BEIEREN
Planten en Dieren
Planten en Dieren
To read about BAVARIA in English - click here
| Hotels Trivago |
Steden BEIEREN
| München |
Populaire bestemmingen DUITSLAND
| Beieren |
Planten en Dieren
Planten
Natuur en milieu staan de afgelopen tientallen jaren ook in Duitsland hoog op de politieke en maatschappelijke agenda. En net als in de rest van Duitsland zijn er ook in Beieren veel gebieden tot beschermd natuurgebied verklaard. Het eerste natuurgebied, Naturpark Altmühltal was zelfs gelegen in Beieren, het Nationalpark Bayerischer Wald heeft al sinds 1970 een beschermde status.
| advertentie |
|
|
Oud logo van 'Naturschutzgebiete', maar nog steeds in gebruik in BeierenFoto: Publiek domein
Beieren telt veel 'Naturschutzgebiete', de meeste liggen in het zuiden van de deelstaat. Beschermde landschappen worden 'Landschaftsschutzgebiete' genoemd en daar zijn er verspreid over heel Beieren ongeveer 500 van. Daarnaast zijn er nog een stuk of twintig 'Naturparke' en twee 'Nationalparke', het alpengebied bij Berchtesgaden (Nationalpark Berchtesgaden) en het al genoemde Nationalpark Bayerischer Wald.
| advertentie |
|
|
Nationalpark Bayerischer Wald of Beierse WoudFoto: Takmocsekretovanej! in het publieke domein
Door de verschillende landschapsvormen en bodengesteldheden is er een grote verscheidenheid aan planten, bomen, struiken en bomen in Beieren te vinden.
Uitgestrekte, donkere naaldwouden met met op veel plaatsen nagenoeg geen onderbegroeiing, zijn nog te vinden in het Bayerischer Wald, het Fichtelgebirge en het Rhöngebirge. Op de plaatsen waar de bossen minder dicht zijn en meer licht doorgelaten wordt, komen gemengde bossen voor met eiken, beuken, fijnsparren en grove dennen. De onderbegroeiing is hier wel aanwezig en bestaat uit bloemen, planten en struiken.
| advertentie |
|
|
Fichtelgebirge in Beieren is met dichte bossen bedektFoto: Adrian Michael CC 3.0 Unported no changes made
De hellingen van de noordelijke Alpen zijn tot ca. 600 meter hoogte geschikt gemaakt voor weiden en akkerbouw. De dalen tussen 600 en 1000 meter zijn over het algemeen bedekt met loofbomen als berk, eik, esdoorn, linde en kastanje. Vanaf 1000 meter worden de loofbomen langzaamaan vervangen door fijnsparren en zilverdennen, vanaf 1200 meter kunnen alleen naaldbomen zich nog handhaven. vanaf 1600 meter krijgen de alpenweides de overhand en staan er alleen her en der nog wat groepjes fijnsparren, lariksen, bergdennen en Siberische pijnbomen.
Vanaf 1800-2000 meter zijn de sterkste naaldbomen verdwenen en maken plaats voor mos-, grassoorten en laag struikgewas. De uitgestrekte groene alpenweiden zijn bezaaid met typische kruiden en alpenbloemen, die het harde klimaat overleven door behaarde bladeren en stengels. Bloemen die hier voorkomen zijn onder andere: alpenroosje, gele gentiaan, stengelloze gentiaan, gele alpenanemoon, peperboompje, steenroos, Turkse lelie, alpenviooltje, zilverkruid, Europse trollius, zilverdistel, akelei, venus- of vrouwenschoentje en de beroemdste bloem van de Alpen, het edelweiss.
| advertentie |
|
|
Edelweiss, ook in Beieren beroemdFoto: Rollopack in het publieke domein
De Noordelijke Kalkalpen hebben een totaal andere begroeiing dan de meer zuidelijk gelegen Alpengebieden. Dit komt niet alleen door de kalkhoudende bodem maar ook door het wat nattere en koudere klimaat, waardoor de boomgrens wat lager ligt dan in het zuiden van Beieren.
Dieren
Steenarend, grote roofvogel in BeierenFoto: Rocky CC 2.0 Generic no changes made
Vroeger was er veel (groot)wild in Beieren, tegenwoordig komen op bescheiden schaal weer beren en lynxen voor of er zijn althans sporen van deze grote roofdieren gevonden. Verder komen gemzen, moeflons en de geherintroduceerde steenbokken voor op de hoger gelegen gedeelten van de Beierse Alpen, evenals sneeuwhazen en alpenmarmot of 'murmeltier'. Rond de sneeuwgrens komt ook de sneeuwmuis voor. Wilde zwijnen, reeën, marters en vossen leven in de bosgebieden.
Alpenmarmot of MurmeltierFoto: François Trazzi CC 3.0 Unported no changes made
Een bijzondere ontdekking deed men in het jaar 1858 in Jachenau, gelegen tussen München en Innsbruck. 150 miljoen jaar geleden leefde daar de mini-dinosaurus Compsognathus, die nauwelijks groter was dan de huidige huiskat.
In de periode 1999-2006 werden er meer dan 350 vogelsoorten geteld in Beieren. Meest imposante verschijningen zijn natuurlijk roofvogels, waarvan de steenarend en de vale gier de grootste zijn.
Overzicht vogels in Beieren
| aalscholver | bladkoning | brilduiker |
| aasgier | blauwborst | bruine kiekendief |
| Adouins meeuw | blauwe kiekendief | buidelmees |
| Afrikaans purperhoen | blauwe reiger | buizerd |
| alpengierzwaluw | blauwvleugeltaling | casarca |
| alpenheggenmus | blonde ruiter | Cetti's zanger |
| alpenkauw | boerenzwaluw | cirlgors |
| alpensneeuwhoen | bokje | citroensijs |
| Amerikaanse oeverloper | bontbekplevier | Daurische klauwier |
| Amerikaanse smient | bonte strandloper | dodaars |
| appelvink | bonte vliegenvanger | draaihals |
| arendbuizerd | boomklever | drieteenspecht |
| auerhoen | boomkruiper | drieteenstrandloper |
| Aziatische goudplevier | boomleeuwerik | duinpieper |
| baardman | boompieper | dunbekmeeuw |
| Bairds strandloper | boomvalk | dwergaalscholver |
| bandsteltkluut | bosrietzanger | dwerggans |
| barmsijs | bosruiter | dwergmeeuw |
| beflijster | bosuil | dwergooruil |
| bergeend | braamsluiper | dwerguil |
| bergfluiter | brandgans | eider |
| bijeneter | breedbekstrandloper (foto) | ekster |
Breedbekstrandloper komt voor in BeierenFoto: Tokumi in het publieke domein
| Europese kanarie | grauwe franjepoot | grote zee-eend |
| fazant | grauwe gans | grote zilverreiger |
| fitis | grauwe gors | grutto |
| flamingo | grauwe kiekendief | halsbandparkiet |
| fluiter | grauwe klauwier | havik |
| frater | grauwe vliegenvanger | hazelhoen |
| fuut | griel | heggenmus |
| gaai | grijskopspecht | holenduif |
| geelgors | grijze gors | hop |
| geelpootmeeuw | grijze wouw | houtduif |
| gekraagde roodstaart | groene specht | houtsnip |
| gele kwikstaart | groenling | huismus |
| geoorde fuut | groenpootruiter | huiszwaluw |
| gestreepte strandloper | grote bonte specht | ijsduiker |
| gierzwaluw | grote Canadese gans | ijseend |
| glanskop | grote franjepoot | ijsvogel |
| goudhaan | grote gele kwikstaart | kalanderleeuwerik |
| goudplevier | grote karekiet | kanoet |
| goudvink | grote lijster | kauw |
| grasmus | grote mantelmeeuw | keep |
| graspieper | grote trap | kemphaan |
| grauwe fitis | grote zaagbek (foto) | kerkuil |
Grote zaagbek, vogel die voorkomt in BeierenFoto: Quartl CC 3.0 Unported no changes made
| kievit | koperwiek | middelste bonte specht |
| klein waterhoen | korhoen | middelste zaagbek |
| kleine bonte specht | kortteenleeuwerik | morinelplevier |
| kleine Canadese gans | kraanvogel | nachtegaal |
| kleine karekiet | krakeend | nachtzwaluw |
| kleine mantelmeeuw | kramsvogel | Nijlgans |
| kleine plevier | krekelzanger | nonnetje |
| kleine strandloper | krombekstrandloper | noordse stern |
| kleine vliegenvanger | krooneend | notenkraker |
| kleine zilverreiger | kruisbek | oehoe |
| kleine zwaan | kuifduiker | Oeraluil |
| kleine zwartkop | kuifeend | oeverloper |
| kleinste jager | kuifleeuwerik | oeverzwaluw |
| kleinste strandloper | kuifmees | ooievaar |
| kluut | kwak | ortolaan |
| kneu | kwartel | paapje |
| knobbelzwaan | kwartelkoning | parelduiker |
| koekoek | lepelaar | patrijs |
| koereiger | mandarijneend | pestvogel |
| kokmeeuw | matkop | pijlstaart |
| kolgans | meerkoet | pimpelmees |
| koolmees | merel | poelruiter (foto) |
Poelruiter, vogel die voorkomt in BeierenFoto: Jason Girvan CC 3.0 Unported no changes made
| poelsnip | roodhalsgans | slobeend |
| Pontische meeuw | roodkeelduiker | smelleken |
| porseleinhoen | roodkeelpieper | smient |
| purperreiger | roodkopklauwier | sneeuwgors |
| putter | roodmus | sneeuwvink |
| raaf | roodpootvalk | snor |
| ralreiger | roodstuitzwaluw | sperwer |
| ransuil | rosse franjepoot | sperwergrasmus |
| regenwulp | rosse grutto | spotvogel |
| reuzenstern | rosse stekelstaart | spreeuw |
| rietgans | rotgans | sprinkhaanzanger |
| rietgors | rotsduif | staartmees |
| rietzanger | rotskruiper | steenarend |
| ringmus | rotszwaluw | steenloper |
| ringpootbuizerd | roze pelikaan | steenpatrijs |
| ringsnaveleend | ruigpootuil | steenuil |
| rode wouw | scharrelaar | steppekiekendief |
| roek | scholekster | steppekievit |
| roerdomp | schreeuwarend | steppevorkstaartplevier |
| roodborst | sijs | stormmeuw |
| roodborsttapuit | slangenarend | strandplevier |
| roodhalsfuut (foto) | slechtvalk | struikrietzanger |
Roodhalsfuur, vogel die voorkomt in BeierenFoto: Donna Dewhurst in het publieke domein
| tafeleend | waterral | wulp |
| taigaboomkruiper | waterrietzanger | zanglijster |
| tapuit | watersnip | zeearend |
| Temmincks strandloper | waterspreeuw | zilvermeeuw |
| terekruiter | wespendief | zilverplevier |
| tjiftjaf | westelijke rifreiger | zomertaling |
| topper | wielewaal | zomertortel |
| torenvalk | wilde eend | zwarte ibis |
| tuinfluiter | wilde zwaan | zwarte kraai |
| tureluur | winterkoning | zwarte mees |
| Turkse tortel | wintertaling | zwarte ooievaar |
| vale gier | witgat | zwarte roodstaart |
| veldleeuwerik | withalsvliegenvanger | zwarte ruiter |
| velduil | witkopeend | zwarte specht |
| vink | witkopgors | zwarte stern |
| visarend | witkruintapuit | zwarte wouw |
| visdief | witoogeend | zwarte zee-eend |
| vorkstaartmeeuw | witrugspecht | zwartkop |
| vorkstaartplevier | witte kwikstaart | zwartkopgors |
| vuurgoudhaan | witvleugelstern | zwartkopmeeuw |
| waterhoen | witwangstern | |
| waterpieper | woudaap (foto) |
Woudaap, vogel die voorkomt in BeierenFoto: Martin Mecnarowski CC 3.0 no changes made
In Beieren zijn tot nu toe 25 vleermuissoorten geconstateerd, bijna allemaal behorende tot de familie der gladneuzen. De grote en kleine hoefijzerneus behoren tot de familie der hoefijzerneuzen. Vleermuizen hebben het graag warm, dus hoe meer naar het zuiden van de deelstaat hoe meer vleermuizen men kan tegenkomen. In het noorden zijn 21 soorten gevonden, in het zuiden 25.
De franjestaart wordt bedreigd in Beieren foto: KuebiFoto:Kuebi CC 3.0 Unported no changes made
De vleermuis die het vaakst voorkomt is de grootoorvleermuis, die ook wel bruine vleermuis of gewone grootoorvleermuis genoemd wordt. Vleermuisexperts schatten in dat er nog zo'n 135.000 exemplaren in Beieren rondvliegen. Met een lichaamslengte van bijna acht centimeter is deze soort, naast de rosse vleermuis of vroegvlieger, ook een van de grootste soorten die in Beieren voorkomt. Deze vleermuizen hebben dus een klein lichaam, daarentegen is de vleugelspanwijdte van veertig centimeter enorm. De kleinste vleermuis van Beieren is de gewone dwergvleermuis, die maar vier centimeter groot wordt en in een luciferdoosje past.
Bijna alle vleermuissoorten worden bedreigd in hun voortbestaan, sommige worden zelfs met uitsterven bedreigd. Zo bestaat er van de grote hoefijzerneus nog maar één kolonie in Duitsland, in Hohenburg, net ten oosten van Nürnberg. Ook de kleine hoefijzerneus is zeer zeldzaam, komt alleen nog in het zuiden van Oberbayern voor. Van de 25 soorten neemt de populatie van tien soorten weer redelijk toe, ondanks bijvoorbeeld een massaslachting onder vleermuizen door windmolens, men schat dat jaarlijks zo'n 250.000 vleermuizen direct of indirect gedood worden door (het geluid van) windmolens.
In Beieren voorkomende vleermuissoorten
| baardvleermuis | grote hoefijzerneus | noordse vleermuis |
| Bechsteins vleermuis | ingekorven of wimpervleermuis | rosse vleermuis of vroegvlieger |
| bosvleermuis | kleine dwergvleermuis | ruige dwergvleermuis |
| Brandts vleermuis | kleine hoefijzerneus | Savi's dwergvleermuis |
| franjestaart | laatvlieger | tweekleurige vleermuis |
| gewone dwergvleermuis | meervleermuis | vale vleermuis |
| grijze grootoorvleermuis | mops- of dwarsoorvleermuis | watervleermuis |
| grootoor-, bruine of gewone grootoorvleermuis | nimfvleermuis |
In geheel Beieren, maar vooral in de natuurgebieden, komen veel vlindersoorten vooral, zowel nacht- als dagvlinders. Zeldzaam is de in het hooggebergte voorkomende apollovlinder.
Apollovlinder, zeldzaam in BeierenFoto: Publiek domein
In Beieren voorkomende nachtvlinders
| aardappelstengelboorder | bosgrasuil | eenstreepgrasuil | gewone worteluil |
| agaatvlinder | braamvlinder | egelskopboorder | goudhaaruil |
| akelei-uil | brede w-uil | elzenuil | goudvenstertje |
| akkerwinde-uil | breedbandhuismoeder | gamma-uil | graswortelvlinder |
| berkeneenstaart | bruine daguil | geel weeskind | grauwe grasuil |
| beukeneenstaart | bruine herfstuil | geelbruine houtuil | grauwe monnik |
| bijvoetmonnik | bruine sikkeluil | geelbruine vlekuil | grauwe stofuil |
| blauw weeskind | bruine snuituil | geelvleugeluil | groene weide-uil |
| bleekschouderuil | bruine zwartstipuil | gekraagde grasuil | groente-uil |
| bleke eenstaart | diana-uil | gelijnde grasuil | grote bosbesuil |
| bleke grasuil | donkere jota-uil | gelijnde silene-uil | grote piramidevlinder |
| bleke grasworteluil | donkere marmeruil | gelobd halmuiltje | grote worteluil |
| boksbaardvlinder | donkere winteruil | gemarmerd heide-uiltje | haarbos |
| bont schaapje | donkergroene korstmosuil | getekende gamma-uil | halmrupsvlinder |
| bonte grasuil | drielijnuil | gevlamde grasuil | hazelaaruil |
| bonte marmeruil | drietand | gevlamde uil | helmkruidvlinder |
| boogsnuituil | dubbelstipvoorjaarsuil | gevlekte groenuil | hoeklijnuil |
| bosbesuil | dwerghuismoeder (foto) | gewone gouduil | hopsnuituil |
Dwerghuismoeder, nachtvlinder uit Beieren Foto: Bj.schoenmakers in het publieke domein
| huismoeder | lichtgrijze uil | rood weeskind | vuursteenvlinder |
| huisuil | lindegouduil | roodbont heide-uiltje | wachtervlinder |
| hyena | meidoornuil | ruituil | wikke-uil |
| karmozijnrood weeskind | meldevlinder | schaaruil | wilgenweeskind |
| katoendaguil | mi-vlinder | schedelsdrager | witstipgrasuil |
| kleine breedbandhuismoeder | nunvlinder | schijn-nonvlinder | witte l-uil |
| kleine manteluil | oranje o-vlinder | schilddrager | wolfsmelkuil |
| kleine voorjaarsuil | orvlinder | stompvleugelgrasuil | zilverhaak |
| komma-uil | paddenstoeluil | stro-uiltje | zilverstreep |
| kompassla-uil | panteruiltje | tweestip-orvlinder | zilvervenster |
| kooluil | piramidevlinder | tweestreepgrasuil | zuidelijke grasuil |
| koperuil | populierenvoorjaarsuil | tweestreepvoorjaarsuil | zuidelijke stofuil |
| krakeling | psi-uil | variabele silene-uil | zuringuil |
| kuifvlinder | purperuiltje | variabele voorjaarsuil | zwart weeskind |
| kweekgrasuil | randvlekuil | vierkantvlekuil | zwarte c-uil |
| lente-orvlinder | roesje | vlasbekuiltje | zwarte toortsvlinder |
| levervlek | roestuil | vlekdaguil | zwartstipvlinder |
| lichte daguil | roetvlek (foto) | volgeling | zwartvlekwinteruil |
Roetvlek, Beierse nachtvlinderFoto: Dumi CC 3.0 Unported no changes made
Beierse dagvlinders
| aardbeivlinder | bont dikkopje | donker pimpernelblauwtje | groot dikkopje |
| adonisblauwtje | bont zandoogje | donker spikkeldikkopje | groot geaderd witje |
| alpenbergerebia | bontoogerebia | donkere erebia | groot koolwitje |
| alpenblauwtje | boomblauwtje | duinparelmoervlinder | groot spikkeldikkopje |
| alpenhooibeestje | boserebia | dwergblauwtje | grote erebia |
| alpenspikkeldikkopje | bosparelmoervlinder | dwergdikkopje | grote ijsvogelvlinder |
| apollovlinder | bosrandparelmoervlinder | eikenpage | grote parelmoervlinder |
| argusvlinder | boswitje | esparcetteblauwtje | grote vos |
| atalanta | boszandoog | geelsprietdikkopje | grote weerschijnvlinder |
| berg geaderd witje | bremvlinder | geelvlekbergerebia | heideblauwtje |
| bergerebia | Bretons spikkeldikkopje | gehakkelde aurelia | heivlinder |
| bergluzernevlinder | bruin blauwtje | gele luzernevlinder | herdersparelmoervlinder |
| bergresedawitje | bruin dikkopje | gentiaanblauwtje | heremiet |
| bergspikkeldikkopje | bruin zandoogje | getand blauwtje | hooibeestje |
| blauwe ijsvogelvlinder | bruine eikenpage | gewone dauwerebia | icarusblauwtje |
| blauwe vuurvlinder | bruine vuurvlinder | gewone zijde-erebia | iepenpage |
| blauwoogvlinder | citroenvlinder | gletsjervlinder | kaasjeskruiddikkopje |
| bleek blauwtje | dagpauwoog | goudooghooibeestje | kalkgraslanddikkopje |
| blinde bergerebia | dambordje | grauw zandoogje | keizersmantel |
| bloemenblauwtje | distelvlinder (foto) | groentje | klaverblauwtje |
Rouwmantel of koningsmantel, Beierse dagvlinderFoto: Stemonitis CC 2.5 Unported no changes made
BEIEREN LINKS
Advertenties
• Hotels Trivago
• Beieren Tui Reizen
• Duitsland per Trein
• Fietsvakanties Duitsland
• Auto huren in Duitsland
Nuttige links
Beieren Startnederland (N+E)Startpagina Beieren (N)
Bronnen
BBC - Country Profiles
CIA - World Factbook
Di Duca, Marc / Munich, Bavaria & the Black Forest
Lonely Planet
Egert-Romanowska, Joanna / Duitsland
Van Reemst
Meyer, Marion / Beieren
ANWB
Oberbayern : bayerisches Alpenvorland
Baedeker
Wikipedia
laatst bijgewerkt mei 2025
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems