zich meer te richten op de visserij, die zich gunstig ontwikkelt, en vooral op de dienstverlening en op de gespecialiseerde industrie. Er is een wet aangenomen, die investeringen ten behoeve van exportproducten en daarmee het scheppen van arbeidsplaatsen aanmoedigt, alsmede in een tien jaar lange vrijstelling van belasting, een tolvrije in- en uitvoer en in vrije winstovermakingen voorziet. Voor energie is men afhankelijk van geïmporteerde aardolie en bijproducten.

Er is een mogelijkheid voor hydro-elektriciteit. De mijnbouw en industrie beperken zich tot de winning van zout en vulkanisch materiaal, en een conservenfabriek. Het bankwezen, dat verrassend efficiënt werkt, wordt nog verder uitgebreid. De centrale bank is de Banco de Cabo Verde, die tevens de commerciële bank is. Op Sal is een internationale luchthaven. Portugal is zowel voor de import (voedingsmiddelen en transportmateriaal) als voor de export (vis en visconserven) veruit de belangrijkste handelspartner.

Vakantie en Bezienswaardigheden

Toerisme is een steeds belangrijker wordende bron van inkomsten voor Kaapverdië. Vooral als winterzonbestemming is Kaapverdië in opkomst. De eilanden zijn zowel geschikt voor strandvakanties als voor de actievere reiziger. Vooral bergklimmen, wandelen en duiken zijn goed mogelijk. Surfers zoeken vaak de eilanden Boavista en Sal op.

Santiago met de hoofdstad Praia is de belangrijkste trekker voor meer cultureel geïnteresseerden. Het oude stadhuis en het paleis zijn de bezienswaardigheden in het koloniale deel van de stad. Het scheepvaartmuseum en het etnografische museum zijn de belangrijkste musea van Praia.

Fogo, het hoogste punt in Kaapverdië, is een actieve vulkaan, haar hellingen zijn bedekt met as. Je kunt een avontuurlijke tocht naar de top maken en je zult kunnen genieten van een prachtig uitzicht. Een van de meest markante gebouwen van het land is het Palacio de Presidente, de zetel van de Raad van Bestuur van Sao Vicente. De sierlijke, roze gevel is zeer aantrekkelijk, met trekken van en inspiratie uit de Indiase architectuur.

Klik op de menuknop bovenaan het scherm voor meer informatie

KAAPVERDIE LINKS

Advertenties
• Ontdek het echte kaapverdie
• Kaapverdie Tui Reizen
• Kaapverdie Vliegtickets.nl
• Sal Kaapverdië
• Hotels Kaapverdie
• Djoser Rondreis Kaapverdie
• Vakantie Kaapverdie
• Rondreis Kaapverdie

Nuttige links

Cabo-Verde Startze (N)
Kaapverdië Startnederland (N+E)
Reisinformatie Kaapverdie (N)
Startpagina Kaapverdie (N)
Waarschijntdezonwel.nl - vakantie Kaapverdië

Bronnen

Grote Lekturama wereldatlas

Lekturama

Irwin, A. / Cape Verde Islands

The Globe Pequot Press

Osang, R. / Kapverdische Inseln

DuMont

Schleich, H.H. / Cabo Verde

Naglschmid

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt september 2021
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems