PARAGUAY
 

Basisgegevens
Officiële   landstaal	Spaans
Hoofdstad	Asunción
Oppervlakte	406.752 km²
Inwoners	6.970.381   (mei 2019)
Munteenheid	guarani   (PYG)
Tijdsverschil	-5
Web	.py
Code.	PRY
Tel.	+595

Geografie en Landschap

Geografie

Paraguay (officieel: República del Paraguay) is een republiek in Zuid-Amerika met een oppervlakte van 406.752 km2. Paraguay is daarmee ongeveer tien maal zo groot als Nederland en een van de kleinste Zuid-Amerikaanse staten. Paraguay wordt in het noorden en oosten begrensd door Bolivia (750 km) en Brazilië (1290 km) en in het zuiden en westen door Argentinië (1880 km). Paraguay wordt samen met Argentinië en Uruguay gerekend tot de La Plata-landen omdat het ligt in het stroomgebied van de rivieren die in de La Plata uitmonden. Het land wordt door de Rio Paraguay verdeeld in een oostelijk (159.827 km2) en westelijk gedeelte (246.925 km2).

advertentie

Paraguay Satellietfoto_{Photo: Publiek Domein}

advertentie

Landschap

Paraguay behoort voor het grootste deel tot de Paraná-Paraguay-laagvlakte, een zogenaamd tafellandschap van 300-600 meter hoogte. Door dit plateau stroomt de Paraná-rivier die een diep kloofvormig dal heeft uitgesneden. Dit plateau wordt begrensd door een steil- of cuestarand. Ten westen van deze steilrand ligt een zacht glooiend heuvelland. Oost-Paraguay bestaat verder uit vlakke laaglanden die regelmatig overstromen. Waar de Paraná en de Río Paraguay samenkomen worden deze laaglanden zeer uitgestrekt.

De hoogste delen van het land bevinden zich in het oosten. Zo vormen de bergruggen Cordillera de Amambay en de Cordillera de Mbacarayú over een lengte van ongeveer 320 km de grens met Brazilië. Ten zuiden hiervan ligt Cordillera de Caaguazú met een gemiddelde hoogte van maar 400 meter. De hoogste toppen van Paraguay zijn de Cerro Peró of Cerro Tres Kandú (842 meter) in het heuvellandschap Ybytyruzú, de Cerro de Acatí (720 meter) en de Cerro Ponta Porá (700 meter). De andere heuvelruggen in Oost-Paraguay worden niet hoger dan 200-350 meter.

advertentie

Cerro Peró, hoogste berg van Paraguay_{Photo: Felipe Méndez CC BY-SA 3.0 no changes made}

De rest van Paraguay bestaat helemaal uit heuvelland van minder dan 200 meter hoog of is zelfs nagenoeg vlak. De vlakke gebieden beslaan in Paraguay meer dan tweederde van het land. Het laagste punt van Paraguay ligt op het snijpunt van de rivieren Río Paraguay en Río Paraná op 46 meter. Ten westen van de Río Paraguay ligt de dorre Gran Chaco. De belangrijkste rivier is de Río Paraguay, die van noord naar zuid het land doorsnijdt en waar het land z’n naam aan te danken heeft.

Vanuit het westen komt de Río Pilcomayo van de Andesketen af; deze vormt de grens met Argentinië. Het Ypoá-meer is het enige meer van betekenis.

De ontbossing heeft, net als in bijna alle Zuid-Amerikaanse landen, hard toegeslagen. Tussen 1958 en 1985 werd ongeveer 2 miljoen hectares bos en oerwoud gekapt.

Klimaat en Weer

heeft een subtropisch tot tropisch landklimaat. Paraguay behoort dan ook tot de warmste streken van Zuid-Amerika. De periode september/oktober tot maart/april, het zomerseizoen, is de periode met de meeste regen. Mei tot september is de drogere periode. Van west naar oost neemt de hoeveelheid neerslag geleidelijk toe. In het departement Alto Paraná valt gemiddeld 2000 mm per jaar. Rond de hoofdstad Asunción valt gemiddeld 1200-1300 mm neerslag terwijl in de westelijke Gran Chaco niet meer dan 500 mm per jaar valt.

De gemiddelde jaartemperatuur varieert van noord naar zuid van ca. 26°C tot ca. 21°C. De koudste maanden zijn juni tot en met augustus en de warmste maanden zijn december tot en met februari. De gemiddelde temperatuur van bijvoorbeeld Asunción is in januari 27,2°C en in juli 14,3°C. De maxima kunnen in de hoofdstad tot rond de 40°C oplopen. In de winterse periode liggen de gemiddelde temperaturen tussen de 15°C en 20°C. In de zomerperiode liggen de gemiddelde temperaturen boven de 20°C en liggen de temperaturen regelmatig boven de 30°C. Paraguay wordt niet beschermd door van oost naar west lopende bergruggen. Daardoor kunnen zowel koude als tropische luchtmassa’s snel het land bereiken. Met name de winden, waaronder de uit de Argentijnse pampa afkomstige stormachtige pampero, hebben grote invloed op de temperatuur; door hun snelle opkomst zijn er, vooral in de zomer, vaak grote wisselingen in de temperatuur, die 's nachts, ondanks de nabijheid van de keerkring en ondanks de geringe hoogte boven zeeniveau van het land, tot bij het vriespunt kan dalen.

Van Zuidoost-Paraguay naar Noordwest-Paraguay worden de verschillen steeds groter. Zo kent de Chaco in de zomerperiode temperaturen van boven de 40°C en ’s winters kan de temperatuur tot onder het vriespunt dalen. Vorstdagen komen in de periode mei/september alleen in het zuiden en enkele delen van de Chaco voor. Gemiddeld schijnt de zon 310 dagen per jaar.

Planten en Dieren

advertentie

Planten

De vegetatie van Paraguay hangt sterk samen met de hoeveelheid neerslag en neemt dan ook af van oost naar west. De subtropische bossen in de vochtige valleien van Oost-Paraguay, nabij de grens met Brazilië, zijn het dichtst begroeid. De belangrijkste boomsoorten zijn de lapacho, quebracho, trébol, peoba en guatambú. Tussen dit bosgebied en de Río de Paraguay vinden we savannen met hier en daar galerijwouden langs de rivieren. Ten westen van de Paraguay verandert het met caranday-palmen begroeide savannelandschap in een landschap met struikgewas en doornenstruiken, terwijl ook hier de waardevolle quebracho voorkomt. De Chaco bestaat uit steppen en savannen en in het uiterste zuiden ervan komen moerassen voor. Het oostelijk deel van Paraguay is in het zuiden steppeachtig. In het hele land komen planten voor als de philodendron en orchideeën.

De nationale bloem van Paraguay is de blauwe passiebloem, de national boom van Paraguay is de roze trompetboom.

Dieren

De Paraguayaanse dierenwereld is zeer divers, maar staat met name in het dichtbevolkte oosten onder druk. Een aantal zoogdieren zoals reuzenmiereneter, reuzengordeldier, manenwolf, otter, Braziliaanse tapir, pampahert en moerashert worden in Paraguay met uitsterven bedreigd. Een klein succesje is geboekt met de Chaco-pekari, die al meer dan vijftig jaar niet meer was gesignaleerd in Paraguay. Halverwege de jaren zeventig werd het dier weer herontdekt.

In Paraguay, en dan met name in de Chaco, komen ca. 365 soorten vogels voor, waaronder 21 soorten papegaaien en parkieten, de jabirú en bosooievaars, gepluimde ibissen en verschillende watervogels. In het laagland wemelt het van de reptielen, waaronder twee soorten kaaimannen, anaconda’s en boa constrictors. De moerassen aan beide zijden van de rivier de Paraguay zijn zeer rijk aan watervogels, terwijl er ook een longvis voorkomt die zelfs bestand is tegen het volledig uitdrogen van zijn leefomgeving.

Paraguay heeft verschillende nationale parken en beschermde natuurgebieden. De drie grootste liggen in de Chaco terwijl de kleinere, biologisch zeer verschillende gebieden in Oost-Paraguay liggen. Slechts enkele van deze gebieden zijn bereikbaar voor toeristen.

Geschiedenis

Pre-Columbiaanse geschiedenis

Het Pre-Columbiaanse culturele patroon van Paraguay was complexer dan in de buurlanden Uruguay en Argentinië. Ten tijde van de eerste Europese contacten bewoonden Guaraní-sprekende indianen Oost-Paraguay, terwijl ten westen van de Río Paraguay in de Chaco verschillende kleine groepen indianen leefden. Al deze groepen, o.a. Abipones, Matacos en Tobas gezamenlijk werden door de Guaraní “Guaycurú” genoemd. De Guaraní waren semi-nomadische landbouwers terwijl de anderen jagers en verzamelaars waren terwijl de Chaco-indianen ook nog visten in de Río Pilcomayo. De Guaraní waren over het algemeen een vreedzaam volk, hoewel er ook regelmatig conflicten waren met de Guaycurú.

Spaanse conquistadores en missionarissen

Europeanen o.l.v. Alejo García verkenden de bovenloop van de Paraña in 1524 samen met enkele Guaraní’s. García vond zilver in de Andes en door zijn ontdekkingen veranderde de naam van het gebied, Río de Solís, in Río de la Plata (zilverrivier). Het zuiden van Paraguay werd in 1527 al zeilend over de Río Paraguay als eerste verkend door Sebastián Cabot. Hij bouwde een fort en noemde het Nuestra Señora de la Asunción. In 1537 werd door Domingo de Irala de tegenwoordige hoofdstad Asunción gesticht. De Spanjaarden hadden een vrij goede relatie met de Guaraní in dit gebied en sloten zelfs een soort militaire overeenkomst tegen de vijandige Chaco-indianen. De relatie tussen de indianen en de Spanjaarden kende toch al een opmerkelijk verloop. De Guaraní namen enkele honderden Spanjaarden en wat andere Europeanen op in hun sociale systeem. Zo adopteerden de Spanjaarden als het ware het Guaraní voedsel, de gebruiken en zelfs de taal. Langzaamaan ontstond er een Spaanse-Guaraní mestiezen-samenleving, die heden ten dage nog steeds dominant is in de Paraguyaanse samenleving.

In de koloniale periode bestond Paraguay uit een veel groter gebied dan op dit moment. Grote stukken van Brazilië en Argentinië behoorden tot Paraguay. In het voetspoor van de ontdekkingsreizigers en de conquistadores (veroveraars) volgden uiteraard ook de jezuïtische missionarissen. Zij waren het ook die een opmerkelijk experiment startten door een aantal goed georganiseerde nederzettingen (reducciónes) te stichten waar de Guaraní van alles leerden over de Europese cultuur. Het experiment duurde anderhalve eeuw, tot 1767. De invloed van de jezuïeten op de andere Chaco-indianenvolken was veel minder effectief. En toen ook nog bleek dat er weinig tot geen zilver en goud te vinden was in de Chaco, verlieten de Spanjaarden de Chaco en richtten zich op de politieke en economische ontwikkeling van Oost-Paraguay.

Paraguay onafhankelijk!

In 1811 werd de Spaanse gouverneur afgezet en men riep de onafhankelijkheid uit. De Spanjaarden grepen niet in vanwege de onbereikbaarheid van het land en vanwege het geringe economische belang van Paraguay. De eerste belangrijke machthebber was de autocraat José Gaspar Rodríguez de Francia, die van 1814 tot 1840 regeerde onder de naam “El Supremo”. Francia had al snel in de gaten dat Paraguay met name economisch niet kon concurreren met de buurlanden. Hij besloot het land af te sluiten voor de buitenlandse handel en probeerde van het hele land een zelfvoorzienende gemeenschap te maken. Om zijn doel te bereiken werd al het particuliere bezit tot eigendom van de staat gemaakt zodat de staat alle politieke en economische macht in handen had. Dat dit alles met veel geweld en onderdrukking gepaard ging, mag duidelijk zijn.

In 1840 stierf de Francia een natuurlijke dood en werd opgevolgd door Carlos Antonio López. Dat De Francia niet erg geliefd was bleek in 1870 (30 jaar na zijn dood) toen zijn stoffelijke overschot opgegraven werd en in de Río Paraguay belandde. López beëindigde het isolement van Paraguay. Hij bouwde spoorwegen, legde een telegraafsysteem aan, een metaalgieterij, een scheepswerf maar ook een voor die tijd gigantisch leger van 28.000 man en nog eens 40.000 reserves (Argentinië had op dat moment maar 6000 manschappen).

Paraguay betaalt hoge tol

Zijn zoon, Francisco Solano López volgde hem op en leidde Paraguay naar een catastrofale oorlog tegen een Alliantie van Argentinië, Brazilië en Uruguay. Na aanvankelijke successen werd de Paraguayaanse vloot vernietigd en na vier jaar oorlog werd zelfs de hoofdstad Asunción veroverd. De tol was zeer hoog, ca. 150.000 km2 grondgebied ging aan de Alliantie verloren en vele Paraguayanen stierven door gevechten, hongersnood en ziektes. Men heeft lange tijd gedacht dat meer dan de helft van de bevolking de oorlog niet overleefd had. Recent onderzoek heeft echter aangetoond dat “slechts” 20% van de bevolking de oorlog niet heeft overleefd. Toch is Paraguay deze klap nooit helemaal te boven gekomen. Solano López werd door Braziliaanse troepen in 1870 gedood.

Na 1870 volgde, ondanks een nieuwe grondwet, een tientallen jaren durende periode van politieke instabiliteit. De grenzen werden weer opengesteld en vele Europese en Argentijnse immigranten kwamen naar Paraguay. Langzamerhand kwamen de landbouwactiviteiten ook weer goed op gang. De Colorado-partij, opgericht in 1887, zorgde ervoor dat Paraguay in het buitenland weer als een soevereine staat werd beschouwd, moedigde landbouwhervormingen aan en reorganiseerde het onderwijs. De ander politieke factie, de Liberalen, kwam aan het begin van de 20e eeuw aan de macht.

Rond deze tijd ontstond er onenigheid tussen Paraguay en Bolivia over de grenzen van het Chaco-gebied, die zeer onduidelijk beschreven waren en waar beide landen aanspraak op maakten. In 1907 werd er door beide landen al forten gebouwd als voorbereiding op een eventuele oorlog. Het duurde echter nog tot 1932 voordat de Chaco-oorlog echt losbarstte. De gevechten duurden tot 1935 zonder echte overwinnaar.

In de vredesonderhandelingen werd bepaald dat Paraguay driekwart van het gebied in handen zou krijgen. Ook nu was de prijs weer hoog; door de oorlog zat Paraguay financieel weer aan de grond en opnieuw waren er vele doden te betreuren. De echte achtergronden van deze oorlog zijn nooit helemaal duidelijk geworden. Vermeende olievondsten en grote oliemaatschappijen speelden in ieder geval een rol in dit drama. Het trieste van alles is dat er in het gebied nauwelijks olie is gevonden en nu een onderontwikkeld en dun bevolkt gebied is.

Stroessner-dictatorschap

Na de Chaco-oorlog volgde een decennium van veel onrust wat zelfs leidde tot een vijf maanden durende burgeroorlog in 1947. In 1949 kwam de Colorado-partij weer aan de macht. Een militaire coup in mei 1954 bracht generaal Alfredo Stroessner aan het bewind.

Stroessner zou het land 35 jaar in een ijzeren greep houden en politieke martelingen en moorden waren aan de orde van de dag. Hij vestigde een dictatuur, steunend op de Coloradopartij. In 1958, 1963, 1968, 1973, 1978, 1983 en 1988 werd Stroessner “herkozen” als president.

Hoewel de oppositiepartijen zich in 1979 in een Nationaal Akkoord verenigden, bleef het regime politieke tegenstanders arresteren of verbannen, waartegen met name de rooms-katholieke kerk protesteerde. Massale immigratie van Brazilianen naar de rijke landbouwgronden in het oosten leidde in 1980 tot protestacties van Paraguayanen die bloedig onderdrukt werden. Vanaf 1985 leidde een verslechtering van de levensomstandigheden tot een opleving van demonstraties tegen het regime. Het protest werd bloedig onderdrukt; de repressie richtte zich met name tegen boeren zonder eigen land die braakliggende landbouwgrond bezet hadden. Binnen de Coloradopartij namen de tegenstellingen toe tussen Stroessnergezinde 'militantes' en de 'tradicionalistas', die zich voorzichtig tegen de familiedynastie van de familie Stroessner keerden. In 1988 liet Stroessner zich nogmaals tot president kiezen, maar zijn regime kon niet langer rekenen op de steun van de Amerikaanse regering en de leiding van de Rooms-Katholieke Kerk.

Voorzichtige democratie in Paraguay

In 1989 werd Stroessner afgezet door generaal Andrés Rodríguez Pédotti en hij won ook de verkiezingen die daarna gehouden werden, nadat hij eerst interim- president was geweest. Stroessner werd gedwongen het land te verlaten. Positief voor de democratische ontwikkelingen in Paraguay was dat de oppositiepartijen meer congreszetels behaalden dan ooit tevoren. In december werden er weer verkiezingen gehouden, de meest eerlijke en open verkiezingen tot dan toe. De Colorado-partij van Rodríguez Pérez won met een grote meerderheid.

Juan Carlos Wasmosy, Paraguay’s eerste gekozen burgerpresident na de eerste volledig vrije parlementsverkiezingen, en als boegbeeld door de Colorado-partij naar voren geschoven, kwam al snel in conflict met de militairen o.l.v. de “coup-makelaar” Lino Oviedo.

Na de dreiging van een coup in 1996 kreeg Oviedo een gevangenisstraf van 10 jaar opgelegd in een militaire gevangenis, waardoor hij niet kon meedoen aan de verkiezingen van 1998.

De Colorado-partij schoof toen de vice- presidentskandidaat Raúl Cubas naar voren die zonder veel problemen de verkiezingen won. Cubas verleende meteen gratie aan Oviedo, wat hem op zware kritiek kwam te staan, zelfs van zijn eigen vice-president Luis María Argaña, die het zelfs aandurfde om aan te dringen op zijn aftreden. In maart 1999 werd Argaña vermoord in Asunción, en Cubas werd beschouwd als het brein achter deze aanslag. Met behulp van het leger werd Luis Angel González Macchi de nieuwe president. Hij vormde een “regering van nationale eenheid” met steun van de Colorado-partij en de twee oppositiepartijen. Cubas voegde zich bij de verbannen Stroessner in Brazilië en Oviedo vluchtte naar Argentinië.

De regering van nationale eenheid van president Macchi waarin de drie grote partijen de Colorado Partij, de Liberalen Partij en Encuentro Nacional verenigd waren, kampte van meet af aan met scherpe tegenstellingen tussen Colorado's en Liberalen, die de vacante zetel van het vice-presidentschap voor zich opeisten.

21e eeuw

In maart 2000 verlieten de Liberalen o.a. met het oog op de verkiezingen voor het vice-presidentschap, de regering. Deze verkiezingen werden op 18 augustus 2000 met een kleine meerderheid gewonnen door de Liberale kandidaat Franco Julio César. De president en de vice-president waren niet 'on speaking terms'.

De regering van president Macchi heeft weinig tot stand gebracht. Macchi was geen legitiem president en corruptieschandalen beschadigden zijn reputatie zowel nationaal als internationaal.

In augustus 2003 werden de verkiezingen gewonnen door Nicanor Duarte Frutos. In december 2003 sloot hij een standbye-overeenkomst met de IMF.

Onder Frutos moest oud president Macchi terecht staan wegens beschuldigingen van corruptie. Oviedo werd in juni 2004 gearresteerd na terugkomst van zijn vijfjarig ballingschap in Brazilië. In maart 2005 werd hij veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf voor de rebellie tegen president Carlos Wasmosy in 1996. Oviedo ging hierna in hoger beroep bij het Inter-Amerikaanse hof voor de mensenrechten. Al sinds de uitspraak van de rechter in 2000 wordt Brazilië gevraagd om de uitlevering van oud dictator Stroessner.

Op 20 april 2008 vond er een historische machtswisseling plaats in Paraguay. De centrumrechtse Colorado-partij verloor de presidentsverkiezingen na ruim zestig jaar onafgebroken aan de macht te zijn geweest.

De uitgereden bisschop Fernando Lugo kreeg in de verkiezingen de steun van 41 procent van het electoraat. Colorado-kandidate Ovelar haalde een score van 31 procent. De derde plaats was voor de gepensioneerde generaal Lino Oviedo van de rechtse Unace-partij. Oviedo kreeg de steun van 22 procent van de kiezers. Hij was eerder lid van de Colorado-partij.

De centrumlinkse coalitie van Lugo bestaat uit vakbonden, boeren en de traditionele Liberale Partij. Hij heeft gezegd de banden te willen aanhalen met de socialistische presidenten Hugo Chávez van Venezuela en Evo Morales van Bolivia, maar hij bestempelde zichzelf als"onafhankelijk" en gematigd. Lugo werd op 15 augustus beëdigd als opvolger van Nicanor Duarte Frutos. In augustus 2008 werd Lugio ingezworen als president. In juli 2009 sloten Paraguay en Brazilië een overeenkomst over de waterkrachtcentrale aan hun grens. In april 2010 begonnen veiligheidstroepen een offensief tegen linkse rebellen in het noorden van Paraguay.

In juni 2012 wordt Lugio afgezet en opgevolgd door vicepresident Frederico Franco. De verkiezingen van april 2013 worden gewonnen door Horatio Cartes. Hij is staatshoofd en premier sinds 15 augustus 2013. In januari 2015 wordt rebellenleider Jara door elitetroepen gedood in de jungle. In januari 2016 neemt Paraguay als laatste Latijns-Amerikaans land maatregelen tegen door muggen verspreidde ziekten zoals Dengue en Zika. In maart 2017 is het onrustig, er wordt brand gesticht in het congres. Men wil voorkomen dat dew president de grondwet laat wijzigen om nog een keer herkozen te kunnen worden.

Bevolking

Paraguay had in 2017 6.943.739 inwoners. Dit betekent dat er ca. 17 inwoners per km2 wonen, een van de laagste van Zuid-Amerika. Ten westen van de rivier Río Paraguay bevindt zich de Chaco, een onvruchtbaar gebied dat 61% van de totale oppervlakte beslaat en waar slechts ca. 4% van de bevolking woont. In Oost-Paraguay woont de rest van de bevolking, ca. 96%. De hoofdstad Asunción is veruit de grootste stad van Paraguay met meer dan 800.000 inwoners. In de stedelijke agglomeratie rond Asunción wonen zelfs al meer dan drie miljoen inwoners. Andere grote steden zijn Ciudad del Este (voorheen Puerto Presidente Stroessner), Encarnación en Lambaré. In 2017 woonde 62% van de bevolking in de steden.

Vergeleken met de La Plata landen Argentinië en Uruguay is dat niet zoveel. Daar woont ca. 90% van de bevolking in de steden. Een van de redenen hiervoor is dat de boerenbevolking op het platteland in zijn eigen levensonderhoud voorziet. Wat men overhoudt probeert men op de markt te verkopen. Hierdoor is de trek naar de stad niet zo groot als in andere landen.Zelfs voor Zuid-Amerikaanse begrippen is het welvaartspeil vrij laag. Zo is de zuigelingensterfte vrij hoog en de levensverwachting is met gemiddeld ca. 77 jaar vrij laag, alleen Brazilië, Bolivia en Guyana scoren lager. De gemiddelde groei van de bevolking ligt rond de 1,18% (2017). De bevolkingsopbouw is typisch voor een land met een jonge bevolking: een kwart bestaat uit kinderen tussen 0-14 jaar.

Vanwege politieke en economische redenen leven veel Paraguayanen buiten Paraguay. Zo zochten in de periode 1950 tot 1970 meer dan 350.000 Paraguayanen werk in Argentinië. Veel politieke vluchtelingen keerden terug naar Paraguay na het Stroessner-tijdperk in 1989. 75% van de Paraguayanen zijn mestiezen, van Spaans-Guaraní afkomst. Ca. 20% van de bevolking stammen af van Europese immigranten, waaronder voornamelijk ca. 100.000 Duitsers maar ook Nederlanders, vaak mennonieten die zich in de jaren ’30 in de woestenij van de centrale Chaco vestigden als boeren. Er zijn wel voortdurend conflicten tussen de mennonieten en indiaanse groeperingen.

Dan is er nog een groep Japanners die zich in Oost-Paraguay gevestigd hebben evenals grote aantallen Brazilianen van meest Duitse afkomst (ca. 2% van de bevolking). In Asunción zijn de laatste jaren nogal wat Koreanen neergestreken, veelal werkzaam in de commerciële sector. Zuid-Afrikanen hebben zich sinds het afschaffen van de apartheid gevestigd in het departement Caaguazú. In de Chaco en verspreid over Oost-Paraguay leven nog kleine groepjes inheemse indianen die tot voor kort nog leefden als jagers en verzamelaars. De grootste groepen zijn de Nivaclé en de Lengua, beiden ongeveer bestaande uit 10.000 personen. Velen van hen werken voor de blanke boeren in dat gebied. In totaal bestaat ca. 3% van de totale bevolking uit autochtone indianen.

Taal

Paraguay is officieel tweetalig met Spaans en het Guaraní dat nog een erfenis is van de koloniale tijd toen de Spanjaarden maar een kleine minderheid vormden en dus wel verplicht waren om het Guaraní te leren om te kunnen communiceren met de inheemse bevolking. 40% van de bevolking spreekt alleen Guaraní, 48% is tweetalig en ongeveer 7% spreekt alleen Spaans. Het Guaraní wordt dus door ongeveer 90% van de bevolking gesproken. Zowel het Spaans als het Guaraní hebben kenmerken van elkaar overgenomen, zowel qua uitspraak als qua zinsconstructie.

Er worden nog verschillende andere indiaanse talen gesproken in Paraguay, waaronder Lengua, Nivaclé en Aché. Hieronder volgen enkele voorbeelde van het Guaraní:

• Water – y
• Vlees – soó
• Vrouw – kuñá
• Berg – sero
• Naam – héra
• Hoe gaat het met u? – Mba’ecchapa?
• Waar komt u vandaan? – Moõguápa nde?
• Waar woont u? – Moõpa reiko

Het Spaans van de La Plata landen waaronder Paraguay verschilt in sommige aspecten duidelijk van de rest van Latijns-Amerika. Meest opvallend is het gebruik van het voornaamwoord “vos” in plaats van “tú” voor “jou”, en de uitspraak van de “Ll” (b.v. Llanos) als “zh” i.p.v. “y”.

Godsdienst

Het rooms-katholieke geloof is de officiële godsdienst van Paraguay, hoewel er al vanaf 1967 vrijheid van godsdienst is. Van de bevolking is 90% rooms- katholiek. Er is één aartsbisdom, dat van Asunción, sinds 1929 (al sinds 1547 bisschopszetel). Verder zijn er nog acht bisdommen. Opvallend is het dat de plaats van de rooms-katholieke kerk in de Paraguayaanse samenleving veel minder invloedrijk is dan in de rest van Zuid-Amerika.

Traditioneel heeft de geïsoleerde ligging en weinig geïnteresseerde houding van de staat tegenover religie in het algemeen, geresulteerd in gevarieerde religieuze praktijken waarbij de priester meer de functie van genezers en magiërs hebben.

Protestantse kerkgenootschappen hebben minder invloed gekregen in Paraguay dan in sommige andere Zuid-Amerikaanse landen. Het aantal protestanten in Paraguay bedraagt ongeveer 100.000. Zij zijn verdeeld over 14 richtingen, waarvan die van de mennonieten (ca. 30.000) de meest florerende en de grootste is. De mennonieten kwamen in drie groepen in 1927, 1930 en 1947 naar Paraguay en vestigden zich in de Chaco en de bossen van Oost-Paraguay.

Andere evangelische groepen, waaronder de controversiële New Tribes Mission, hadden vaak sterke connecties met de kliek rond dictator Stroessner. De meeste inheemse indianen hebben hun eigen geloof behouden, hoewel ook zij vaak officieel bekeerd zijn tot het rooms-katholieke geloof.

Samenleving

Staatsinrichting

Paraguay is een presidentiële republiek met een grondwet uit 1992. Deze grondwet is gebaseerd op het principe van gescheiden machten en voorziet in een president, een Congres bestaande uit twee kamers en een onafhankelijke rechtspraak. Verder is er geregeld dat de president door het volk gekozen wordt voor een periode van vijf jaar. De vice-president wordt tegelijkertijd gekozen. De president heeft zeer veel macht, want benoemt bijvoorbeeld de ministerraad die zeven jaar in functie kan blijven; samen vormen zij de uitvoerende macht. Het Congres, de wetgevende macht, bestaat uit de Senaat (Senado), die bestaat uit 45 leden, en een soort Tweede Kamer (Cámara de Diputados) bestaande uit 80 leden, die voor vijf jaar gekozen worden. De Senaat wordt tegelijkertijd met de president gekozen. Alle burgers van 18 jaar en ouder zijn stemplichtig.

De 45 senatoren van de Senaat worden gekozen via landelijke verkiezingen terwijl de 80 leden van de Cámara de Diputados per departement worden gekozen. Dankzij de politieke decentralisatie kunnen de departementen hun eigen gouverneur kiezen. Ondanks deze gunstige ontwikkelingen op het democratische vlak blijft de dreiging van een militaire staatsgreep altijd aanwezig in dit land met zijn traditioneel autoritaire samenleving. Zo werd in 1999 de vice- president Argaña vermoord en trad president Cubas af omdat hij de aanslag beraamd zou hebben! De hele periode na de Tweede Wereldoorlog werd tot 1989 gedomineerd door dictators die vaak een zeer corrupte regering en parlement leidden.

Traditioneel hebben twee groeperingen, die zich allebei in 1870 als politieke partij hebben georganiseerd, het politieke toneel van Paraguay beheerst: de Asociación Nacional Republicana (ANR), beter bekend als de Coloradopartij, die sinds 1940 aan de macht is, en de Partido Liberal Radical Auténtico, ook bekend onder de naam Blancos.

Paraguay is bestuurlijk verdeeld in 17 departementen, te vergelijken met provincies in Nederland. De hoofdstad Asunción heeft een afzonderlijke bestuurlijke status. Veertien van deze departementen liggen in het oostelijke gedeelte van Paraguay, vier in het westen. Deze departementen zijn weer onderverdeeld in 212 municipios en compañias. Voor de huidige politieke situatie zie hoofdstuk geschiedenis.

Onderwijs

Basisonderwijs is in Paraguay gratis en verplicht vanaf het zevende levensjaar tot de leeftijd van 14 jaar.

10% van de bevolking is officieel analfabeet, het hoogste percentage vergeleken met de andere La Plata landen Uruguay en Argentinië, maar lager dan Andeslanden als Bolivia, Peru en Chili.

Hoger onderwijs kan men volgen aan de Universidad Nacional en de Universidad Católica in Asunción. Beide hebben nog afdelingen verspreid over het land.

Economie

Algemeen

Paraguay heeft een markteconomie die opvalt door een grote informele sector. Het betreft dan bijvoorbeeld het exporteren (ook smokkelen) van geïmporteerde goederen naar de buurlanden en de duizenden eenmansbedrijfjes en de straathandel. Door al deze activiteiten is het moeilijk om exact weer te geven hoe het er met de economie van Paraguay voorstaat.

Een hoog percentage van de bevolking haalt zijn inkomen uit landbouwactiviteiten, vaak ook leeft men van de opbrengsten van het eigen stukje land zonder verdere inkomsten. De formele economie groeide in de periode 1995-2009 met gemiddeld 3% per jaar. Hierna kwam Paraguay in een recessie, in 2013 komt het land er weer boven op met een recordgroei van 12%, vooral door de sterk gestegen export. In 2017 groeit de economie met 4,8 %. Het BNP per hoofd van de bevolking bedraagt dan $ 12.800 per jaar. De economie van Paraguay heeft nog steeds veel te lijden van de politieke instabiliteit, corruptie, gebrek aan structurele veranderingen en een slechte infrastructuur. In 2017 leefde 22% van de bevolking onder de armoedegrens.

De industrie is weinig ontwikkeld, vooral als gevolg van het massale aanbod van het land binnengesmokkelde consumptiegoederen. Het aandeel van de verschillende economische sectoren in het bnp was in 2017: landbouw en veeteelt 17,9%, industrie en bouwnijverheid 27,7%, handel en diensten 54,5%. De regering kondigde aan de overheidsuitgaven te verminderen, een aantal staatsbedrijven te privatiseren en een inkomstenbelasting in te voeren. Volgens de officiële cijfers was in 2017 5,7% van de beroepsbevolking werkloos.

Paraguay zal op de lange termijn profiteren van de groeiende investeringen. De dienstensector komt van de grond. De toerismesector groeit, deze industrie heeft echter veel meer capaciteit dan tot nu toe wordt benut.

De economie in Paraguay wordt mede bepaald door het bestaan van de informele sector en door de verbindingen daarvan met de formele economie. De informele economie behelst niet alleen de distributie en doorvoer van elders geproduceerde waren (smokkel), maar ook illegale productie van cd's en software, welke vooral in handen is van Chinezen en vluchtelingen uit Libanon en Syrië. Brazilië en de VS hebben besloten paal en perk te stellen aan deze activiteiten en dringen er bij Paraguay op aan om effectieve acties hiertegen te ondernemen.

Landbouw en veeteelt

Traditioneel heeft de uitvoer van landbouw- en veeteeltproducten de basis gevormd voor de economie van Paraguay. Vrijwel de totale landbouwproductie is geconcentreerd in de Región Oriental, waar behalve de nieuwe belangrijke producten als soja(bonen) en katoen vooral de verbouw van maïs, tabak, suikerriet, tarwe, rijst en bananen van belang zijn. Een belangrijk deel van de katoen wordt verbouwd in de mennonietenkolonies in de Chaco.

Van de economisch actieve bevolking is in 2013 26,5% werkzaam in landbouw en veeteelt, 18,5% in de industrie en 55% in handel en diensten. Slechts een klein deel (6%) van het land is als landbouwgrond in gebruik. Ongeveer 10 miljoen ha van de niet gecultiveerde grond is zeer geschikt voor landbouw, met name in het oostelijke deel van Paraguay, wordt niet gebruikt. Sinds enkele jaren wordt hier dan ook door multinationale agro-industriële ondernemingen en door Braziliaanse ondernemers op grote schaal land ontgonnen.

De veehouderij is traditioneel een belangrijke sector; de rundvee- en varkenshouderij produceren vooral voor de export, terwijl de intensieve veehouderij en pluimveeteelt vooral voor de binnenlandse markt produceren.

Het bosareaal, vooral in de Región Oriental, wordt in steeds meer commercieel benut; behalve cederhout en enkele hardhoutsoorten levert de houtkap grote hoeveelheden brandhout op en is in grote delen van Paraguay de enige energiebron. De snelle ontbossing (ca. 125.000 ha per jaar) leidt tot milieuproblemen. Door de opkomst van synthetische vervangingsmiddelen worden bosbouwproducten als tannine, een product van de quebracho-boom, tungolie en caranday-was steeds minder belangrijk als exportartikel.

De visserij stelt nog niet zo veel voor, gezien het feit dat er alleen riviervisserij is.

Mijnbouw en energievoorziening

Paraguay is arm aan delfstoffen. Er zijn voorraden aardgas, aardolie, marmer en kwartszand aanwezig maar die kunnen nog niet rendabel geëxploiteerd worden. Voor de energievoorziening is de enorme waterkrachtreserve van de Río Paraná zeer belangrijk. In samenwerking met Brazilië is daar op 17 km van de grens met Argentinië, de grootste waterkrachtcentrale ter wereld, de Itaipúcentrale, gebouwd.

Verder zijn er nog plannen voor een centrale bij Corpus en is sinds 1995, samen met Argentinië, een centrale bij Yacyretá in gebruik. Het merendeel van de hier opgewekte energie wordt naar Brazilië geëxporteerd. Paraguay is daardoor wereldwijd de belangrijkste exporteur van elektriciteit.

Industrie en handel

De zwak ontwikkelde industrie is nog steeds overwegend gericht op de verwerking van agrarische producten en hout. De overwegend kleine bedrijven zijn vooral geconcentreerd in en rond Asunción en enkele steden in de Región Oriental. Geproduceerd worden vleesconserven, diepgevroren vlees en vleesextracten, gezaagd hout en triplex, meubelen, voedingsmiddelen, dranken, tabaksartikelen, leer, textiel, cement, suiker en tannine.

Van de totale geregistreerde uitvoer zijn de belangrijkste producten katoen, sojabonen, gevolgd door hout, plantaardige oliën en vlees; op grote schaal worden wapens, narcotica, drank, sigaretten en vee gesmokkeld. De belangrijkste exportpartners zijn Brazilië, Argentinië. Rusland en Chili. In 2017 werd er voor $11,7 miljard geëxporteerd.

Van de geregistreerde invoer vormen consumentengoederen, aardolie, grondstoffen, machines en transportmaterieel de belangrijkste posten. De belangrijkste importpartners zijn Brazilië, de Verenigde Staten, Argentinië, en China. In 2017 werd er voor $11,4 miljard geïmporteerd. Paraguay beschikt over vrijhavenfaciliteiten in Argentinië (Buenos Aires), Chili (Antofagasta), Brazilië (Santos en Paranagua).

Verkeer

Transportproblemen vormen een belangrijk obstakel voor de ontwikkeling van grote delen van Paraguay. Een positieve ontwikkeling is dat tussen Asunción en de grens met Bolivia de Trans Chaco Highway is aangelegd waardoor het Chaco-gebied eindelijk ontsloten is. De lengte van het wegennet bedraagt ca. 35.000 km, waarvan de helft is geasfalteerd.

De enige spoorlijn is sinds 1961 in handen van de overheid en maar ca. 400 km lang. Deze met houtgestookte locomotieven trekken een soort museumtrein

De binnenvaart is wel van belang voor de economie: de haven van Asunción is via de Río Paraguay en de Río Paraná bereikbaar voor grote schepen (wel 950 mijl van de oceaan) en dezelfde rivieren zijn van belang voor de binnenlandse scheepvaart met kleinere schepen. De Flota Mercante del Estado is het staatsscheepvaartbedrijf maar er wordt overwogen om dat bedrijf gedeeltelijk te privatiseren.

De nationale luchtvaartmaatschappij is de Lineas Aéreas Paraguayas (LAP) en Asunción en Ciudad del Este hebben een internationale luchthaven. De binnenlandse vluchten worden onderhouden door de TAM die de beschikking heeft over een groot aantal kleine vliegvelden en landingsstrips.

Vakantie en Bezienswaardigheden

Ascuncion is de hoofdstad van Paraguay en een van de meest interessante bestemmingen in het land, met prachtige koloniale architectuur en andere culturele attracties. Hoewel Ascuncion weinig 'traditionele' bezienswaardigheden, zoals stranden, wolkenkrabbers of indrukwekkende parken heeft, heerst er een onmiskenbare sfeer waarvan je in de ban zult raken. Het Stedelijk Museum en het Kunstmuseum zijn niet erg groot, maar ze hebben een aantal interessante en ongewone tentoonstellingen. Wanneer je geïnteresseerd bent in de architectuur, bekijk dan het gebouw van het Nationaal Congres, een van de meest indrukwekkende gebouwen in de hoofdstad.

Een van de grootste natuurlijke wonderen van de wereld, zijn de watervallen van Iguaçu op de grens van Paraguay, Brazilië en Argentinië. Om de watervallen te bezoeken, moet je langs de stad Ciudad del Este, een schilderachtig stadje met niet veel conventionele attracties, maar wel veel winkelmogelijkheden (vooral gesmokkelde en goedkope goederen). De Iguaçu watervallen liggen aan de overkant van de rivier.

Voor eco-reizen is de ongerepte wildernis van Gran Chaco, vrijwel onaangetast door het toerisme, een goede optie. De regio is dunbevolkt, en slechts 3% van de bevolking van het land woont in het gebied. De weinige steden hebben kleine wat koloniale architectuur en ze bieden tal van mogelijkheden om de cultuur en tradities van de Guarani te ontdekken. Natuurliefhebbers mogen het Parque Nacional del Chaco Defensores niet missen, met zijn enorme doornbossen vol met wilde dieren (poema's, jaguars en ocelotten).

Klik op de menuknop bovenaan het scherm voor meer informatie

PARAGUAY LINKS

Advertenties
• Paraguay Vliegtickets.nl
• Hotels Paraguay
• Rondreis Paraguay
• Autoverhuur Sunny Cars Paraguay
• Vakantie Paraguay
• Tradetracker plaats advertenties en verdien geld

Nuttige links

Paraguay Foto's
Paraguay Reisstart (N+E)
Paraguay Start België (N)
Paraguay Startnederland (N+E)
Reisinformatie Paraguay (N)
Reizendoejezo - Paraguay (N)
Rondreis Paraguay (N)

Bronnen

Bernhardson, W. / Argentina, Uruguay & Paraguay

Lonely Planet

Kleinpenning, J. / Paraguay

Koninklijk Instituut voor de Tropen

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt september 2021
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems