PAPOEA NIEUW-GUINEA
 

Basisgegevens
Officiële   landstaal	Engels, Hiri Motu, Tok Pisin
Hoofdstad	Port Moresby
Oppervlakte	462.840 km²
Inwoners	8.563.525   (mei 2019)
Munteenheid	kina   (PGK)
Tijdsverschil	+9
Web	.pg
Code.	PNG
Tel.	+675

Geografie en Landschap

Geografie

Papoea Nieuw-Guinea ligt in Zuid-Azië ten oosten van Indonesie en beslaat de oostelijke helft van het eiland Nieuw-Guinea. Papoea Nieuw-Guinea grenst in het noorden aan de Bismarckzee, in het oosten aan de Solomonzee, in het zuiden aan de Koraalzee, de Golf van Papoea en de Straat Torres en in het westen aan het Indonesische Irian Jaya. De oppervlakte van Papoea Nieuw-Guinea is 462.840 vierkante kilometer. Papoea Nieuw-Guinea is daarmee bijna 14 keer zo groot als Nederland.

advertentie

Papoea Nieuw-Guinea Satellietfoto_{Photo: Publiek Domein}

advertentie

Landschap

Het landschap is zeer afwisselend. Op de ene plaats vind je allemaal heuvels, terwijl je op andere plaatsen uitgestrekte mangroven vindt. In het westen is een groot gebied met vlak grasland. In het binnenland komen moerassige vlakten voor en ook enkele grote bergketens zoals het Centraalgebergte en de Owen Stanley Range. Het hoogste punt is de Mount Wilhelm met een hoogte van 4694 meter.

advertentie

Top van de Mount Wilhelm, Papoea Nieuw-Guinea_{Photo: Nomadtales CC 2.1 Australia no changes made}

Enkele van de bij Papoea-Nieuw-Guinea behorende eilanden, zoals New Britain en Bougainville, zijn bergachtig. Veel van de kleinere eilanden zijn atols: een ringvormig koraalrif dat een lagune omsluit en oprijst uit een zeebodem.

Klimaat en Weer

Papoea Nieuw-Guinea heeft een tropisch klimaat. Het klimaat is aan de kust en vooral in de laaggelegen gebieden in het binnenland heet, nat en vochtig. Er is sprake van een droog seizoen en een nat seizoen. Dit betekent echter niet meer dan dat de kans op neerslag afneemt danwel toeneemt. Vanaf december tot en met maart is er sprake van het natte seizoen. De maanden mei tot en met oktober vallen onder het droge seizoen.

De jaarlijkse gemiddelde neerslag neemt in het algemeen van oost naar west toe. De meeste neerslag valt in het Kikori-Kutubugebied in Papoea Nieuw-Guinea: tot negen meter per jaar. Langs de kust is de temperatuur zeer stabiel en ligt rond de 27 graden. Landinwaarts neemt de temperatuur af, de gemiddelde temperatuur ligt daar rond de twintig graden.

Planten en Dieren

Planten

In het bergachtige gebied van Papoea Nieuw-Guinea vind je de meeste plantensoorten van het eiland. Hoge pieken en diepe dalen karakteriseren dit deel, dat de ruggengraat van het eiland vormt. In het laaggelegen gebied groeien de meeste planten. Meer dan 9000 plantensoorten, waarvan meer dan 200 boomsoorten, leven tot op een hoogte van 3500 meter. Het grootste deel van Papoea Nieuw-Guinea is bebost, waaronder ook tropisch regenwoud.

Dieren

Nationale dieren van Papoea Nieuw-Guinea zijn de raggi's paradijsvogel, het varken en de kaurischelp.

Er zijn niet veel diersoorten en zeker niet veel 'ongewone' dieren. Er leven ongeveer 250 verschillende zoogdieren. De meeste daarvan zijn ratten of vleermuizen. Ook leven er kangoeroes. Er zijn wel zeer uiteenlopende en ook bijzondere soorten vogels. Maar liefst 38 van de 43 spectaculaire vogelsoorten op de wereld leven hier.

Wetenschappers ontdekten in 2010 in het Foja-gebergte tientallen nieuwe insecten, vogels, reptielen en amfibieën, waaronder een nieuwe soort van het vleermuizengeslacht Syconycteris, een nieuwe gekkosoort en een kikker met een slurfje.

In 2011 ontdekten onderzoekers in Papoea Nieuw-Guinea de kleinste gewervelde diersoort ter wereld, een kikkertje van slechts 7 à 8 millimeter lang. De donkerbruine minikikker is 'Paedophryne amauensis' genoemd, naar het dorp Amau waar het diertje is gevonden. De kikker heeft nauwelijks tenen maar wel relatief grote ogen en is vooral 's morgens en 's avonds actief met schrille geluidjes.

Geschiedenis

Het eiland Nieuw-Guinea werd meer dan 300 jaar geleden door de Portugezen ontdekt. Kolonisatie van de regio begon pas in de tweede helft van de negentiende eeuw met de toe-eigening van gebieden door Nederland (het westelijke deel), Groot-Brittannië en Duitsland. De gebieden die door Nederland waren geannexeerd, het toenmalige Nederlands-Nieuw-Guinea, zijn na bemiddeling door de VN in 1963 onder Indonesische soevereiniteit gebracht.

Groot-Brittannië deed in 1884 aanspraken gelden op Port Moresby en het zuidoostelijke deel van het eiland. In het zelfde jaar claimde Duitsland de heerschappij over het noordoostelijke gedeelte.

In 1901 werd het Britse gedeelte aan Australie overgedragen. Na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog werd het Duitse gedeelte door Australische troepen bezet. De Volkenbond verleende Australië in 1920 het mandaat over dit gebied. Een groot deel van Nieuw-Guinea werd tussen 1942 en 1945 door Japan bezet. Na de Japanse capitulatie werd het oostelijke gedeelte opnieuw onder Australisch bestuur geplaatst, het noordelijke gedeelte op basis van een VN-trustschap.

In 1973 kreeg het gehele oostelijke gebied onder de naam Papoea Nieuw-Guinea intern zelfbestuur, waarna de staat op 16 september 1975 volledig onafhankelijk werd.

De huidige coalitieregering van Sir Michael Somare, werd op 5 augustus 2002 gekozen. Sir Michael Somare was de eerste premier van het onafhankelijke Papoea Nieuw-Guinea in 1975 en was eveneens regeringsleider van 1982 tot 1987.

Met name het conflict in Bougainville, waar jarenlang een afscheidingsbeweging actief is geweest, heeft een zware stempel gedrukt op het politieke klimaat van Papoea Nieuw-Guinea.

Het conflict heeft sinds 1989 naar schatting 20.000 slachtoffers geëist. Op 30 augustus 2001 werd na jarenlange bemoeienis van de VN en de actieve betrokkenheid van Australië, Nieuw-Zeeland en Fiji een vredesakkoord getekend dat een raamwerk vormt voor ontwapening en de instelling van een autonome regering van Bougainville. De verkiezingen voor deze regering vonden van 20 mei tot 2 juni 2005 plaats, de autonome regering van Bougainville is op 15 juni 2005 geïnaugureerd. Op 30 juni is het mandaat van de VN waarnemers missie in Bougainville (UNMOB) afgelopen.

Voorts wordt samen met Australië hard gewerkt aan verbetering van het bestuur van het land. In augustus 2007 wordt Michael Somare weer verkozen tot president.

In december 2009 sluit China een overeenkomst met Papoea Nieuw-Guinea over gasimport.

Sinds 2 augustus 2011 is Peter Paire O'Neill premier van Papoea Nieuw-Guinea. In de jaren 2011 en 2012 is er ruzie tussen Somare en O'Neill, ze voeren gescheiden regeringen. In augustus 2012 erkent Somare zijn nederlaag bij nieuwe verkiezingen en is O'Neill vanaf die tijd de erkende premier. In augustus 2013 wordt de"tovernarij wet"van 1971 ingetrokken en geldt niet meer bij moordzaken. In juli 2013 komt Papoea Nieuw-Guinea met Australië overeen om een groot asielzoekerscentrum op te zetten. Australië zegt financiële ondersteuning toe. In maart 2014 begint een onderzoek naar de leefomstandigheden bij het Asielzoekerscentrum op Manus eiland. In 2014 en 2015 komt premier O' Neill in moeilijkheden wegens beschuldigingen van corruptie. In april 2016 besluit de regering het Australische detentiecentrum te sluiten omdat het volgens het hof in strijd is met de grondwet. In augustus 2017 wint president O'Neill de verkiezingen. In november 2017 sluit Australië het asielzoekerscentrum maar veel asielzoekers weigeren om weg te gaan.

Bevolking

In Papoea Nieuw-Guinea wonen 6.909.701 mensen (2017). De bevolkingsdichtheid is extreem laag met niet meer dan 15 inwoners per vierkante kilometer.

• De natuurlijke bevolkingsgroei bedraagt 1,71%. (2017)
• Geboortecijfer per 1000 inwoners is 23.7 (2017)
• Sterftecijfer per 1000 inwoners is 6.6(2017)
• De levensverwachting is 67,3 jaar. (mannen 65,1 en vrouwen 69,7 jaar (2017)

Bevolkingssamenstelling:

De bevolking van Papoea Nieuw-Guinea bestaat hoofdzakelijk uit Papoea's. Zij vormen 98 procent van het totale aantal inwoners. Chinezen en Maleisiërs vormen het overige deel van de bevolking. De Buka leven voornamelijk in het noorden van Solomons. De Polynesiërs wonen voornamelijk in het zuiden langs de kust.

Taal

Er wordt Engels gesproken door 1-2% van de bevolking verder veel Tok Pisin (Pidgin), Motu en meer dan 700 andere talen.

Godsdienst

Er zijn veel verschillende godsdiensten en mengvormen in Papoea Nieuw-Guinea. Hier de voornaamste stromingen Rooms Katholiek (22%), Lutheraans (16%), Presbytherianen (8%) United Churches (13%), Anglicaans (5%), Overige Protestanten (2%) traditionele geloofsuiting (34%).

Samenleving

Staatsinrichting

Papoea Nieuw-Guinea is zowel een constitutionele monarchie als een parlementaire democratie. De Britse Koningin is het staatshoofd. Zij wordt vertegenwoordigd door de gouverneur-generaal die door het parlement wordt gekozen en voornamelijk ceremoniële functies bekleedt.

Papoea Nieuw-Guinea kent drie bestuursniveaus: nationaal, provinciaal en lokaal. Het nationale niveau heeft de meeste zeggenschap.

Het parlement telt 109 leden die om de vijf jaar worden gekozen d.m.v. directe verkiezingen. Het parlement kiest de minister-president die vervolgens een kabinet samenstelt uit leden van zijn partij of van de regeringscoalitie.

Kamerleden worden op basis van een districtenstelsel gekozen uit 19 provincies en het district van de hoofdstad Port Moresby. Vanaf 1995 zijn hervormingen doorgevoerd om het kiessysteem te centraliseren.

Politiek

Papoea-Nieuw-Guinea kent een vrije pers, een onafhankelijk rechtssysteem en een Ombudsmancommissie die zich vooral bezig houdt met onderzoek naar corruptie. Het kies- en partijensysteem vormt een weerslag van de grote fragmentering van de maatschappij, die gekenmerkt wordt door 700 taalgroepen op een bevolking van 5.3 miljoen. Sociale en politieke relaties lopen langs daarmee corresponderende verwantschapslijnen, wat het gevaar in zich bergt van cliëntelisme. Het centrale overheidsgezag is relatief zwak.

De binnenlandse politiek kampt sinds de onafhankelijkheid in 1975 met instabiliteit en corruptie, die de effectiviteit van het politieke systeem beï nvloeden. Voorts zijn regeringen van Papoea Nieuw-Guinea meermaals afgetreden nadat het parlement een motie van wantrouwen indiende. Om de stabiliteit van de regering te vergroten is het parlement onder de huidige wetgeving niet meer in staat de regering weg te sturen in de eerste 18 en de laatste 12 maanden van de zittingsduur van het parlement. In 2002 is de “Organic Law on the Integrity of Political Parties and Candidates” aangenomen, die moet voorkomen dat parlementariërs na hun verkiezing van partij veranderen.

Indicatoren van de Wereldbank geven een zorgwekkend beeld. Op het gebied van politieke stabiliteit, wethandhaving (Rule of law), overheidseffectiviteit en controle op corruptie zijn de cijfers lager dan zowel de regionale gemiddelden van Oost Azië en Sub Sahara Afrika als de gemiddelden van laag-midden inkomen landen. Economische als sociale ontwikkeling worden hier sterk door gehinderd.

De actuele politieke situatie staat beschreven in het hoofdstuk geschiedenis.

Economie

Ruim 85% van de bevolking is afhankelijk van landbouw, bosbouw en visserij voor de eigen levensbehoeften. Werkgelegenheid wordt geboden door mijnbouw, een in termen van werkgelegenheid een kleine industrie (3% van de totale werkgelegenheid), de overheid en de dienstensector.

De economische groei is vooral afhankelijk van de export van delfstoffen en petroleum. Illegale houtkap leidt tot zorgwekkende aanslagen op het milieu en vernietiging van de biodiversiteit.

Na jaren van krimp groeide de economie vanaf 2003. De groei van het GDP was in 2017 2,5%) door hogere internationale grondstofprijzen. Ook andere macro economische cijfers waren gunstig: werkgelegenheid in de formele sector groeide, de inflatie daalde van 20% in maart 2003 naar rond de 3 %. Het BNP per hoofd van de bevolking bedraagt $ 3.700 per jaar (2017).

Het overheidsbeleid heeft als hoogste prioriteit het terugdringen van het tekort op de begroting. Een jarenlang begrotingstekort heeft geleid tot een hoge overheidsschuld. Voor de toekomst zijn gasexploitatie en het plan om een gaspijplijn naar Australië aan te leggen van belang. Ook China en Japan zijn geïnteresseerd in de grondstoffen van Papoea Nieuw-Guinea.

Vakantie en Bezienswaardigheden

Papoea Nieuw-Guinea is een bestemming voor de meer avontuurlijk aangelegde toerist. Het is een authentiek land met veel wildernis en een heel andere cultuur dan waar ook ter wereld. Hieronder in het kort een greep uit de hoogtepunten van wat er te zien is.

Port Moresby is de hoofdstad van Papoea Nieuw-Guinea De stad ligt aan de prachtige Fairfax Haven. Bezienswaardigheden zijn het nationale parlement, het Nationale Museum, de Botanische Tuinen en de katholieke kathedraal, gebouwd in de Tambaran (Huis van de Geesten) stijl. Profiteer ook van enkele van de vele sportfaciliteiten in Port Moresby, zoals scuba-duiken, windsurfen, zeilen, sportvissen, waterskiën, golf, tennis en squash. Buiten Port Moresby is de Kokoda Track en Sogeri, die een prachtig uitzicht biedt en door rubberplantages slingert.

Andere nabijgelegen bezienswaardigheden zijn Wairiata National Park, Moitaka Crocodile Farm, Loloata Eiland en het Sea Park Oceanarium.

Ga op zoek naar traditionele ambachten in de oostelijke Hooglanden. Het dorp Bena Bena, vlakbij Goroka, heeft de grootste handweef coöperatie van de regio. In de buurt bevindt zich Asaro, waar mannen zich met modder insmeren om hun historische wraak op een naburig dorp ter herbeleven, waarvan de bewoners dachten dat de met de modder aangekoekte bevolking geesten waren.

Maak een trip rond de eilanden en de Sepik rivier vanaf Madang de hoofdstad van de gelijknamige provincie. Het heeft een verscheidenheid aan winkels en markten, In het nabijgelegen Bilbil en Yabobs, kun je traditionele pottenbakkerijen bezoeken.

De kustlijn rond Madang heeft veel kleine zanderige plaatsen waar je kunt zwemmen met gras, grote bomen en schaduw.

Geniet van een spectaculair uitzicht op het omringende landschap vanuit de Mendi Vallei in de zuidelijke Hooglanden, ook bekend vanwege de kalkstenen grotten. Hier wonen de Huli die rode en gele gezichtsverf dragen en rijk versierde pruiken ophebben gemaakt van menselijk haar.

Klik op de menuknop bovenaan het scherm voor meer informatie

PAPOEA NIEUW-GUINEA LINKS

Advertenties
• PapuaNieuw-Guinea Vliegtickets.nl
• Hotels Papoea Nieuw-Guinea
• Tradetracker plaats advertenties en verdien geld

Nuttige links

Papoea Nieuw-Guinea Startnederland (N+E)
Reizendoejezo - Papoea Nieuw-Guinea (N)
Telefoongids Papoea Nieuw-Guinea
Willgoto Papoea Nieuw-Guinea (N)

Bronnen

Elmar Landeninformatie

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt september 2021
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems