PANAMA
 

Basisgegevens
Officiële   landstaal	Spaans
Hoofdstad	Panama-stad
Oppervlakte	75.517 km²
Inwoners	4.217.497   (mei 2019)
Munteenheid	balboa   (PAB)
Tijdsverschil	-6
Web	.pa
Code.	PAN
Tel.	+507

Geografie en Landschap

Geografie

Panama ligt in Midden-Amerika. Panama grenst zowel aan de Caribische Zee als aan de noordelijke Stille Oceaan en ligt tussen Costa rica en Colombia. De oppervlakte van Panama is ruim 78.000 vierkante kilometer. Panama is daarmee ongeveer 2,2 keer zo groot als Nederland.

advertentie

Panama Satellietfoto_{Photo: Publiek Domein}

advertentie

Landschap

Doordat de kustlijnen lang zijn, beschikt Panama over veel mooie zandstranden. Hierbij moeten ook nog eens de vele eilanden en eilandjes geteld worden, aan beide kanten van de landengte. De belangrijkste zijn de Archipel van San Blás en die van Bocas del Toro in de Caribische zee. Verder nog Coiba en De Pareleilanden onder de zuidkust.

Het Panamakanaal is 80 km lang en verdeelt Panama in een oostelijk en een westelijk deel. Langs de kust en tussen de bergen in het midden van Panama, is laagland te vinden. Tropisch regenwoud is te vinden in de kanaalzone. Staatkundig behoort geheel Panama tot Noord-Amerika. De kustgebieden zijn vlak, maar de binnenlanden zijn bergachtig. Met 3477 meter is El Volcán Barú het hoogste punt van het land.

advertentie

Volcán Barú, Panama_{Photo: Naranjelis23 CC 3.0 License no changes made}

Klimaat en Weer

Panama is een tropisch land. Doordat Panama dicht bij de evenaar ligt, zijn er maar twee seizoenen. Het droge seizoen, van januari tot half april, en het regenseizoen van half april tot en met december. Aan de noordkant valt twee keer zoveel regen als in het zuiden. Het regent niet constant, maar er vallen korte, hevige buien, die vaak gepaard gaan met een stevige storm. Voor de temperatuur maakt de wisseling van de seizoenen weinig verschil. De temperatuur is het hele jaar door tussen de 21° en 35° in het laagland en tussen de 10° en 18° in de bergen.

Planten en Dieren

advertentie

Planten

De vegetatie is divers, met tropisch regenwoud in Darien en langs het kanaal, grasland langs de zuidkust, bossen in de bergen en mangrove bossen langs de kusten en op de eilanden. Veel voorkomend in Panama zijn: banaan, bromelia, cactus, liaan, mahonie, mangrove, orchidee, palm.

De nationale bloem van Panama is de heilige geest orchidee, en de nationale boom is de Sterculia apetala of Panamaboom.

advertentie

Dieren

Omdat Panama een landbrug vormt tussen Zuid- en Noord-Amerika, komen er dieren van beide continenten voor. Er leven heel veel verschillende vogels in Panama en daarbij moeten nog de trekvogels geteld worden, die het land aandoen wanneer ze van het ene continent naar het andere trekken. In totaal zijn er 940 verschillende soorten geteld. Onder de zoogdieren die Panama bevolken zijn jaguars en poema’s. Deze dieren hebben een groot onaangetast gebied nodig om te kunnen overleven. Verder leven er tapirs, luiaards, brilberen en apen. In het water zwemmen krokodillen, kaaimannen, zeeschildpadden, walvissen, dolfijnen, haaien en nog veel andere soorten vissen.

De nationale vogel van Panama is de harpij.

Geschiedenis

advertentie

Indianen en Spanjaarden

Panama werd oorspronkelijk bevolkt door verschillende indianenstammen, die leefden van de visvangst (Het woord Panama betekent: overvloed aan vis). Met de komst van de Spaanse veroveraar Balboa, naar wie de nationale munt is genoemd, begon in 1501 de koloniale tijd. Al snel werd het belang van Panama bevestigd toen de Pacifische kust werd bereikt en het land uitgroeide tot een belangrijke Spaanse handelspost.

Van 1538 tot 1821 maakte Panama deel uit van het Spaanse Rijk. Daarna vormde het gebied onderdeel van de Republiek Gran Colombia (geleid door Simón Bolívar), respectievelijk het onafhankelijke Colombia.

Panamakanaal en onafhankelijkheid

Met de hulp van de VS werd Panama in 1903 onafhankelijk, waarna het de VS in een verdrag bepaalde" soevereine rechten" met betrekking tot het te graven Panamakanaal en de omliggende zone toekende. Daarnaast verwierven de VS het recht militair in te grijpen ter verdediging van deze"kanaalzone". In 1914 was het Panamakanaal gereed, nadat aanvankelijk de Fransen hun tanden hadden stukgebeten op de aanleg ervan.

Van 1903 tot 1968 werd Panama op democratische wijze geregeerd, zij het dat de regering zeer oligarchisch optrad. In 1968 nam het leger de macht over en stelde het commandant Omar Torrijos, de vader van de huidige president, aan als politiek leider.

Tot 1989 werden weliswaar burgers gekozen tot president, maar de werkelijke macht bleef bij het leger. In 1989 verloor de door het leger gesteunde presidentskandidaat de verkiezingen. Het leger, onder leiding van generaal Manuel Noriéga, verklaarde de verkiezingsuitslag echter ongeldig.

Pas na interventie van de VS, waarbij Noriéga gevangen werd en veroordeeld tot een gevangenschap van veertig jaar, werd de verkiezingsuitslag erkend, waarna de democratisch gekozen president Guillermo Endara aantrad. In mei 1999 won de vrouwelijke presidentskandidaat Mireya Moscoso de verkiezingen.

21e eeuw

Ze bleef tot 2004 aan de macht, dan wint Martín Torrijos de presidentsverkiezingen. Op 31 december 1999 deden de VS afstand van hun rechten op het Panamakanaal, waarna het beheer na 86 jaar in Panamese handen kwam. Begin 2000 lanceerde de overheid een vijfjarig moderniseringsprogramma voor het Kanaal en in april 2006 werd het langverwachte Masterplan voor uitbreiding van het Kanaal gepubliceerd. In september 2007 wordt een begin gemaakt met de werkzaamheden.

In mei 2009 wint de conservatieve oppositieleider Ricardo Martinelli de presidentsverkiezingen. In juni 2010 staat Noriega terecht in Parijs. In oktober 2010 passeert het miljoenste schip het Panamakanaal. In oktober 2011 sluit Panama een vrijhandelsverdrag met de Verenigde Staten. In oktober 2012 zijn er massale protesten tegen grondverkoop in de vrijhandelszone in Colon aan het Panamakanaal. In maart 2014 verbreekt Venezuela de diplomatieke betrekkingen met Panama, omdat Panama een lakei van de VS zou zijn. In april 2014 worden twee Nederlandse meisjes Kris Kremers en Lisanne Froon vermist na een wandeling. In juni 2014 wordt duidelijk dat ze het niet overleefd hebben. In mei 2014 wordt Juan Carlos Varela gekozen tot president. In 2014 en 2015 zijn er corruptieonderzoeken naar onder andere de voormalige president Ricardo Martinelli. In april 2016 komen de" Panama Papers" aan het licht. Panama wordt ontmaskerd als een belangrijk belastingparadijs. De firma Mossack Foncseca zorgde ervoor dat de rijken der aarde belasting konden ontwijken. President Varela vraagt een internationaal panel van experts om Panama te helpen om de transparantie van de financiële industrie te verbeteren. In juni 2016 vaart een groot Chinees containerschip als eerst door het vergrootte Panamakanaal. In juni 2017 verbreekt Panama de langbestaande relatie met Taiwan en erkend China, het land dat het meeste gebruik maakt van het Panamakanaal.

Bevolking

In Panama wonen 3.753.142 mensen (2017). De bevolkingsdichtheid bedraagt ongeveer 50 inwoners per vierkante kilometer.

• De natuurlijke bevolkingsgroei bedraagt 1,27%. (2017)
• Geboortecijfer per 1000 inwoners is 17.9 (2017)
• Sterftecijfer per 1000 inwoners is 4.9 (2017)
• De levensverwachting is 78,8 jaar. (mannen 76 en vrouwen 81,7 jaar (2017)

Ruim 65% van de bevolking van Panama bestaat uit Mestiezen. Zwarten, blanken en indianen zijn de andere bevolkingsgroepen.

Taal

De officiële taal van Panama is Spaans, Daarnaast wordt er Engels en indianentalen gesproken.

Godsdienst

Rooms-katholicisme is het belangrijkste geloof in Panama (85%). Het protestantisme groeit echter ook. Daarnaast is er een tamelijk grote moslim gemeente en kleinere aantallen hindoes en joden. De indianen hebben hun eigen religieuze praktijken, maar worden steeds meer voor het katholicisme gewonnen.

Samenleving

Staatsinrichting

De Republiek Panama is een presidentiële democratie waarin de president door de bevolking rechtstreeks wordt gekozen voor een ambtstermijn van vijf jaar. De president is niet verkiesbaar voor een volgende ambtstermijn. Het kabinet wordt door de president samengesteld. De wetgevende macht bestaat uit een Wetgevend Assemblee, waarin 78 rechtstreeks gekozen leden zitting hebben, eveneens voor een periode van vijf jaar. De rechtsgang kent de mogelijkheid van hoger beroep tot aan het Hooggerechtshof, de hoogste macht van Justitie. Negen rechters hebben hierin, op voordracht van de President en na goedkeuring door de Assemblee, voor tien jaar zitting.

Panama is verdeeld in negen provincies (Bocas del Toro, Chiriqui, Cocle, Colon, Darién, Herrera, Los Santos, Panama, San Blas) en drie autonome indianenreservaten. Elke provincie heeft een eigen gouverneur, benoemd door de president.

Politiek

De winnaar van de presidentsverkiezingen van 2 mei 2004 was Martin Torrijos, met 47,4% van de geldige stemmen. Hij was kandidaat voor de partij Patria Nueva, die ontstaan was door een fusie tussen de Partido Revolucionario Democrático (PRD) en de Partido Popular (PP).

De populariteit van Torrijos is vooral te danken aan zijn beloftes om de corruptie in het land tegen te gaan. De nieuwe president is in september 2004 met een nieuwe regering aangetreden.

Hoewel de president heeft toegezegd het creëren van banen een topprioriteit te vinden, ligt in 2006 de grootste prioriteit bij de geplande uitbreiding van het Panama Kanaal vanwege het economisch belang. Naar verwachting begint de constructie in 2007, als het nationale referendum in oktober a.s. een positief resultaat laat zien. Het kabinet en de rechterlijke macht gaven in juni respectievelijk juli 2006 al hun goedkeuring aan de uitbreidingsplannen.

Volgens de grondwet is goedkeuring door middel van een referendum noodzakelijk voordat een dergelijke grootschalige verandering van de constructie van het Kanaal kan worden ingezet. Maatschappelijke weerstand tegen de uitbreidingsplannen wordt vooral gevoed vanuit de vakbonden en vindt veeleer zijn oorsprong in onvrede over (het gebrek aan) sociale politiek van de regering Torrijos dan in de feitelijke uitbreiding zelf.

Drugs, met name cocaïne, vormen net als in veel andere Zuid- en Midden-Amerikaanse landen een groot probleem. Panama is geen grote drugsproducent, maar vormt, mede door zijn strategische ligging, een belangrijke schakel in de drugsdistributie van Colombia en andere Zuid-Amerikaanse landen naar Midden-Amerika en de VS.

In de strijd tegen de drugs heeft de overheid enkele specifieke maatregelen genomen. Al in 1986 heeft de regering een ‘Wet tegen Drugs’ ingevoerd. Deze wet richt zich niet alleen op het tegengaan van de handel en doorvoer van drugs, maar ook op voorlichting aan jongeren en rehabilitatie van drugsverslaafden. Daarnaast is het land lid van de ‘Inter American Drug Abuse Control Commission (CICAD)’. CICAD is een onderdeel van de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) dat zich voornamelijk richt op drugspreventie. Andere leden van de CICAD zijn o.a. Honduras, Nicaragua en Costa Rica. Onderdeel van de drugbestrijdingsstrategie van de regering is het maken en uitvoeren van een zogenaamd ‘National Plan against Drugs’. Dit plan voorziet in speciale maatregelen tegen de productie van en handel in drugs. Deze preventieve en educatieve activiteiten zijn redelijk succesvol, zij het dat de aanvoer van drugs een constante factor blijft.

Een bijkomend probleem vormt het feit dat Panamese financiële instellingen dikwijls gebruikt worden voor witwaspraktijken in de drugshandel. In de jaren negentig werden de ‘permanente presidentiële commissie’ en de ‘Financial Analysis Unit’ opgericht om deze witwaspraktijken te monitoren en te reduceren. Sinds het begin van de huidige eeuw is door herstructureringen in de banksector en strenger toezicht het probleem van witwassen aanzienlijk gereduceerd.

De actuele politieke situatie staat beschreven in het hoofdstuk geschiedenis.

Economie

Panama heeft een goed functionerende economie. Dit is mede te danken aan het feit dat de nationale munt, de balboa, gekoppeld is aan de dollar in een één op één verhouding.

Na een terugval eind jaren negentig (o.a. vanwege sluiting Amerikaanse bases) laat de economie in de afgelopen vier jaar een bovengemiddelde groei zien, de hoogste in de regio.

Ondanks hoge olieprijzen en de stijgende rente is de economische groei in 2017 5,4%. Vooral de constructie casino/loterij- en exportsector dragen bij aan deze groei. De tolopbrengsten van het Panamakanaal (ACP) stijgen wegens hogere tarieven en meer doorvaart en de omzet van de vrijhandelszone Colon groeit met meer dan 20%.

Een factor van belang is de groei in de VS en in Oost-Azië (m.n. China), waarvan Panama mede vanwege het Kanaal sterk afhankelijk is.

De regering probeert de groei te stimuleren met de volgende instrumenten: exportgroei, armoedebestrijding en bestrijding van de werkeloosheid. Dit moet gebeuren door middel van privatisering, belastingverhoging en tariefverhoging op de import van goederen.

Het grootscheepse en ambitieuze ‘Plan Puebla Panama’ (een economisch samenwerkingsverband tussen alle Midden-Amerikaanse landen en Mexico), heeft nog niet tot de economische impuls geleid die was verwacht.

Buitenlandse investeringen in Panama zijn de hoogste van Midden-Amerika en houden aan. In het oog lopen thans vooral miljoeneninvesteringen voor de bouw van de hoogste wolkenkrabber van Latijns-Amerika en de constructie van een groot kantoren/hotelcomplex van Donald Trump.

Het BNP per hoofd van de bevolking is $ 25.400 per jaar (2017).

Vakantie en Bezienswaardigheden

Toerisme is één van de snelst groeiende sectoren van Panama. In het bijzonder het residentieel toerisme (de pensionado’s, vooral afkomstig uit de VS) is sterk in opkomst.

De grootste toeristische attractie is natuurlijk het Panamakanaal. Dit kanaal is ongeveer 80 km lang en snijdt Midden-Amerika op het smalste punt doormidden. Bezoekers kunnen kiezen tussen een gedeeltelijke of volledige oversteek van het kanaal. Die nemen vier tot acht uur in beslag. Veel bezoekers kiezen ervoor om het kanaal te verkennen door een bezoek te brengen aan de Miraflores sluis museum. Vanuit het restaurant op de bovenste verdieping van het museum, kunnen bezoekers de schepen zien die door het kanaal varen.

De San Blas eilanden zijn de thuisbasis van de inheemse Kuna, vooral bekend om hun kleurrijke stof molas. Toeristen kunnen een vlucht naar San Blas boeken vanuit Panama City of een andere regionale luchthavens. Slechts een handvol van de 365 San Blas eilanden zijn bewoond. Toeristen kunnen een authentiek Kuna dorp bezoeken, snorkelen in de levendige blauwe zee, ontspannen op witte zandstranden en de flora en fauna van de eilanden verkennen.

Panama Stad is een bezoek waard en heeft een mooie kathedraal en diverse musea. De stedelijke kathedraal van Panama City werd gebouwd tussen 1688 en 1796 en is een fantastische weerslag van oude koloniale religieuze architectuur. Het La Garzas Paleis is de regeringsresidentie van de president van Panama en het is een must see voor iedereen die Panama City bezoekt.

Hier zie je veel over de geschiedenis van Panama en het gebouw heeft een bijzondere architectuur. Het Reina Torres de Arauz Anthopologisch Museum toont een grote collectie met meer dan 15.000 stuks goud en aardewerk en etnografische kunst, bewaard in goede omstandigheden. Het museum voor koloniale religieuze kunst ligt in de oude wijk van Panama City.

De oude kapel Domingo de Guzman werd gebouwd in het derde kwart van de 18e eeuw en werd gerestaureerd in 1974. De voorwerpen die in dit museum tentoongesteld worden behoren tot families en kerken van Panama stad.

Klik op de menuknop bovenaan het scherm voor meer informatie

PANAMA LINKS

Advertenties
• Panama verre reizen van ANWB
• Panama Vliegtickets.nl
• Reis-Expert.nl - Panama
• Djoser Rondreis Panama
• Autoverhuur Sunny Cars Panama
• Hotels Panama

Nuttige links

Panama Reisstart (N)
Panama Startnederland (N)
Reisinformatie Panama (N)
Reizendoejezo - Panama (N)
Rondreis Panama (N)
Telefoongids Panama (N)

Bronnen

Elmar Landeninformatie

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt september 2021
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems