NOORD-MACEDONIE
Samenleving
Samenleving
To read about NORTH MACEDONIA in English - click here
| Noord-Macedonie Tui Reizen |
Steden NOORD-MACEDONIE
| Skopje |
Samenleving
Staatsinrichting
Volgens de huidige grondwet (d.d. 17 november 1991) heeft Noord-Macedonië een meerpartijensysteem.
De wetgevende macht is in handen van een parlement (Sobranje) dat bestaat uit één kamer van 120 leden die voor vier jaar worden verkozen. Vijfentachtig van de afgevaardigden worden gekozen vanuit zes enkelvoudige kiesdistricten, de overige vijfendertig van partijlijsten volgens een proportioneel stelsel. Er is stemrecht vanaf 18 jaar.
De president wordt voor vijf jaar gekozen (maximaal twee keer achter elkaar!), is opperbevelhebber van de krijgsmacht en voorzitter van de Veiligheidsraad. Voor het overige heeft hij weinig formele bevoegdheden en is het vooral een ceremoniële functie. Hij kan geen veto uitspreken over wetsvoorstellen, alleen het aannemen ervan vertragen. De regering, geleid door een minister-president, wordt benoemd door de president.
| advertentie |
|
|
Administratieve indeling
Noord-Macedonië in ingedeeld in 38 gemeenten, waaronder de hoofdstad Skopje met vijf gemeenten.
Grootste steden per 2002
| Skopje | 470.000 |
| Kumanovo | 103.500 |
| Bitola | 87.000 |
| Prilep | 74.000 |
| Tetovo | 71.000 |
| Veles | 58.000 |
| Ohrid | 55.000 |
| Gostivar | 50.000 |
| Štip | 48.000 |
| Strumica | 46.000 |
| advertentie |
|
Politieke situatie
Op 13 augustus 2001 werd in Ohrid het Framework Agreement ondertekend, dat sindsdien de binnenlandse politieke agenda beheerste. Op verzoek van de Macedonische regering nam de NAVO (waaronder Nederland) het inzamelen van de wapens van het UCK-M op zich. De missie, Operatie Essential Harvest, verliep succesvol: de voorgenomen aantallen wapens werden ingezameld.
Velen binnen de Macedonische samenleving vreesden echter dat na beëindiging van Operatie Essential Harvest zonder garantie van onafhankelijke (bewapende) waarnemers het geweld weer zou oplaaien. Er zouden zich ook nog onder de etnisch Albanese bevolking grote hoeveelheden wapens bevinden. Slavisch Macedonische (paramilitaire) splintergroeperingen die het vredesproces trachtten tegen te werken, lieten ook nog regelmatig van zich horen.
Op verzoek van de Macedonische regering stemde de NAVO op 26 september 2001 in met de vervolgmissie Amber Fox, die de Macedonische overheid assisteerde bij het waarborgen van de veiligheid van de internationale waarnemers van de EU en de OVSE. Nederland was vanaf 26 juni 2002 “lead nation” van de troepenmacht Task Force Fox (TFF) in Noord-West Macedonië. Op 15 december 2002 verliep het mandaat van Task Force Fox, mar werd verlengd met zes maanden door de operatie Allied Harmony.
Sinds 1 april 2003 heeft de EU de leiding overgenomen van de NAVO over de militaire operatie in Macedonië. In het kader van deze operatie, Concordia genaamd, heeft de EU de troepenmacht EUFOR gestationeerd voor de duur van zes maanden. EUFOR ondersteunde de waarnemersmissie van EU en OVSE en bevorderde de stabiliteit in de voormalige crisisgebieden.
De actuele politieke situatie staat beschreven in het hoofdstuk geschiedenis.
| advertentie |
|
|
Onderwijs
Het basisonderwijs duurt in Noord-Macedonië acht jaar en de leerlingen krijgen hier na een geslaagde afloop een certificaat voor. Hierna kunnen de leerlingen kiezen tussen algemeen voortgezet onderwijs, technische scholen, beroepsopleidingen en kunstopleidingen. In het tweede deel van het vierde jaar schrijven de studenten een studieproject (‘Maturska Tema’) dat ze moeten verdedigen. Verder wordt er een schriftelijk examen in de moedertaal en een mondeling examen afgelegd.
De beroepsopleidingen, die drie of vier jaar duren, werken van een bepaald thema helemaal uit en leggen ook een praktisch examen en een schriftelijk examen in de moedertaal af. De certificaten die behaald worden op de technische scholen geven toegang tot de toelatingsexamens tot van de universiteiten; Het certificaat van de vakscholen geven toegang tot de toelatingsexamens.
Scholen voor kunst-, ballet- en muziekopleidingen duren vier jaar en mogen bezocht worden na een toelatingsexamen. Na het behaalde eindexamen kunnen deze leerlingen eventueel doorstromen naar de universiteit.
Het onderwijs voor de etnische minderheden is nog steeds niet optimaal geregeld, ondanks het grondwettelijke recht op basis- en middelbaar onderwijs in hun eigen taal. Met name de Albanese minderheid klaagt over het niveau van het Albanese onderwijs en het gebrek aan Albanese middelbare scholen.
Er zijn op dit moment Albanese, Turkse, Servische en enkele scholen voor Vlach-kinderen. Voor Roma-kinderen zijn er nauwelijks mogelijkheden.
Naast het hoger beroepsonderwijs zijn er nog drie universiteiten die vier- en zesjarige opleidingen geven. De huidige hervormingen in het hoger onderwijs zijn bedoeld om meer op één lijn te komen met het hoger onderwijs in West-Europese en internationale maatstaven te bereiken.
Er zijn drie universiteiten in Noord-Macedonië:
De Heilige Clementius van Ohrid Universiteit van Bitola, gesticht in 1979. Naast faculteiten in Bitola zijn er ook in faculteiten in Ohrid en Prilep:
- Technische faculteit. – Bitola
- Economische faculteit – Prilep
- Faculteit voor toerisme en vrijetijdsmanagement – Ohrid
- Lerarenopleiding – Bitola
- Faculteit biotechnologie – Bitola
- Medische faculteit – Bitola
- Tabaks Instituut – Prilep
- Hydro-biologisch Instituut – Ohrid
- Slavisch Cultureel Instituut - Prilep
De H.H. Cyrillus en Methodius Universiteit van Skopje werd gesticht in 1949 en had toen nog maar drie faculteiten. Op dit moment telt de universiteit 23 faculteiten en tien instituten en instellingen.
Er studeren op dit moment ca. 36.000 Macedonische en ca. 700 buitenlandse studenten. Verder werken er ca. 2300 leraren en wetenschappelijk personeel aan de faculteiten en ca. 300 bij de instituten.
De Staatsuniversiteit van Tetovo (Universiteti Shtetëror i Tetovës) bestaat pas sinds 17 december 1994 en werd pas in januari 2004 als zodanig door de Macedonische autoriteiten erkend.
De colleges aan de vijf faculteiten worden voornamelijk in het Albanees gegeven, maar ook in het Macedonisch en in het Engels.
| advertentie |
|
|
NOORD-MACEDONIE LINKS
Advertenties
• Macedonie Tui Reizen
• Hotels Trivago
• Autoverhuur Sunny Cars Noord-Macedonie
• Djoser Rondreis Noord-Macedonie
• Skopje Hotels
• Transport Macedonië - TTS Quality Logistics B.V
• Boeken, ook tweedehands, over NOORD-MACEDONIE bij Bol.com
Nuttige links
Macedonie Eigenpage (N+E)Macedonië Startkabel (N+E)
Reisinformatie Macedonië (N)
Startpagina Macedonie (N)
Bronnen
Detrez, R. / Macedonië : mensen, politiek, economie, cultuur, milieu
Koninklijk Instituut voor de Tropen
Evans, T. / Macedonia
Bradt Travel Guides
Zuid-Europa
The Reader's Digest
CIA - World Factbook
BBC - Country Profiles
laatst bijgewerkt maart 2024Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems