Landenweb.nl

TURKMENISTAN
Geschiedenis

To read about TURKMENISTAN in English - click here

Turkmenistan Sawadee Verre Reizen

Geschiedenis

Russische overheersing

Het huidige Turkmenistan is het laatste deel van Centraal-Azië dat door het Russische rijk in 1881 werd veroverd. In 1924 kreeg Turkmenistan de naam Turkmeense Socialistische Sovjetrepubliek, maar daarmee was nog geen sprake van een nationale Turkmeense identiteit. Stammentradities en de islam bleven belangrijke determinanten van de cultuur. Tot aan het overlijden van Stalin in 1953 bekleedden Russen de sleutelfuncties in Turkmenistan, daarna kwamen er meer Turkmenen in de top van de lokale communistische partij. Trouw aan Moskou ging in de decennia daarna hand in hand met wijdverbreide corruptie en fraude, met name in de katoenproductie.

De politieke top streed er in 1991 dan ook voor om bij Rusland te blijven. Uit een enigszins frauduleus verlopen referendum in maart 1991 bleek dat 95% van de bevolking bij Rusland zou willen blijven. In oktober van dat jaar, na enige turbulente politieke ontwikkelingen in Moskou, wees een referendum ineens uit dat 95% van de bevolking onafhankelijkheid wenste. Naar aanleiding van dat referendum werd de onafhankelijke Republiek Turkmenistan uitgeroepen.

advertentie

Periode Nijazov

Midden jaren '80 kwam Saparmoerat Nijazov als partijleider van de Communistische Partij aan de macht. Op 21 december 2006 overleed Nijazov aan een hartstilstand. Nijazov was 66 jaar. In de hoofdstad Asjgabat kwam de nationale Veiligheidsraad bijeen om 'de stabiliteit van het land zeker te stellen'. Volgens de grondwet kreeg parlementsvoorzitter Ovesgeldi Atajev de macht tot er nieuwe verkiezingen gehouden zouden zijn.

De president voor het leven en 'Vader aller Turkmenen' regeerde twintig jaar met ijzeren hand over Turkmenistan. Mensenrechtenorganisaties omschreven zijn bewind als een van de meest repressieve ter wereld. Gekozen besturen hadden niets in te brengen en bestuurders werden geregeld ontslagen en vervangen door Nijazov, die zich overal liet eren in onder meer standbeelden en met naamgeving van maanden of plaatsen.

Nijazov gebruikte de inkomsten uit de export van gas onder meer voor de bouw van talrijke grootse bouwwerken en projecten. Turkmenistan is ongeveer tien keer zo groot als Nederland.

advertentie

Periode Berdymukhamedov

Op 14 februari 2007 wordt Kurbanguly Berdymukhamedov tot nieuwe president gekozen. In september 2008 komt er een nieuwe grondwet, die een meerpartijenstelsel beloofd met meer invloed van het parlement. In december 2008 woerden de eerste nieuwe verkiezingen gehouden onder de nieuwe grondwet. De verkiezingen worden nog steeds gedomineerd door pro-regerings kandidaten. In april 2009 beschuldigt Turkmenistan van sabotage aan de oliepijpleiding, Rusland ontkent de beschuldigingen. In december 2009 en januari 2010 worden oliepijpleidingen geopend met respectievelijk China en Iran. In februari 2012 wordt president Berdymukhamedov met 97% van de stemmen herkozen. In september 2012 begint het proces van een volkstelling. Dat is zeer lastig vanwege de vele afgelegen en moeilijk bereikbare gebieden in Turkmenistan. In november 2014 besluiten Afghanistan, India, Pakistan en Turkmenistan een oliepijplijn te gaan exploiteren. In januari 2015 devalueert Turkmenistan de munt met 19%. In november 2015 begint de bouw van een gaspijplijn dat Turkmeens gas naar het zuiden moet vervoeren. In september 2016 komen er grondwetswijzigingen die ondermeer de termijn van de zitting van de president verlengen naar zeven jaar. In februari 2017 wordt Berdymukhamedov voor een derde termijn tot president gekozen.

Turkmenistan zoekt nieuwe exportmarkten voor zijn omvangrijke koolwaterstof- en aardgasreserves, die nog niet volledig worden geëxploiteerd. Eind 2021 exporteert Turkmenistan het grootste deel van zijn gas naar China en kleinere hoeveelheden naar Rusland. Turkmenistan's afhankelijkheid van de gasexport heeft de economie kwetsbaar gemaakt voor schommelingen op de wereldenergiemarkt en economische tegenspoed.

TURKMENISTAN LINKS

Advertenties
• Rondreis Turkmenistan Djoser
• Turkmenistan Sawadee Verre Reizen
• Transport Turkmenistan - TTS Quality Logistics B.V
• Boeken, ook tweedehands, over TURKMENISTAN bij Bol.com

Nuttige links

Reisinformatie Turkmenistan (N)
Turkmenistan Startnederland (N+E)

Bronnen

Elmar Landeninformatie

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt september 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems