SOEDAN
 

Basisgegevens
Officiële   landstaal	Arabisch
Hoofdstad	Khartoem
Oppervlakte	1.886.068 km²
Inwoners	42.376.994   (mei 2019)
Munteenheid	Soedanees pond   (SDG)
Tijdsverschil	+1
Web	.sd
Code.	SDN
Tel.	+249

Geografie en Landschap

Geografie

Soedan (of Sudan, beide termen worden gebruikt) ligt in Noord-Afrika en grenst in het zuiden aan Ethiopië, Kenia, Zaïre en Uganda. In het westen grenst Soedan aan de Centraal Afrikaanse Republiek en Tsjaad. Egypte en een klein gedeelte van Libië zijn de buurlanden van Soedan in het noorden. Het oosten van Soedan grenst aan de Rode Zee. De oppervlakte van Soedan is 1.861.484 km2. Soedan is daarmee ongeveer 45 keer zo groot als Nederland.

advertentie

Soedan Satellietfoto_{Photo: Publiek Domein}

advertentie

Landschap

Het grootste gedeelte van Soedan bestaat uit onherbergzame gebieden, zoals savannen, moerassen, gebergten en woestijnen en is tamelijk vlak. Langs de Rode Zee ligt gebergte met een hoogte van 2000 meter. Centraal Soedan bestaat uit het heuvellandschap genaamd Kurdufan. In dit landschap treft u in het westen het plateau van Dafur met een maximale hoogte van 3008 meter aan. De hoogste berg van Soedan is genaamd Kinyeti en ligt ten oosten van de Nijl. Deze berg heeft een hoogte van 3187 meter.

advertentie

Satellietbeeld van de Kinyeti, hoogste berg van Soedan_{Photo: Publiek domein}

De rivier de Nijl is de belangrijkste rivier van het land net als in Egypte. Deze rivier heeft in Soedan een lengte van ongeveer 3500 kilometer.

Klimaat en Weer

Soedan kent verschillende klimaatzones. Het klimaat is tropisch in het zuiden en er is een woestijnklimaat in het noorden. In het noorden is het droog en naar het zuiden toe regent het meer. De neerslag blijft in het zuiden echter beperkt tot één seizoen. Juli en augustus zijn de maanden waarin de meeste neerslag valt. Nabij de hoofdstad Khartoum valt ongeveer honderd millimeter neerslag per jaar. Verder naar het zuiden neemt de neerslag toe tot ongeveer 1600 millimeter per jaar.

De temperatuurverschillen zijn in het noorden extremer dan in het zuiden. De temperatuur in het noorden van het land kan oplopen tot 40º C. In het zuiden ligt de gemiddelde jaartemperatuur lager, ongeveer rond de 30º C. Februari en maart zijn de heetste maanden van zuidelijk Soedan.

Planten en Dieren

Planten

In Soedan bevindt zich een van de meest uitgestrekte moerasgebieden ter wereld namelijk de Sudd moerassen. Deze moerassen bevinden zich in het noorden van het land waar de tropische regenwouden zijn overgegaan in de tropische savannen en moerassen. Ten noorden van de Sudd moerassen begint een begroeiing met verschillende stugge grassoorten, acacia's en apenbroodbomen.

Dieren

De verschillende diersoorten leven vooral in het zuiden van het land. In Soedan leven onder meer olifanten, leeuwen, nijlpaarden, zebra's, giraffen, buffels, krokodillen en verschillende vogelsoorten. Soedan kent een aantal bedreigde diersoorten namelijk de addax (mendes-antilope) en de Oost- Afrikaanse spiesbok.

De nationale vogel van Soedan is de secretarisvogel. Nationale dieren zijn de dromedaris en het watoessirund.

Geschiedenis

Britten en Egypte

Tot 1955 was Soedan een Brits-Egyptisch Condominium. Noord-Soedan is islamitisch, terwijl Zuid-Soedan christelijk/animistisch is. Met hun beleid benadrukten de Britten de lokale etnische en culturele waarden van het zuiden, waarmee zij verspreiding van de islam naar het zuiden blokkeerden. Hierdoor continueerde de grote tegenstelling tussen Noord- en Zuid-Soedan. In 1953 vond de ondertekening plaats van een Brits-Egyptische overeenkomst die onder meer voorzag in “Soedanisering” van de politie en het ambtenarencorps en in terugtrekking van alle Britse en Egyptische troepen.

Onafhankelijkheid en burgeroorlog

Op 19 december 1955 riep het parlement Soedan unaniem uit tot onafhankelijke republiek. Sinds de onafhankelijkheid woedde er, met een onderbreking van 1972 tot 1983, tot eind 2004 een burgeroorlog tussen Noord- en Zuid-Soedan.

In 1993 werden vredesonderhandelingen gestart onder auspiciën van het IGAD1. In 2002 raakten de onderhandelingen, onder leiding van de Keniaanse IGAD-bemiddelaar Generaal Sumbeiywo, in een stroomversnelling. Er werden diverse deelakkoorden gesloten die ertoe leidden dat op 9 januari 2005 een Comprehensive Peace Agreement (CPA) werd getekend.

Belangrijkste punten uit deze overeenkomst zijn (1) dat de Soedanese grondwet, die gebaseerd is op de Sharia, niet langer van toepassing is op het zuiden; (2) na 4 jaar zullen nationale verkiezingen worden gehouden; (3) het zuiden krijgt gedurende een periode van 6 en een half jaar zelfbeschikkingsrecht, waarna de Zuid-Soedanezen door middel van een referendum kunnen kiezen voor voortzetting van de eenheid van Soedan of voor onafhankelijkheid; en (4) de opbrengst van de oliewinning wordt gedeeld.

Al-Bashir

In 2005 is een begin gemaakt met de implementatie van het CPA. In juli werd het nieuwe presidentschap, bestaande uit president Omar Hassan Ahmad Al-Bashir en de vice-presidenten dr. John Garang en Ali Uthman Mohammed Taha benoemd. Dr. Garang werd benoemd tot president van Zuid-Soedan en zou aldaar een zelfstandige regering gaan formeren, ware het niet dat op 30 juli 2005, zijn helikopter neerstortte. Dr. John Garang vond hierbij, nog geen 3 weken na zijn benoeming, de dood. Zijn rechterhand Salva Kiir Mayardit heeft hem opgevolgd en is op 11 augustus 2005 beëdigd als vicepresident van Soedan en president van Zuid-Soedan. Riak Machar is benoemd tot vicepresident. Op 10 juli 2005 hief president Al-Bashir per decreet de sinds 1999 van kracht zijnde noodtoestand op met uitzondering van Noord-, Zuid- en West-Darfur, Kassala State en Red Sea State.

Op 31 augustus 2005 kwam het Soedanese parlement (National Assembly en Council of States) in haar nieuwe samenstelling voor het eerst bijeen. De nieuwe regering van nationale Eenheid (GoNU) werd op 20 september 2005 gevormd. President Bashir heeft op 27 november de laatste kabinetsleden van de regering van Soedan beëdigd. 16 ministerposten (inclusief defensie, binnenlandse zaken, financiën en energie en mijnbouw) gingen naar de NCP, 9 naar de SPLM en 4 naar leden van de smallere oppositiepartijen. Het parlement van Zuid-Soedan is op 29 september 2005 geïnaugureerd, het kabinet is op 24 oktober 2005 benoemd en de grondwet van Zuid-Soedan is op 6 december 2005 getekend.

Bemoeienis Nederland

Implementatie van het CPA verloopt gestaag maar traag. De belangrijkste uitstaande knelpunten zijn: de verdeling van de olie-opbrengsten en de controle over de olie, het Abyei-vraagstuk, de demarcatie van de Noord-Zuid grenslijn, de formatie van de legereenheden en het algehele functioneren van de regering van Nationale Eenheid. Afgezien van de bilaterale contacten, houdt Nederland via zijn lidmaatschap en voorzitterschap van de werkgroep de ‘drie gebieden’ van de Assessment and Evaluation Commission (AEC) toezicht op de voortgang van de CPA.

Eind maart 2005 nam de VN Veiligheidsraad een resolutie aan waarin is vastgelegd dat een VN-vredesmacht van 10.700 man (UNMIS) de vrede in Zuid-Soedan gaat monitoren. Op 19 december 2005 is de Tweede Kamer onder voorwaarden akkoord gegaan met uitzending van 35 Nederlandse militairen en politiemensen die als waarnemers in deze missie werkzaam zullen zijn. Nederland heeft op dit moment 14 militaire waarnemers, 12 politiefunctionarissen en twee stafofficieren actief in de missie. De minister van Binnenlandse Zaken heeft op 5 september jl. ingestemd met de inzet vanaf eind 2006 van maximaal vier civiele politiefunctionarissen, binnen de huidige Nederlandse bijdrage aan UNMIS.

Eind mei 2006 heeft de minister voor Ontwikkelingssamenwerking, Van Ardenne het Joint Donor Office (JDO) in Juba geopend. Het Joint Donor Office bestaat uit vertegenwoordigers van Nederland, het Verenigd Koninkrijk, Noorwegen, Zweden en Denemarken. In Juba hebben de vijf donorlanden ervoor gekozen samen te werken met één team, in één kantoor en met één programma. Een nieuwe manier van samenwerken in internationale samenwerking, die past in het streven naar meer coördinatie en harmonisatie. Met de opening van het eerste gezamenlijke donorkantoor in Juba maken deze vijf donorlanden echt werk van effectievere hulp, zoals in de Verklaring van Parijs in mei 2005 is afgesproken. Nederland heeft het gebouw en de woningen voor de uitgezonden experts binnen de zeer korte tijd van vier maanden gebouwd. Het team bestaat uit 9 ontwikkelingsexperts en is verantwoordelijk voor uitvoering van het geharmoniseerde ontwikkelings- en wederopbouwbeleid van de deelnemende landen ten aanzien van Zuid-Soedan. Het team zal de deelnemende donoren vertegenwoordigen in het ‘Oversight Committee’ van het Multi Donor Trust Funds (MDTF’s) voor het zuiden. Daarnaast zal het team projecten gaan ontwikkelen en beheren voor prioritaire activiteiten die niet via het MDTF kunnen worden gefinancierd. Het doel van het JDO is om duurzame vrede, armoedevermindering en de millenniumdoelen voor Zuid-Soedan te bereiken.

In de westelijke provincie Darfur is begin 2003 een gewapende strijd ontstaan tussen de regeringstroepen en de rebellenbewegingen, de Sudan Liberation Army (SLA) en de Justice and Equality Movement (JEM). De rebellenbewegingen streden voor meer regionale macht en tegen marginalisering van de regio. In april 2004 werd in N’djamena, de hoofdstad van Tsjaad, een wapenstilstand overeengekomen tussen de strijdende partijen. De regering van Soedan zei toe de veiligheid in Darfur te zullen herstellen, de Arabische militia (de Janjaweed) te ontwapenen en gaf de Afrikaanse Unie (AU) toestemming de situatie ter plekke te monitoren. De Veiligheidsraad van de VN heeft deze afspraken in juli 2004 vastgelegd in resolutie 1556. Oud-minister Jan Pronk werd aangesteld als speciaal vertegenwoordiger van Secretaris-Generaal Kofi Annan in Soedan. Pronk bracht maandelijks verslag uit aan de SGVN. Na ondertekening van de overeenkomst in N’ djamena hebben de partijen de vredesonderhandelingen o.l.v. de Afrikaanse Unie in Abuja, Nigeria, gecontinueerd. Op 5 mei 2006 werd het vredesakkoord getekend in Abuja door de Soedanese regering en de fractie van de SLM (Sudan Liberation Movement) die geleid wordt door Minni Minawi. De SLM-factie van Abdul Wahid en de JEM ondertekenden het akkoord niet. De DPA bevat naast bepalingen over de veiligheid en machtsverdeling ook afspraken over verdeling van de welvaart en wederopbouw. Zoals overeengekomen in de DPA, is SLM-leider Minawi ingezworen als presidentieel adviseur.

De internationale gemeenschap heeft verscheidene pogingen ondernomen om de niet-ondertekenaars te overtuigen de DPA eveneens te ondertekenen. Tot nu toe weigeren de belangrijkste twee rebellenbewegingen, de Wahid factie van de SLM en de JEM, echter halsstarrig het akkoord te tekenen. Als gevolg van interne meningsverschillen is de Wahid factie vervolgens versplinterd in aantal kleine groeperingen. Tezamen vormen deze anti-DPA groeperingen het National Redemption Front (NRF). Het NRF heeft diverse militaire acties zowel binnen als buiten Darfur uitgevoerd.

Nederland is, als voorzitter van de Core Coordinating Group (CCG) sterk betrokken bij het wederopbouwproces in Darfur. Deze kerngroep ziet toe op het proces om de noden in Darfur in kaart te brengen (Darfur-Joint Assessment Mission-(D-JAM). Naast ondertekenaars van het DPA (de regering van Soedan en de Minawi factie van de SLM) hebben ook de Afrikaanse Unie, de Verenigde Naties, de Wereldbank en een aantal donoren in de CCG zitting. De slechte veiligheidssituatie heeft de voortgang van het wederopbouwproces echter ernstig vertraagd. Zo konden de D-JAMs nauwelijks doorgang vinden, omdat de onderzoeksteams enkel in de steden konden werken. Zonder adequate inschatting van de noden van Darfur en zonder concreet vooruitzicht op een stabilisering van de veiligheidssituatie is het perspectief op een geloofwaardig wederopbouwplan en een geslaagde wederopbouw klein. De CCG heeft daarom besloten de D-JAM en de donor conferentie, oorspronkelijk gepland voor oktober 2006 in Nederland, uit te stellen.

Bemoeienis VN

Op 31 augustus jl. heeft de VN Veiligheidsraad na een intensieve lobby van de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk resolutie 1706 aangenomen, waarin de transitie van de vredesmacht van de Afrikaanse Unie (AMIS) naar een VN-missie is vastgelegd, inclusief een tijdspad (deadline 31 december 2006). Deze VN-missie zou een robuust en veelomvattend mandaat krijgen en in totaal uit ongeveer 22.000 voornamelijk Afrikaanse en Aziatische troepen gaan bestaan. De resolutie werd weliswaar zonder tegenstemmen aangenomen (China, Rusland en Qatar onthielden zich van stemmen), maar verscheidene leden van de Veiligheidsraad maakten duidelijk dat instemming van Soedan een vereiste was alvorens tot daadwerkelijke ontplooiing zou kunnen worden overgegaan. President Bashir heeft echter tot op heden nog niet ingestemd met de resolutie. De veiligheidssituatie in Darfur wordt in grote lijnen bepaald door het vermogen van de AMIS uitvoering te geven aan haar mandaat, de intenties van de Soedanese regering m.b.t. de implementatie van het Government Plan on Darfur en de discussie over de transitie van AMIS naar een VN-missie.

Op 22 oktober jl. heeft de Soedanese regering de Speciale Vertegenwoordiger van de VN, Jan Pronk, persona non grata verklaard naar aanleiding van uitspraken op zijn weblog. Pronk heeft op 23 oktober het land vervolgens verlaten voor consultaties met de secretaris-generaal van de VN Annan. Na pogingen van de internationale gemeenschap om de Soedanese regering tot inkeer te brengen, is het niet gelukt om de uitzetting van Pronk tegen te houden.

Op 30 november heeft de Afrikaanse Unie een besluit genomen de AU-missie in Darfur met 6 maanden te verlengen. De Afrikaanse staatshoofden onderschreven het voorstel om de VN-ondersteuning aan AMIS in drie fases te vergroten: lichte ondersteuningsvariant, zware ondersteuningsvariant, ontplooiing hybride AU/VN missie. Na in eerste instantie ingestemd te hebben met deze VN-ondersteuning blijft Soedan zich niet behulpzaam opstellen ten opzicht van de tweede en derde fase. De internationale gemeenschap blijft druk uitoefenen op de Soedanese regering om in te stemmen met een hybride AU/VN missie. In april 2007 stemt Soedan toe tot bescheiden VN missie, niet de beoogde 20.000 man. In 2008 blijven de spanningen rondom het conflict over Darfur verder oplopen. In juli 2008 wordt een arrestatiebevel tegen president al-Bashir uitgevaardigd door de aanklager van het Internationale Strafhof. Het is de eerste keer dat een zittende president van een land een arrestatiebevel krijgt. Soedan weigert medewerking.

De verslechterende veiligheidssituatie heeft een negatieve weerslag op de humanitaire situatie in Darfur. Deze strijd heeft tot op heden naar wordt aangenomen 250.000 mensen het leven gekost, terwijl ca. 2,5 miljoen mensen op de vlucht geslagen zijn. Zij worden opgevangen in vluchtelingenkampen in Darfur en in het naburige Tsjaad. De internationale humanitaire hulpverlening wordt ernstig belemmerd door de voortgaande strijd. Ondanks dat de AMIS aanwezig is, is de veiligheidssituatie nog niet verbeterd. Er vinden voortdurend gevechten plaats, dorpen worden geplunderd, inwoners verjaagd en vrouwen verkracht. Een aantal hulpverleners is bij aanvallen omgekomen, waardoor enkele humanitaire hulporganisaties zich uit het gebied hebben teruggetrokken.

De internationale gemeenschap blijft druk uitoefenen op de partijen in het conflict om de strijd te staken en tot een politieke oplossing te komen.

Op 14 oktober 2008 is, na vier maanden onderhandelen de Eastern Sudan Peace Agreement (ESPA) gesloten tussen de Soedanese regering (GoNU) en het Front van het Oosten (EF). Onderdeel van het akkoord is een eerlijker verdeling van de welvaart. Hoewel in het oosten goud en diamanten worden gewonnen, is het gebied jarenlang genegeerd. De komende vijf jaar wordt echter 478 miljoen euro uitgetrokken voor de water- en gezondheidsvoorzieningen aldaar, aldus het akkoord. Verder wordt de noodtoestand opgeheven en krijgt het EF een post in de regering.

In maart 2009 schrijft het International hof een arrestatiebevel uit tegen President Omar al-Bashir vanwege oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid in Darfur. In juli 2009 accepteren de partijen van Noord- en Zuid-Soedan dat het hof in Den Haag dat het noorden controle krijgt over de olierijke Abyei regio. In januari 2010 zegt al-Bashir dat hij een de uitkomst van een referendum over de onafhankelijkheid van het Zuiden zal respecteren, zelf wanner de uitkomst onafhankelijkheid zou zijn. In april 2010 wint al-Bashir de presidentsverkiezingen. In juli 2010 schrijft het International hof een tweede arrestatiebevel uit tegen al-Bashir, dit keer vanwege genocide. In Zuid-Soedan is in januari 2010 een referendum gehouden waarin de afsplitsing aan de orde komt. De bevolking kiest massaal voor onafhankelijkheid.

Afsplitsing Zuid-Soedan

In juli 2011 splitst Zuid-Soedan zich officieel af en wordt een onafhankelijk land. In 2012 en 2013 is het zeer onrustig tussen de twee Soedans. Er worden niet aanvalsverdragen gesloten maar tegelijkertijd zijn er grensgevechten. In december 2013 voert Omar al-Bashir diverse wijzigingen in zijn regering door. Onder andere vicepresident Ali Osman een oude getrouwe van de president moet het veld ruimen. In april 2015 wordt al-Bashir herkozen voor een nieuwe termijn van vijf jaar. In oktober 2017 heffen de Verenigde Staten de sancties gedeeeltelijk op. In januari 2018 zijn er massale protesten tegen de stijging van de broodprijzen omdat de regering de subsidie heeft afgeschaft.

Bevolking

In Soedan is de bevolking overwegend islamitisch en georiënteerd op de Arabische wereld. (Arabieren 70%). Verder nog Fur, Beja, Nuba en Fallate. In (noord)Soedan wonen 37.345.935 miljoen mensen (2017).

• De natuurlijke bevolkingsgroei bedraagt 1,64%. (2017)
• Geboortecijfer per 1000 inwoners is 27.9 (2017)
• Sterftecijfer per 1000 inwoners is 7.3(2017)
• De levensverwachting is 64,4 jaar. (mannen 62,3 en vrouwen 66,7 jaar (2017)

Taal

De officiële taal van Soedan is Arabisch. Verder wordt er Dinka, Nubisch en diverse dialecten gesproken.

Godsdienst

De meeste bewoners van Soedan hangen de Islam aan (70%) Ze wonen voornamelijk in Noord-Soedan. Verder zijn er aanhangers van inheemse godsdiensten (15%) en christenen (10%).

Samenleving

Staatsinrichting

In 1989 greep President Al-Bashir via een staatsgreep de macht. De grondwet werd buiten werking gesteld, politieke partijen werden verboden, terwijl de uitvoerende en wetgevende bevoegdheden kwamen te liggen bij de Revolutionary Command Council. In 1998 werd een nieuwe grondwet van kracht, waarin onder meer de scheiding van uitvoerende, wetgevende en rechterlijke macht is vastgelegd. De Sharia geldt als basis voor het rechtssysteem.

Na het tekenen van de Comprehensive Peace Agreement op 9 januari 2005 is een nieuwe interim grondwet geschreven. Deze is inmiddels door het parlement aangenomen en op 9 juli 2005 bij de installatie van de nieuwe President van kracht geworden.

De grondwet, die voor een periode van 6 jaar zal gelden (tot januari 2011), voorziet in het vestigen van een democratische rechtsstaat, waarin scheiding tussen religie en staat in het christelijke Zuiden wordt gegarandeerd en het recht op zelfbeschikking voor Zuid-Soedan duidelijk is vastgelegd. Zuid Sudan krijgt een eigen regering en verregaande autonomie. Voor de zgn transitiegebieden Abyei, Zuid Kordofan, en Blue Nile State zijn in aparte protocollen ook concrete afspraken over zelfbestuur vastgelegd, die verder reiken dan de algemene bepalingen over decentraal bestuur, die voor de rest van het land zullen gelden.

De uitvoerende macht is neergelegd bij de Raad van Ministers (zowel burgers als militairen), die in samenspraak tussen de president en de vice-president wordt benoemd, maar formeel verantwoording schuldig is aan het parlement. De politieke vrijheid, die in de constitutie staat beschreven, maakt het mogelijk dat politieke partijen officieel weer politieke activiteiten kunnen ontplooien. Voor activiteiten en bijeenkomsten hebben deze echter toestemming nodig van de autoriteiten. Voor het ondertekenen van het vredesakkoord werd zelden toestemming verkregen De vrijlating van voormalige vice-president Turabi en het toestaan van een politieke oppositie lijkt echter ook in de praktijk te wijzen op een grotere politieke vrijheid.

De wetgevende macht berust bij de Nationale Vergadering die bestaat uit één kamer. Naar aanleiding van het vredesakkoord zal er een nieuw samengesteld interim-parlement met een aparte kamer voor regionale vertegenwoordigers worden opgericht.

Hoewel de Grondwet van 1998 voorzag in de onafhankelijkheid van de rechtsprekende macht, bleek dit in de praktijk niet het geval. In dezelfde wet was tevens vastgelegd dat de hoogste rechter van het Hooggerechtshof, diens plaatsvervangers en eventueel rechters van lagere rechtbanken door de president van de staat benoemd kunnen worden. Leden van de rechterlijke macht kunnen bij"onwelgevallige" rechtspraak worden ontslagen. De nieuwe grondwet bevat clausules die bovenstaande ongeregeldheden moeten verhelpen en de onafhankelijkheid van de rechtsprekende macht moeten garanderen.

De republiek Soedan is een federatie van 26 staten. Elke deelstaat kent een gouverneur (de Wali), een plaatsvervangend gouverneur en deelstatelijke ministers. De gouverneurs worden benoemd door de President. De deelstaten zijn onderverdeeld in districten (Mahaliyyat) die worden geleid door een commissioner en een plaatsvervangend commissioner. De provincies zijn afgeschaft. De deelstatelijke overheden hebben verantwoordelijkheid voor de economische ontwikkeling van de deelstaat, handel, industrie, landbouw, woningbouw, toerisme, milieu, gezondheid, onderwijs, transport en sociale aangelegenheden.

Politiek

Tot voor kort had President Al Bashir veel macht naar zich toegetrokken. In december 1999 vaardigde hij drie decreten uit: hij kondigde de noodtoestand af, ontbond de Nationale Vergadering en schortte de grondwet gedeeltelijk op.

Als gevolg van de inwerkingtreding van de nieuwe overgangsconstitutie op 9 juli 2005 is de binnenlandse politiek echter aan veel veranderingen onderhevig. In het CPA is vastgelegd dat 52% van de regering en het parlement zal bestaan uit leden van de National Congress Party (van President Al Bashir) en 28% van de zetels gaat naar de SPLM (van Salva Kiir). Van de overgebleven 20% zal 14% worden ingenomen door de NDA (koepelorganisatie van de noordelijke oppositiepartijen) met wie de Soedanese regering recentelijk een overeenkomst heeft gesloten. De resterende 6% komt ter beschikking voor groeperingen uit het Zuiden.

Dr. Hassan Al Turabi, de belangrijkste tegenstander van President Al-Bashir werd eind juni 2005 na jarenlange gevangenschap, tezamen met andere politieke gevangenen vrijgelaten.

Al Turabi, een Islamist, oprichter van de Popular National Congress partij, heeft de uitnodiging deel te nemen aan de regering van nationale eenheid afgeslagen. Hij prefereert een rol in de oppositie en heeft daartoe inmiddels een alliantie gesloten met de partij van al-Mahdi. Tegelijkertijd werd het verbod op politieke partijen opgeheven en op 9 juli is tevens de noodtoestand opgeheven met uitzondering van delen van het land waar het onrustig is.

De actuele politieke situatie staat beschreven in het hoofdstuk geschiedenis.

Economie

Soedan is een zeer arm land dat heeft geleden onder een langdurige sociaal conflict en een burgeroorlog en in juli 2011 verloor het driekwart van de olieproductie als gevolg van de afscheiding van Zuid-Soedan. De oliesector was sinds 1999 de aanjager van de groei van het BNP. De economie bloeide op door de stijgende olie- productie, hoge olieprijzen en belangrijke instroom van directe buitenlandse investeringen. Door de economische schok van de afscheiding van Zuid-Soedan, heeft Soedan moeite om de economie te stabiliseren. De onderbreking van de olieproductie in Zuid-Soedan in 2012 en het daaruit voortvloeiende verlies van olie transitvergoedingen verergerden de fragiele staat van de Soedanese economie. Soedan is ook getroffen door uitgebreide Amerikaanse sancties. Soedan doet een poging om andere bronnen van inkomsten, zoals goudwinning te ontwikkelen. Verder voort Soedan een bezuinigingsprogramma uit om de uitgaven te verminderen. Soedan is de grootste exporteur van Arabische gom ter wereld. Landbouw blijft de bron van inkomsten van 80 % van de beroepsbevolking. Soedan introduceerde een nieuwe munt, na afscheiding van Zuid-Soedan, maar de waarde van de munt is gedaald sinds de invoering ervan. Khartoum devalueerde de munt formeel in juni 2012. Soedan wordt ook geconfronteerd met stijgende inflatie, die groeide tot 47% op jaarbasis in november 2012, maar weer zakte naar 25% in 2013. Als gevolg van lopende conflicten, gebrek aan basisinfrastructuur in grote gebieden en de afhankelijkheid door een groot deel van de bevolking van de landbouw leeft bijna de helft van de bevolking op of onder de armoedegrens.

De economische groei bedroeg 1,4% in 2017. Het BNP per hoofd van de bevolking bedraagt $ 4.300 (2017). Op dit moment produceert Soedan slechts driekwart van de agrarische productie van rond 1980. Landbouw en met name de productie van katoen vormde een belangrijke pijler van de economie. In 2004 heeft de export van sesamzaad in waarde de export van katoen overtroffen. De extensieve veehouderij (pastoralisme) kent een lange traditie en is in de drogere delen van het land de meest geschikte vorm van grondgebruik.

Overmakingen van de in de Golfstaten werkzame Soedanese onderdanen zijn een belangrijke bron van inkomsten. In totaal wonen zo'n 2-3 miljoen Soedanezen in het buitenland, vooral in Egypte, Saoedi-Arabië en Libië. De totale waarde van de import bedroeg $ 8,2 miljard (2017). Soedan voert vooral voedingsmiddelen en machines en medicijnen in uit Macau, India en Saoedi-Arabië. De totale waarde van de export bedroeg $ 4,1 miljard (2017). Soedan voert vooral goud, olie en katoen uit naar de verenigde Arabische Emiraten, Saoedi-Arabië en Ethiopië.

Vakantie en Bezienswaardigheden

Soedan is het grootste land in Afrika, maar het ontvangt het kleinste aantal internationale bezoekers. Er zijn reisbeperkingen als gevolg van het aanhoudende conflict in verschillende delen van Soedan.

Khartoum, de hoofdstad van Soedan, ligt aan de samenvloeiing van de Blauwe en Witte Nijl. De belangrijkste toeristische attracties hier zijn de Omdurman kamelenmarkt, de Arabische souk en het Nationaal Museum. De belangrijkste opgravingen bevinden zich langs de Nijl, zoals de beroemde piramides van Meroe, die op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO staan. Dat is een oude stad één van de top toeristische plekken in Soedan. De stad ligt aan de oostelijke kant van de oever van de Nijl. Er zijn ongeveer tweehonderd piramides die over het terrein verspreid liggen.

De Rode Zee, met het super heldere water en de verscheidenheid aan vis en de charme van haar koraalriffen, is een van de belangrijkste attracties van Soedan. Er zijn veel touroperators die gespecialiseerd zijn in duikuitstapjes.

Klik op de menuknop bovenaan het scherm voor meer informatie

SOEDAN LINKS

Advertenties
• Soedan Vliegtickets.nl
• Rondreis Soedan Djoser
• Tradetracker plaats advertenties en verdien geld

Nuttige links

Reisinformatie Soedan (N)
Soedan Startnederland (N)
Soedan Telefoongids

Bronnen

Elmar Landeninformatie

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt september 2021
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems