Landenweb.nl

JAPAN
Godsdienst

To read about JAPAN in English - click here

Japan verre reizen van ANWB

Steden JAPAN

Kyoto Osaka Tokio

Godsdienst

Algemeen

advertentie

Derde shinto-toegangspoort van het Hikawa-heiligdomFoto: Ocgp CC 3.0 Unported no changes made

In Japan heerst een door de grondwet gegarandeerde vrijheid van godsdienst. De belangrijkste godsdienst is het shintoïsme, dat ongeveer 130 sekten telt en sterk beïnvloed is door het boeddhisme. Voor de Japanse bevolking zijn de verschillen tussen beide godsdiensten marginaal. De meeste Japanners belijden dan ook zowel het shintoïsme (92%) als het boeddhisme (76%). Verder staan er meer dan 180.000 religieuze organisaties geregistreerd. Daarbij zitten nieuwe"religies" die gebaseerd kunnen zijn op het boeddhisme, maar ook science-fiction of zelfs stripverhalen. Ze lijken in veel gevallen op gewone ondernemingen die soms miljarden euro's omzetten. Zo heeft de boeddhistische religie/onderneming Soko-Gakkai 16 miljoen aanhangers en beheert o.a. scholen, musea en ziekenhuizen. Uit deze organisatie is de politieke partij Komeito voortgekomen.

Religieuze minderheden worden gevormd door ca. een miljoen protestanten en een klein aantal rooms-katholieken (samen ca. 1,2% van de bevolking) en leden van de"nieuwe religies", die bestaan uit verschillende mengvormen van het shintoïsme, het boeddhisme, het taoïsme, het confucianisme en een aantal christelijke religies (9,3%).

Berucht werd in 1995 de Aum Shinriky-sekte die in de metro van Tokio sarin-gas verspreidde waardoor twaalf mensen de dood vonden en 5000 mensen gewond raakten.

advertentie

Shintoïsme

advertentie

Nishiki Tempel in Kyoto, JapanFoto: Daniel Julie CC 2.0 Generic no changes made

Het shintoïsme komt voort uit het animisme. Dit blijkt uit het centrale begrip"kami", dat niet alleen het heilige karakter van een persoon aanduidt, maar ook dat van voorwerpen of zelfs begrippen als de zon, het water, de wind, voorouders, een boom of vruchtbaarheid. Kami stamt uit het Japans, maar wordt met een Chinees karakter geschreven dat als"shin" wordt uitgesproken. Shinto betekent dan in feite"kami-no-michi", de weg der goden. In het staats-shintoïsme neemt de keizer de toppositie in.

Een god zoals bij het christendom of de islam kent het shintoïsme niet. Dingen worden gecreëerd door de samenwerking tussen verschillende kami. Iets als een bijbel of koran kent men ook niet waardoor er veel vrijheid is voor de interpretatie van het individu. Deze interpretaties worden uitgedrukt in rituelen die meestal thuis voor het huisaltaar worden uitgevoerd. Het doel van de rituelen is de fysieke en geestelijke reiniging waardoor men in harmonie met de natuur is. Ook de fysieke reiniging in het bad is voor de Japanner van groot belang.

De rituelen worden ook in schrijnen of"jinja's" uitgevoerd met shinto-priesters, waarvan er ca. 100.000 zijn. Er zijn ongeveer 80.000 geregistreerde schrijnen die een jaarlijks terugkerend festival hebben,"matsuri", met o.a. processies waarin het huis van de kami, de"mikoshi" op de schouders van jongemannen wordt rondgedragen. Typisch Japanse zaken als de hofmuziek gagaku, het sumo-worstelen en het no-theater zijn sterk verbonden met het shintoïsme. De dood is in het shintoïsme niet van belang en begrafenissen worden daardoor vaak uitgevoerd volgens boeddhistische rituelen.

advertentie

Boeddhisme

advertentie

Een traditionele Japanse boeddhistische tempel verborgen in het bos in de buurt van Kagoshima, JapanFoto: Mstyslav Chernov CC 3.0 Unported no changes made

Het oorspronkelijke boeddhisme is ontstaan in de 5e eeuw v.Chr. in India. De grondlegger was de koningszoon Siddhartha Gautama, door de Japanners Amida Butsu genoemd. Uitgangspunt van het boeddhisme is dat het leven lijden is, waar ziekte, ouderdom en dood onlosmakelijk verbonden zijn. Het hechten aan het leven en de begeerte vormen het fundament van het lijden en het is de kunst om zich daaraan te ontworstelen en zodoende aan de kringloop van het lijden te ontsnappen. Boeddha wordt dan ook niet voor niets"de Verlichte" genoemd.

In de 6e eeuw kwam het boeddhisme via China en Korea naar Japan. Door deze langdurende reis was er onder invloed van o.a. het hindoeïsme, het taoïsme en het confucianisme, van de oorspronkelijke leer niet zoveel meer overgebleven. Zo kwam men in Japan tot de overtuiging dat Boeddha zich op veel manieren zou kunnen manifesteren. En dat paste weer goed in het shintoïsme dat via de"kami" heilige voorwerpen en begrippen kent. Er vond dan ook een soort versmelting plaats tussen het shintoïsme en het boeddhisme.

In de 7e eeuw werd het boeddhisme tot staatsgodsdienst verheven en werden er vele tempels opgericht. Bij Nara werd in 607 de Horyu-ji gebouwd, het oudste nog in gebruik zijnde religieuze bouwwerk en tevens het oudste houten gebouw ter wereld. De boeddhistische leer breidde zich in die tijd uit tot alle lagen van de bevolking, voor die tijd alleen in hofkringen.

Meer dan 80 miljoen Japanners gaf bij de laatste volkstelling aan tot een boeddhistische sekte te behoren. Tevens rekenden meer dan 83 miljoen Japanners zich tot aanhangers van het shintoïsme. Hieruit blijkt dat het merendeel van de bevolking zich zowel shintoïst als boeddhist acht.

advertentie

Zenboeddhisme

advertentie

Stenen Boeddhabeeld bij Zenboeddhistische tempel in Kyoto JapanFoto: Basile Morin CC 4.0 International no changes made

Het zenboeddhisme is een boeddhistische stroming en komt voort uit het Mahayana-boeddhisme dat in China tot grote bloei kwam en in 525 n.Chr. in Japan geïntroduceerd werd en in de 12e eeuw vaste voet aan de grond kreeg. Het zenboeddhisme werd naar Japan gebracht door twee monniken, Eisai en Dogen.

Het zenboeddhisme heeft in de loop der eeuwen een grote invloed op het geestelijk leven van de Japanner uitgeoefend. Het is geen echte godsdienst want stelt zich niet de vraag of er een god bestaat of niet. Door het zenboeddhisme te beoefenen verdwijnt de scheiding tussen wie men denkt te zijn en wie men werkelijk is. Lichamelijke en geestelijke discipline wordt verkregen door meditatie.

De belangrijkste zenscholen zijn op dit moment Rinzai en Soto, beiden oorspronkelijk uit China. Hoewel de verschillen moeilijk uit te leggen zijn, zou men kunnen zeggen dat de Rizai-school meer de nadruk legt op"zazen", zittend mediteren, en dat de Soto-school meer de nadruk legt op"koan", raadsels. Een befaamd raadsel is wat het geluid is van één hand die klapt.

Confucianisme

advertentie

ConfusciusFoto: Kevinsmithnyc CC 3.0 Unported no changes made

Het confucianisme is niet echt een godsdienst of religie, maar heeft tot op de dag van vandaag als een soort zedenleer wel zeer grote invloed op de Japanners. Het confucianisme ontstond in China, ca. 500 v.Chr en werd ontwikkeld door de leraar Confucius (Chinees: Kong Qiu, 551-479 v.Chr.).

Belangrijke zijn een loyaliteitsprincipes zoals kind tegenover ouder of knecht tegenover heer. Deze principes pasten prima bij de shoguns en de samoerai, die gehoorzaamheid tegenover het gezag hoog in het vaandel hadden geschreven.

JAPAN LINKS

Advertenties
• Japan verre reizen van ANWB
• Djoser Rondreis Japan
• Tui Rondreizen Japan
• Hotels Trivago
• Rondreizen Japan
• Japan Hotels
• Auto huren in Japan
• Bouw je eigen Japan-rondreis
• Boeken, ook tweedehands, over JAPAN bij Bol.com

Nuttige links

Dieren inJapan (N)
Reisinformatie Japan (N)
Reizendoejezo – Japan (N)
Rondreis Japan (N)
Startkabel Japan (N)
Startpagina Japan (N)

Bronnen

Japan

Lonely Planet

Japan

Reader's Digest

Kamachi, N. / Culture and customs of Japan

Greenwood Press

Scott, D. / Japan

Van Reemst

Shelley, R. / Japan

Times Books

Somerwil, J. / Japan

Gottmer/Becht

Stefoff, R. / Japan

Chelsea House Publishers

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt september 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems