Landenweb.nl

CHILI
Samenleving

To read about CHILE in English - click here

Chili verre reizen van ANWB

Steden CHILI

Santiago

Samenleving

Staatsinrichting

advertentie

Wapen van ChiliFoto: Publiek domein

Het eerste constitutionele reglement dateert van 1881, de eerste grondwet dateert al van 1822. De grondwet bepaalt de staatsvorm als een unitaire republiek met een presidentieel stelsel.

In september 1973 kwam de grondwetgevende, wetgevende en uitvoerende macht bij de militaire junta terecht, en ook het Nationaal Congres werd ontbonden. Van 1973 tot 1990 regeerde generaal Pinochet als dictator over Chili. In 1980 werd bij referendum een nieuwe grondwet goedgekeurd, die na een overgangsperiode van acht jaar de instelling van een 'beschermde democratie' in het vooruitzicht stelde. De grondwet voorzag in presidentsverkiezingen om de acht jaar, een Kamer van Afgevaardigden van 120 leden en een Senaat van 38 gekozen en negen benoemde leden, samen aangeduid als ‘Congres’.

advertentie

Senaat ChiliFoto: Loco085 CC 3.0 Unported no changes made

Negen senatoren worden aangewezen, drie door de president, twee door het Hooggerechtshof en vier door de Nationale Veiligheidsraad. De 38 andere senatoren worden rechtstreeks gekozen door de bevolking, waarvoor het land is verdeeld in 19 kiesdistricten. Verkiezingen voor de Senaat vinden om de vier jaar plaats, telkens voor de helft van het aantal verkiesbare zetels.

De Kamer van Afgevaardigden wordt voor een periode van vier jaar rechtstreeks door de bevolking gekozen in 60 districten.

Ook werd er een Nationale Veiligheidsraad ingesteld, waarvan de president, de leden van de junta en de voorzitters van de Hoge Raad en de Senaat deel uitmaken. De grondwet beperkt het stakingsrecht, de vrijheid van vergadering en het recht op vrije meningsuiting.

Sinds 1989 zijn er wat wijzigingen in de grondwet aangebracht, waaronder een kortere presidentiële ambtstermijn van maximaal zes jaar. Ook werd het voor de zittende president onmogelijk om een tweede, aansluitende termijn te keizen. Veel hervormingsvoorstellen haalden het echter niet, omdat daarvoor een tweederde meerderheid in het parlement nodig is en de rechtse oppositie sinds 1993 ruim 36% van de zetels bezit. De president benoemt en ontslaat ministers, vice-ministers, bevelhebbers van de strijdkrachten, ambassadeurs en gouverneurs. Tevens is hij voorzitter van het kabinet; er is geen premier.

Een unieke plaats wordt binnen het Chileense staatsbestel ingenomen door de Contraloría General, een instelling die toezicht houdt op de financiële, wetgevende en administratieve plannen van de uitvoerende macht. Voor de huidige politieke situatie, zie hoofdstuk geschiedenis.

advertentie

Administratieve indeling

advertentie

Chili Regio'sFoto: Publiek domein

Het land is verdeeld in 13 regio's, inclusief de hoofdstad Santiago; de regio’s zijn weer onderverdeeld in vijftig provincies, variërend van twee tot zes per provincie. Twaalf regio’s, te beginnen in het noorden, worden met de Romeinse cijfers I tot en met XII aangeduid.

De hoofden van gemeenten, provincies (gouverneurs) en regio's worden sinds 1992 via directe verkiezingen gekozen.

Administratieve regioaantal inwonersoppervlaktehoofdstad
I Tarapacá432.40058.800 km2Iquique
II Antofagasta500.000125.000 km2Antofagasta
III Atacama256.00075.000 km2Copiapó
IV Coquimbo609.00040.500 km2La Serena
V Valparaíso1.564.00016.400 km2Valparaíso
VI Libertador General785.00016.500 km2Rancagua
Bernardo O’Higgins
VII Maule917.00030.500 km2Talca
VIII Bío Bío1.880.00037.000 km2Concepción
IX Araucanía877.00032.000 km2Temuco
X Los Lagos950.00067.000 km2Puerto Montt
XI Aisén87.900109.000 km2Coihaique
XII Magellanes1.154.000132.000 km2Punta Arenas
RM Region Metropolitana6.125.00015.500 km2Santiago
advertentie

Onderwijs

advertentie

Universidad de ChileFoto: Richard Espinoza CC 3.0 no changes made

Er zijn in Chili drie schooltypen te onderscheiden. Er is openbaar gratis onderwijs, onderwijs met staatssubsidie door particulieren, en volledig particulier onderwijs. Het Ministerie van Onderwijs stelt wel minimumregels vast waaraan alle soorten scholen zich te houden hebben. De onderwijswet van 1986 droeg de verantwoordelijkheid voor het openbaar onderwijs over aan de gemeenten.

De basisschool duurt acht jaar (6 t/m 14 jaar) en is verplicht. Chili heeft daardoor, voor een ontwikkelingsland, zeer laag percentage analfabeten (2003, ). Na de basisschool kan men keizen voor een vier jaar durende middelbare school of voor technisch beroepsonderwijs. De mogelijkheden voor hoger onderwijs zijn zeer uitgebreid, met veel staatsuniversiteiten, privé-universiteiten, professionele instituten en hoger technisch onderwijs. In totaal heeft Chili ca. 80 universiteiten. Met name het aantal privé-universiteiten is spectaculair gegroeid. In 1990 telde Chili nog maar 10 universiteiten, een cijfer dat is opgelopen tot ca. 80. Hoewel de studenten daardoor meer keuze hebben, zijn er nogal wat instellingen van en middelmatige kwaliteit. Sommige worden na enige tijd opgedoekt omdat ze het financieel kunnen bolwerken. Ca. 25% van alle studenten volgt hoger onderwijs.

Ouders met lage inkomens worden gesteund met kredieten en beurzen.

Voor in Chili wonende Nederlanders en Chilenen met een Nederlandse band of achtergrond, is in 1948 de Nederlandse Vereniging opgericht. Sinds september 2001 bestaat in Chili de mogelijkheid om schoolgaande kinderen enkele uren per week Nederlandse les te laten volgen. Deze lessen worden gegeven door docenten Nederlands op het Colegio San Juan Evangelista. De organisatie berust bij de Stichting Nederlands Taal- en Cultuuronderiwjs in het Buitenland (SNOB). Het onderwijs staat in principe open voor kinderen van 4 t/m 14 jaar met Nederlandse of Belgische nationaliteit.

advertentie

CHILI LINKS

Advertenties
• Djoser Rondreizen Chili
• Vliegennaar.nl | Vliegtickets Chili
• Hotels Trivago
• Bouw je eigen Chili Rondreis
• Chili verre reizen van ANWB
• Hotels Chili
• Autoverhuur Sunny Cars Chili
• Rondreizen Chili
• Boeken, ook tweedehands, over CHILI bij Bol.com

Nuttige links

Chili Foto's
Dieren in Chili (N)
Reisinformatie Chili (N)
Reisverhaal over Patagonië in Chili en Argentinië (N)
Reisverhaal van Paaseiland met zijn unieke Moai-beelden (N)
Reizendoejezo - Chili (N)
Rondreis Chili (N)
Rondreis door Chili (N)
Startpagina Chili (N)

Bronnen

Asal, S. / Chili

Lannoo.

Caistor, N. / Chili : mensen, politiek, economie, cultuur

Koninklijk Instituut voor de Tropen / Novib.

Castillo-Feliú, G.I. / Culture and customs of Chile

Greenwood Press.

Dwyer, C. / Chile

Chelsea House Publishers.

Filippo, H. / Chili

Elmar.

CIA - World Factbook.

BBC - Country Profiles.

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems