NICARAGUA
 

Basisgegevens
Officiële   landstaal	Spaans
Hoofdstad	Managua
Oppervlakte	130.373 km²
Inwoners	6.342.107   (mei 2019)
Munteenheid	córdoba   (NIC)
Tijdsverschil	-6
Web	.ni
Code.	NIC
Tel.	+505

Geografie en Landschap

Geografie

Nicaragua ligt in Midden-Amerika. Nicaragua grenst zowel aan de Caribische Zee als aan de noordelijke Stille Oceaan en ligt tussen Costa Rica en Honduras. De oppervlakte van Nicaragua is bijna 130.000 vierkante kilometer. Nicaragua is daarmee ongeveer 3,7 keer zo groot als Nederland.

advertentie

Nicaragua Satellietfoto_{Photo: Publiek domein}

advertentie

Landschap

Het westelijke gebied is bergachtig, hier verheffen zich onder andere de vulkanen Cerro Negro en Momotombo. Het oostelijk deel van het land is een tropische laagvlakte die grotendeels wordt ingenomen door regenwoud.

De drie belangrijkste regio's zijn het laagland aan de Stille Zuidzee met bijna veertig vulkanen, het centrale bergmassief dat bijna tot aan de grens met Costa Rica reikt, en de laaglanden aan de Caribische zee, een dunbevolkt gebied met veel tropisch regenwoud. De hoogste (uitgebluste) vulkaan van Nicaragua is de Pico Mogotón (2107 meter). De stratovulkaan Mogotombo (1297 m), was nog actief in 2015.

advertentie

Momotombo, Nicaragua_{Photo: Jorge Mejia Peralta CC 2.0 Generic no changes made}

In het zuidwesten liggen twee grote meren; Laco Managua en Laco de Nicaragua (148 kilometer lang en 55 kilometer breed).

Klimaat en Weer

Nicaragua heeft een tropisch klimaat met toch grote klimaatverschillen. De westelijke laaglanden zijn erg warm, maar er is altijd genoeg frisse wind tijdens het regenseizoen (mei tot november). In het droge seizoen (december tot april) waait er meestal een wind die veel stof meebrengt. De oostelijke laaglanden (tropisch regenwoud), zijn altijd nat en heet en het kan er zelfs flink regenen tijdens het korte droge seizoen (maart tot mei). De temperaturen verschillen afhankelijk van hoogte, maar jaarlijks variëren ze tussen de 15 en 35 graden. De middagtemperatuur in de hoofdstad Managua ligt tussen de 30 en 36 graden.

Planten en Dieren

advertentie

Planten

Nicaragua kent vele beschermde gebieden, zoals het regenwoud, de vulkanen en het natuurreservaat. Veel voorkomende vegetatie is ondermeer: amandel, banaan, ceder, den, kokospalm, mahonie, pokhout, quebracho

advertentie

Dieren

Het beschermde regenwoud in het noordwesten bevat een overvloed aan diersoorten waaronder panterkatten, wrattenzwijnen, poema's, jaguars, luiaards, krokodillen, navelzwijn, papegaaien, pelikanen en slingerapen. Enkele vogelsoorten in dit gebied zijn de kolibrie, de rode specht en de quetzal.

Geschiedenis

advertentie

Onafhankelijke staat

In 1821 wordt Nicaragua, als deel van een Centraal-Amerikaanse Federatie, onafhankelijk van Spanje. In 1838 wordt het land een onafhankelijke staat. De soms bloedige strijd tussen conservatieven en de meer vooruitstrevende liberalen, die zelfs de hulp van huurlingen uit de V.S. inroepen, bepaalt het politieke landschap. De liberaal en verlicht despoot José Santos Zelaya, die in 1893 aan de macht komt, voert hervormingen door. Voorbeelden zijn de scheiding van kerk en staat, gratis onderwijs en investeringen in infrastructuur. Ook bevordert hij de integratie van het oostelijk Caribische deel van Nicaragua binnen de natie. Zijn weigering in te stemmen met de aanleg van een kanaal van de Atlantische Oceaan naar de Stille Oceaan brengt hem in conflict met de VS, die tegenkrachten steunen en mariniers naar Bluefields sturen (1910). De militaire aanwezigheid van de VS zal, met een korte onderbreking, tot 1933 duren. Door 'free and fair' verkiezingen en het instellen van een beroepsleger, de Nationale Garde, willen de VS een verbetering van het politiek klimaat bevorderen, hetgeen door het steeds weer oplaaien van de strijd tussen conservatieven en liberalen mislukt.

Vanaf 1925 voert de socialistisch geïnspireerde revolutionair Augusto C. Sandino, die landhervormingen wil doorvoeren, met een guerrillaleger strijd tegen de mariniers uit de V.S. en de Nationale Garde. In 1934 wordt hij op bevel van de opperbevelhebber van de Nationale Garde, Anastasio Somoza, vermoord. Sandino’s naam wordt later verbonden aan één van de belangrijkste politieke bewegingen in Nicaragua. De familie Somoza voert tot 1979 het bewind over het land en vergaart daarbij aanzienlijke rijkdommen.

advertentie

Burgeroorlog

Na een jarenlange en bloedige burgeroorlog, geleid door de Sandinistische beweging, raakt het bewind van president Somoza zowel nationaal als internationaal steeds meer geïsoleerd. In 1979 delft zijn Nationale Garde na een felle strijd het onderspit, waarna hij het land ontvlucht. Een vijfkoppige Junta, waarin naast Sandinisten ook de weduwe van de vermoorde hoofdredacteur van de oppositiekrant 'La Prensa', Violeta Barrios de Chamorro, zitting heeft, neemt de leiding van het land over. Uit de voormalige guerilla-eenheden wordt een nieuw leger gevormd. De tegenstellingen tussen de politieke doelstellingen van de Sandinisten, politiek georganiseerd in het FSLN ('Frente Sandinista de Liberación Nacional') dat eigen massaorganisaties opricht, en de andere politieke stromingen worden echter steeds duidelijker. Na een verkiezingsoverwinning van de Sandinisten in 1984 wordt Daniel Ortega president en krijgt Nicaragua een parlement.

Sandinisten aan het roer

Bij de opbouw van het nieuwe Nicaragua krijgt het land veel internationale financiële steun. Onderdeel van de opbouw vormt de herverdeling van de bezittingen van de Somoza’s onder coöperaties en tevens vindt een landhervorming plaats. Het beleid van de Sandinisten is gericht op vermindering van ongelijkheid alsmede armoede en ontwikkeling van de bevolking. Toch leidt het centralistisch georiënteerde ontwikkelingsmodel, ondanks de positieve resultaten op het vlak van alfabetisering, onderwijs en gezondheidszorg, niet tot economische groei en welvaart. Met steun van de V.S. worden in Honduras en in Costa Rica guerilla-eenheden gevormd (in totaal ca. 20.000 strijders, waaronder ex-leden van de Nationale Garde) die een deel van het land bezetten. De kosten van deze burgeroorlog beslaan zo’n 60% van het overheidsbudget. De Reagan-regering stelt een zeeblokkade in en verspert de haven van de stad Corinto met zeemijnen. Ten gevolge van een eigenaardig economisch beleid van de Sandinistische regering en de oorlogslasten ontstaat een langdurige hyperinflatie van 33.000 en 55.000% op jaarbasis. Het Internationaal Gerechtshof in Den Haag veroordeelt de V.S. tot betaling van 16 miljard schadeloosstelling (die in 1990 door de nieuwe regering wordt kwijtgescholden).

Contra's en liberalen

De door de regering uitgeschreven vervroegde verkiezingen in 1990 worden, tegen de algemene verwachting in, gewonnen door de oppositie, verenigd in de UNO (Union Nacional Opositora). Violeta Barrios de Chamorro wordt president en haar schoonzoon Lacayo premier. Enkele weken later wordt een vredesverdrag met de “ Contra” van kracht. Het leger wordt flink in omvang teruggebracht en de naam verandert van “sandinistisch” in “nationaal” (ook bij de politie). Nog tot ver in de jaren negentig bleef het ten gevolge van gewapende acties van ex-Contra’s en ex-leden van het sandinistische leger onrustig. De economie wordt, na een drastische aanpassing, getransformeerd in een vrije markteconomie.

De politieke polarisatie die door de burgeroorlog is ontstaan, bepaalt de verkiezingen van 1996. Het FSLN onder aanvoering van Daniel Ortega wordt met 51% meerderheid verslagen door de Liberale Alliantie, aangevoerd door de voormalige burgemeester van de hoofdstad Managua, Arnoldo Alemán. Alemán is president tot aan de nationale verkiezingen in november 2001.

21e eeuw

Deze verkiezingen, waar veel nationale en internationale waarnemers een oogje in het zeil houden, verlopen eerlijk en rustig en worden na een nek aan nek race tussen Liberalen en Sandinisten gewonnen door de Liberale Partij. Op basis van een ‘gentlemen’s agreement” tussen Alemán (in 2003 veroordeeld vanwege een omvangrijke corruptie) en Ortega, het zogeheten “pacto”, worden de leden van de Hoge Raad, Hoge Kiesraad en Algemene Rekenkamer op 50?0% basis verdeeld tussen de leden van FSLN en PLC. De democratie verzwakt hierdoor verder, daar hierdoor de facto een “tweepartijendictatuur” ontstaat. Hoewel in maart 2005 de Corte Centroamericana de Justicia (CCJ) bepaalt dat deze overeenkomst het beginsel van de scheiding der machten schendt, wordt dit door de PLC en FSLN niet erkend.

Het pacto leidt tot het uittreden van belangrijke segmenten politici van beide partijen. In 2005 vormt zich een vier-partijensysteem dat in 2006 deelneemt aan de verkiezingen. Per 10 januari 2002 neemt president Enrique Bolaños Geyer (als kandidaat van de PLC winnaar van de verkiezingen) de leiding van het land over en zorgt daarmee voor een nieuw elan in Nicaragua. In zijn inaugurele speech zet Bolaños zich af tegen zijn voorganger Alemán, benadrukt de strijd tegen corruptie en zegt te zullen streven naar onafhankelijkheid van de justitiële sector, de kiesautoriteiten en de Rekenkamer. Binnen het parlement bestaat er ten gevolge van de samenwerking tussen FSLN en PLC een oppositionele meerderheid. Deze situatie heeft voor veel spanningen in het land gezorgd. Onder bemiddeling van subsecretaris van politieke zaken van de OAS, Dante Caputo, is tussen de partijen een politiek compromis gesloten waarmee een minimum aan regeerbaarheid in het land wordt gegarandeerd. In deze ‘Ley Marco’ worden constitutionele hervormingen tot aan de nieuwe herkiezingen bevroren.

Presidentiële en parlementsverkiezingen hebben plaatsgevonden op 5 november 2006. Nederland heeft steun verleend aan het verkiezingsproces door deel te nemen aan de EU-waarnemingsmissie. Daarnaast heeft Nederland een financiële bijdrage van 90.000 euro geleverd aan de verkiezingswaarneming door de OAS. De verkiezingen hadden een ordelijk en transparant verloop. Daniel Ortega werd tot president verkozen met 38% van de stemmen. Zijn partij, het FSLN, consolideerde nagenoeg het aantal zetels in het parlement (thans 38 van de 90), maar zal met andere partijen moeten samenwerken om een regeringscoalitie te kunnen vormen. Het meest waarschijnlijke vooruitzicht is dat de samenwerking met de PLC (immers “pacto”-partner) zal worden voortgezet, terwijl op specifieke onderdelen van beleid pragmatische samenwerking zal worden gezocht met de ALN. Op die manier is een stabiel begin van de nieuwe regering gegarandeerd. In oktober 2007 beslecht het Internationale Hof in Den Haag het territoriale conflict tussen Nicaragua en Honduras. In juli 2009 kondigt president Ortega een plan aan om de grondwet aan te passen zodat hij nog een keer herkozen kan worden. In oktober 2009 geeft het constitutionele hof haar verzet tegen dit plan op. In 2011 wordt Ortega met een overweldigende meerderheid herkozen als president. In november 2012 beslecht het internationale hof in Den Haag een conflict tussen Colombia en Nicaragua. Nicaragua verliest een aantal eilandjes aan Colombia maar ziet wel een geschil over territoriale wateren in haar voordeel beslist worden. In augustus 2013 kondigt Nicaragua aan in dat gebied naar gas te gaan boren. In februari 2014 verandert Nicaragua de grondwet. Dit maakt de weg vrij voor president Ortega om zich in 2016 opnieuw kandidaat te stellen voor het presidentschap. De oppositie stelt dat deze wijziging ondemocratisch is. De presidentsverkiezingen van november 2016 worden gewonnen door Ortega die een derde termijn gaat doen met zijn vrouw Rosario Murillo als vice-president.

Bevolking

In Nicaragua wonen 6.025.951 mensen (2017). De bevolkingsdichtheid bedraagt ongeveer 46 inwoners per vierkante kilometer.

• De natuurlijke bevolkingsgroei bedraagt 0,98%. (2017)
• Geboortecijfer per 1000 inwoners is 17.7 (2017)
• Sterftecijfer per 1000 inwoners is 5.1 (2017)
• De levensverwachting is 73,5 jaar. (mannen 71,3 en vrouwen 75,8 jaar (2017)

Er leven in Nicaragua verscheidene bevolkingsgroepen. Zo bestaat 69 procent van de bevolking uit mestiezen, 17 procent uit blanken, 9 procent uit zwarten en 5 procent uit indianen.

Taal

De officiële taal van Nicaragua is Spaans. Verder wordt er nog Creools, Misquito en Engels gesproken.

Godsdienst

De meeste inwoners van Nicaragua zijn rooms-katholiek (72,9 procent). De overige inwoners zijn overwegend protestants.

Samenleving

Staatsinrichting

De huidige grondwet van Nicaragua dateert uit 1987. In de grondwet wordt de 'scheiding der machten' geregeld tussen de uitvoerende macht, de wetgevende macht (de Nationale Assemblee) en de juridische macht. Er zijn 131 gemeentelijke raden en voorts twee autonome regionale raden voor de Atlantische kustregio's. In 1995 wordt een aantal hervormingen doorgevoerd. Het leger komt onder burgerlijk bestuur. De macht van de President (met name de mogelijkheid van herverkiezing) wordt beperkt.

De Nationale Assemblee wordt door middel van evenredige vertegenwoordiging gekozen voor een periode van 5 jaar en bestaat uit 92 leden (70 provinciaal en 20 nationaal plus de bij de verkiezingen verslagen kandidaten voor het presidentschap en vice-presidentschap).

Het Opperste Gerechtshof is onafhankelijk van de uitvoerende macht en bestaat uit 12 leden die door de Nationale Assemblee worden gekozen voor een periode van zeven jaar. Het land kent een onafhankelijke Nationale Rekenkamer. De onafhankelijkheid van instellingen zoals de rechterlijke macht, de Rekenkamer en de Kiesraad laat in de praktijk veel te wensen over.

Politiek

President Bolaños heeft aanvankelijk een anti-corruptie-programma gelanceerd, dat na 2003 nogal is verwaterd, mede dankzij het feit dat het juridisch systeem onder het “pacto” is gecontamineerd. Mede dankzij een omvangrijke donorsteun en de constitutionele opstelling van leger en politie (die de gekozen president steunen zonder politieke inkleuring binnen de gelederen) is het land regeerbaar gebleven..

De regering Bolaños heeft wel een zware tol moeten betalen voor de veroordeling van Alemán. Op het politieke vlak is het niet eenvoudiger geworden doordat de Liberale Partij (PLC) officieel heeft verklaard zich niet langer als regeringspartij te beschouwen. De partij is intern verdeeld tussen aanhangers van de huidige president en aanhangers van Alemán (Arnoldistas). Deze laatsten hebben 42 zetels in het 92 zetels tellende parlement; de aanhangers van Bolaños (Blanco y Azul) 9 en de Sandinisten (FLNS) 38. Toch heeft Bolaños in 2003 zijn ingezette hervormingskoers kunnen handhaven en versterken dankzij ad hoc allianties. Verdere macro-economische stabilisering en het bereiken van HPIC completion point kunnen op zijn conto worden geschreven, evenals de ratificatie van het vrijhandelsakkoord met de VS (CAFTA).

De Consultatieve Groep eind 2003 heeft het tot dusver gevoerde beleid in het algemeen en het anti-corruptie beleid in het bijzonder gesteund. Het Nationaal Ontwikkelingsplan (PND) is aanvaard als basis voor de verdere dialoog tussen regering, civil society en donoren over het lange-termijn beleid.

In 2004 lijkt het tij zich tegen Bolaños te keren. Het parlement blokkeert belangrijke beleidsvernieuwingen en keurt begin 2005 grondwetswijzingen goed die de uitvoerende macht beperken en het parlement bevoegdheden geven inzake benoemingen in onafhankelijke staatsinstellingen. Hogere overheidsuitgaven gemandateerd door het parlement hebben de verlenging van het Poverty Reduction and Growth Facility akkoord met het IMF op losse schroeven gezet. Deze ontwikkelingen brengen de gecombineerde begrotingsteun van een negental bilaterale donoren ter waarde van een kwart van de totale hulpstroom in gevaar.

In okbtober 2005 stabiliseert de politieke situatie als Bolaños en het parlement een compromis sluiten. Er wordt overeengekomen de hervormingen uit te stellen tot na de algemene verkiezingen van 2006.

De actuele politieke situatie staat beschreven in het hoofdstuk geschiedenis.

Economie

De Nicaraguaanse economie groeide in 2017 met 4,9%. Deze toename was onder meer te danken aan het herstel in de landbouwsector, met name voor wat betreft koffie en suiker. Landbouw is belangrijk voor Nicaragua met een aandeel van 15,5% in het BNP en ongeveer 31% in de totale werkgelegenheid (2017). Een stijging van de investeringen - vooral in de exportzones (maquilas) - en een groei in de bouw dragen eveneens bij aan de gunstige verwachtingen. De inflatie is in 2017 3,9%

Het vrijhandelsakkoord met de VS en de Middenamerikaanse douane-unie (CAFTA) dat in oktober 2005 geratificeerd werd, heeft als doel buitenlandse investeringen aan te trekken, werkgelegenheid te creëren en economische stabiliteit te versterken.

Nicaragua exporteert met name koffie en vlees. Opkomende sectoren zijn echter de textielindustrie (maquilas), mijnbouw, visserij en handel en in mindere mate (eco-)toerisme. De totale waarde van de export bedroeg $ 3,8 miljard in 2017. De voornaamste exportpartners zijn de Verenigde Staten, Canada, Venezuela en Costa Rica. Geïmporteerd wordt vooral consumptiegoederen, machines en gereedschap en olieproducten. De totale waarde van de import bedroeg $ 6,6 miljard in 2017. De voornaamste importpartners zijn de Verenigde Staten, Mexico en China.

Vakantie en Bezienswaardigheden

Nicaragua heeft koloniale steden, actieve vulkanen, een uitgestrekt regenwoud en prachtige stranden. Nicaragua krijgt veel minder bezoekers dan het aangrenzende Costa Rica en dat maakt het tot een geweldige bestemming in Midden-Amerika voor reizigers die geïnteresseerd zijn in een natuur, tropische stranden en avontuur buiten de gebaande paden.

De belangrijkste badplaats van Nicaragua San Juan del Sur ligt op slechts enkele minuten afstand van enkele van de mooiste surfstranden. San Juan del Sur krijgt een gestage stroom van toeristen en de restaurants en bars behoren tot de beste in heel Nicaragua. Het prachtige strand strekt zich uit langs de baai en voelt zelden druk aan. Het is geen wonder dat San Juan del Sur steeds meer geldt als een van de top badplaatsen in Midden-Amerika.

Ometepe Island ligt in het meer van Nicaragua, het grootste meer van Midden-Amerika. Ometepe Island werd gevormd door twee vulkanen en vandaag vormen de vulkanen het decor van dit opmerkelijk mooi eiland. Ometepe Island is per boot te bereiken vanuit de steden van Granada of Rivas. Het is een unieke bestemmingen in Nicaragua en biedt een kijkje in het lokale leven. Het leven op het eiland is ontspannen en langzaam. Maar voor actieve bezoekers is er geen tekort aan activiteiten en bezienswaardigheden. Het is mogelijk om te wandelen en er zijn precolumbiaanse rotstekeningen, watervallen, lagunes en talloze stranden te verkennen. Vervoer op het eiland is beperkt en veel van de bezienswaardigheden zijn afgelegen en geïsoleerd.

Granada is door middel van een korte busrit afstand vanaf de chaotische hoofdstad van Nicaragua te bereiken. Het is een prachtig gerestaureerde oude koloniale stad. Granada is opgericht in 1524 langs de noordwestelijke oever van het meer van Nicaragua. Vandaag de dag is Granada de toeristische hoofdstad van Nicaragua. Masaya Volcano National Park kun je gemakkelijk bezoeken met een dagtrip vanuit Granada. Het park ligt net buiten de belangrijkste snelweg die Granada met Managua verbindt en lokale bussen droppen passagiers net buiten de ingang. Vanaf daar kun je in 6 kilometer de top van de vulkaan bereiken.

De koloniale stad León is het belangrijkste centrum van kunst, cultuur en religie in het land. León wordt beschouwd als de meest politiek progressieve stad in Nicaragua. Politieke muurschilderingen zijn op veel van de buitenmuren en op een aantal van de pleinen te zien. De eerste universiteit van Nicaragua, de Universidad Autónoma de Nicaragua ligt in het centrum van León en de stad is jong en steeds beter opgeleid. De grootste kathedraal van Midden-Amerika ligt in het centrum van het stadsplein. De kathedraal werd gebouwd in de 18e eeuw en is omringd door gebeeldhouwde stenen beelden van leeuwen. De kathedraal is het middelpunt van León en een van de meest bezochte toeristische attracties.

Klik op de menuknop bovenaan het scherm voor meer informatie

NICARAGUA LINKS

Advertenties
• Nicaragua verre reizen van ANWB
• Nicaragua Vliegtickets.nl
• Vakantie Nicaragua
• Djoser Rondreis Nicaragua
• Autoverhuur Sunny Cars Nicaragua
• Rondreizen Nicaragua
• Hotels Nicaragua
• Rondreis Nicaragua

Nuttige links

Nicaragua Startnederland (N)
Reisinformatie Nicaragua (N)
Reizendoejezo - Nicaragua (N)
Rondreis Nicaragua (N)
Telefoongids Nicaragua (N)

Bronnen

Elmar Landeninformatie

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt september 2021
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems