SCHOTLAND
Planten en Dieren
Planten en Dieren
To read about SCOTLAND in English - click here
| Hotels Schotland |
Steden SCHOTLAND
| Edinburgh | Glasgow |
Populaire bestemmingen VERENIGD KONINKRIJK
| Engeland | Noord-ierland | Schotland |
| Wales |
Planten en Dieren
Planten
In Schotland komen enkele vegetatietypen voor die karakteristiek zijn voor het Atlantische klimaat.
| advertentie |
|
|
Bossen SchotlandFoto: Mathieu Bouchard (CC BY 2.0) no changes made
De bossen in Schotland zijn over het algemeen loofbossen. Beukenbossen komen op de wat armere gronden voor en daarnaast komen hier de altijd groene taxus, hulst en lijsterbes voor. In de wat vochtigere bossen vinden we een ondergroei van bosanemoon, bingelkruid, blauwe bosbes en adelaarsvaren.
Essenbosjes staan in West-Schotland langs de rivier de Nevis en op de berghellingen. De ondergroei is hier veel gevarieerder, met onder andere hazelaar, clematis, meidoorn, rode kornoelje. Op de bodem groeien bosvergeet-mij-nietje, lievevrouwebedstro en de bergnachtorchis.
Berkenbossen groeien in Schotland vanaf zeeniveau tot een hoogte van 600 meter. De bomen staan vrij ver uit elkaar .
Naaldbossen komen eigenlijk van nature niet voor in Schotland, de meeste naaldbomen zijn dan ook aangeplant.
Een groot gedeelte van de Highlands bestaat uit schrale, boomloze hoogvlakten. Zo’n 4000 jaar geleden zag het landschap er heel anders uit; het land was goeddeels met inheemse pijnbomen (Scots pine) bedekt. Deze oorspronkelijke bossen zijn bijna verdwenen en in de plaats daarvoor ontstond er een vier meter dikke moeras- en veenlaag. Natuurlijke Scots Pine-bossen komen alleen nog voor op de centrale en oostelijke Highlands. Deze zogenaamde Caledonische dennenbossen worden vaak vergezeld door lijsterbes, zachte berk en ratelpopulier. De bodem wordt bedekt door jeneverbes, struikheide, vossenbes en tormentil.
Schotland staat bekend om zijn uitgestrekte heidevelden, die in stand worden gehouden door beweiding, afplaggen of afbranden van de hei. Er zijn verschillende soorten heide.
| advertentie |
|
Heideland met Fazant SchotlandFoto: Peter Aikman CC 2.0 Generic no changes made
Het droge type is te vinden in Oost-Schotland en heeft een vrij gesloten begroeiing met struikheide, rode dopheide, kraaiheide, berendruif, blauwe bosbes en vossenbes. De bodem is hier bedekt met mossen en korstmosssen.
Op voedselarme plaatsen in vooral West-Schotland ontstaat natte heide, met vooral dopheide en verder enkele soorten wilg, pijpenstrootje, gagel, veenpluis en veenbies.
In gebieden van natte heide kunnen zich gemakkelijk venen ontwikkelen. Waar de humuslaag elk jaar dikker wordt, ontstaat spreihoogveen of ‘blanket bogs’, een dunne laag veen die als een deken over de toppen en hellingen van heuvels ligt. Hier groeien onder andere heidekartelblad, beenbreek, veenmos, pijpenstrootje, knopbies, vetblad en ronde zonnedauw.
In dalen kan zich lenshoogveen of ‘raised bogs’ ontwikkelen, met veenpluis, veenbes, dopheide en struikheide als belangrijkste begroeiing. In aanwezige poeltjes groeit onder meer klein blaaskruid, waterlobelia en waterdrieblad.
Laagveen ontwikkelt zich onafhankelijk van regenwater en ontstaat in valleien.
Het milde klimaat van Schotland zorgt voor halfnatuurlijke graslanden. De rijkste graslanden komen vooral in de rivierdalen voor, waar de grond neutraal en vrij vochtig is. Hoe hoger de begrazing en het mestgehalte door koeien en schapen is, hoe minder soorten er voorkomen. In deze soortenarme weilanden komen voooral voor: Engels raaigras, kropaar, ruw beemdgras en kruiden als witte klaver, paardebloem, akkerhoornbloem en scherpe boterbloem.
| advertentie |
|
|
Taxus van Fortingale SchotlandFoto: Mogens Engelund CC 3.0 Unported no changes made
Op de groene helling van de berg Ben Lawers in Pertshire bij de uitgang van het dal Glen Ogle staat de Fortingall Yew, de ‘taxus van Fortingall’. De ruim 3000 jaar oude boom is misschien wel de oudste in heel Europa.
De flora van de Schotse Hooglanden is zeer gevarieerd: ruim 900 van de in totaal 1700 plantensoorten die in Groot-Brittannië gesignaleerd, komen hier voor. De distel, hét symbool van Schotland en Primula scotia (Schotse sleutelbloem) zijn de bekendste. Sinds de Middeleeuwen heeft men planten gebruikt ter aanduiding van de verschillende clans. Rond 1470 kozen de Schotse koningen de distel voor het eerst als koninklijk symbool. De roze bloeiende sleutelbloem komt alleen maar in Noord-Schotland en de Orkney-eilanden voor en verder nergens op de wereld. In gebieden waar sneeuw lang blijft liggen, kan alleen speciaal aangepaste flora overleven, zoals vrouwenmantel, sibbaldia en levermos.
De gele steenbreek komt veel voor in het noordpoolgebied, maar kan ook geregeld worden gezien op de Schotse heidevelden.
In het gehucht Meikleour staat een reusachtige beukenhaag die met ongeveer 27 meter de hoogste ter wereld is. Hij werd geplant in 1747 en groeit nog steeds.
De kleine roze Primula scotia komt nog voor op enkele kliffen van de Orkney-eilanden voor.
| advertentie |
|
|
Dieren
| advertentie |
|
|
Steenarend SchotlandFoto: Paul Wordingham CC 2.0 Generic no changes made
Roofvogels
De meest indrukwekkende verschijning, en tevens een nationaal symbool, is de steenarend, die nog onder andere voorkomt op het eiland Skye, de Buiten-Hebriden en de noordwestelijke hooglanden. In 1985 is de zeearend weer uitgezet en ook de visarend en de blauwe kiekendief bouwen weer nesten in Schotland. De slechtvalk komt nog vaak voor in de Highlands.
Hoenderachtigen
In 1770 werd het auerhoen in Schotland uitgezet, het grootste exemplaar uit de familie der ruigpoothoenders. Het Schotse sneeuwhoen leeft vooral op open heidegronden, het korhoen (grouse) zowel op de heide als aan de bosrand. Het alpensneeuwhoen huist hoog in de bergen.
Zeevogels
De Schotse kliffen en eilanden vormen een goede leefomgeving voor een groot aantal soorten zeevogels, onder andere papegaaiduikers, zeekoeten, drieteenmeeuwen, alken, noordse stormvogels en jan-van-gents.
Zoogdieren
Reeën komen nog volop voor in de bossen, evenals vossen, hazen en konijnen. Dassen en otters komen veel minder voor, terwijl wilde katten (‘Scottish tiger’) en marters alleen te vinden zijn in afgelegen veen- en bosgebieden te vinden en hermelijnen alleen in het noorden van Schotland. Rode eekhoorns komen voor is de Hooglanden, grijze eekhoorns in de Laaglanden. Halfwilde dieren zijn Schotse highlanders, Shetland pony’s en veel schapensoorten. Op de heidevelden leeft de sneeuwhaas.
Diversen
Alleen op de eilanden Colonsay en Islay leven zeer zeldzame alpenkraaien met opvallende rode poten en rode snavels.
In de veenmoerassen van Flow Country in de noordelijke graafschappen Sutherland en Caithness broeden zeldzame waadvogels als de groenpootruiter, smelleken, parelduiker en verder kievit, tureluur, bonte strandloper, wulp, duikvogel. Deze dieren worden bedreigd door de aanleg van enorme dennen- en sparrenbossen.
| advertentie |
|
|
Red Deer ScotlandFoto: Mehmet Karatay CC 3.0 Unported no changes made
De Schotse Hooglanden is het leefgebied van enkele symbolen van Schotland, de steenarend en het edelhert, waarvan er in de Hooglanden meer dan 300.000 leven. Bijzondere vogels in dit gebied zijn de auerhoen, de kwartelkoning en het bedreigde moerassneeuwhoen. In de bergen en op de ‘moors’ ontmoet men verder nog volop damherten, reeën, wilde geiten, boskatten, wezels, dassen, vossen, hazen, konijnen, eekhoorns en aan de kust zeehonden en kegelrobben, dolfijnen, bruinvissen, otters en soms een enkele walvis.
Er leven in Groot-Brittannië ongeveer 3000 boommarters, allemaal in Schotland.
Tot in de 12e eeuw leefden er nog volop rendieren in Schotland. Voornamelijk door de jacht raakten ze uitgestorven, maar recent zijn er een aantal kuddes uitgezet op de hellingen van de Cairngorms.
Wat vogels betreft komen in de bergen de gouden arend, buizerd, torenvalk, sperwer, morinelplevier, sneeuwgors en raaf voor. Op de ‘moors’ vinden we de slechtvalk, blauwe kiekendief, pieper, veldleeuwerik en korhoen. In de naaldbossen zijn veel zaadeters als kruisbek, vink en barmsijs te vinden; grauwe vliegenvanger en gekraagde roodstaart leven van insecten uit het bos. Aan de kust zijn watervogels sterk vertegenwoordigd, onder andere zeekoeten, alken, stormvogels, drieteenmeeuwen, kuifaalscholvers, papegaaiduikers en noordse sterns. Verschillende soorten ganzen, zwanen en eenden behoren tot de overwinteraars. Schotland heeft nog een aantal redelijk schone zalmrivieren.
| advertentie |
|
|
Shetland Pony's SchotlandFoto: Paul Buckingham (CC BY-SA 2.0) no changes made
Er leven op de Shetland-eilanden acht maal zoveel schapen als mensen, maar de eilanden zijn het meest bekend vanwege de Shetland-pony’s. Omdat de eilanden weinig bossen hebben, zijn er niet meer dan vijftig broedende soorten vogels, zoals jan-van-genten, zilvermeeuwen, zwarte zeekoeten, grote jagers of ‘bonxies’, noordse stormvogels en papegaaiduikers. Op een boottocht rond de eilanden heeft men grote kans om zeehonden, dolfijnen en bruinvissen tegen te komen.
Rond de Orkney-eilanden zijn meer dan 200 soorten algen gevonden, inclusief microscopisch kleine wiertjes; zeekomkommer is er een van en verder zijn nog het vermelden waard het slakje blauwe gibulla, slangster, grote Noordzeekrab, zwemkrab, kokkel en blauwe zeekreeft. Tussen en boven de onderzeese wierwouden zwemmen veel vissen: haring, zalm, kabeljauw, makreel, zandspiering, grondel, platvis en rode poon. Otters en zeehonden komen vrij veel voor, met name de grijze zeehond. De meest algemene grote walvis op Orkney is de griend. Met wat geluk kan men ook orka’s, gewone vinvissen en dwergvinvissen tegenkomen. De witsnuitdolfijn is de meest voorkomende dolfijnachtige; ook de grijze dolfijn (ook wel Risso’s dolfijn) en de witflankdolfijn zijn regelmatig te zien. De tuimelaar en de gewone dolfijn zijn zeldzaam.
Het nationale 'dier' van schotland is de mythische eenhoorn.
| advertentie |
|
|
SCHOTLAND LINKS
Advertenties
• Schotland Tui Reizen
• Goedkope vliegtickets Schotland | Vliegennaar.nl
• ANWB vakantie boeken Schotland
• Hotels Trivago
• Schotland Hotels
• Rondreis Schotland
• Treinreis Scholtand
• Djoser Wandel - wandelreis Schotland
• Autoverhuur Sunny Cars Schotland
• Camperreizen Schotland
• Boeken, ook tweedehands, over SCHOTLAND bij Bol.com
Nuttige links
Autorondreizen SchotlandCampersite Schotland (N)
Lies en Teijes Reiswebsite (N)
Reisinformatie Schotland (N)
Reizendoejezo – Schotland (N)
Rondreis door Schotland (N)
Bronnen
Berkien, G. / Schotland
Kosmos-Z&K
Berkien, G. / Schotland
ANWB
Larrimore, D. / Schotland
Kosmos-Z&K
Levy, P. / Scotland
Marshall Cavendish
Patitz, A. / Schotland
Van Reemst
Schaff, B. / Schotland
Kok Lyra
Schotland
Cambium
Schotland
Lannoo
Schotland
Michelin Reisuitgaven
Schotland
Van Reemst
Smallman, T. / Scotland
Lonely Planet
Stoks, F.T. / Schotland
Gottmer
Summers, G. / Schotland
Van Reemst
Tschirner, S. / Schotland
ANWB
Wamel, D. van / Schotland en Noord-Engeland
Babylon-De Geus
CIA - World Factbook
BBC - Country Profiles
laatst bijgewerkt september 2024Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems