Landenweb.nl

NOORD-KOREA
 

Basisgegevens
  Officiële
  landstaal		  Koreaans
  Hoofdstad  Pyongyang
  Oppervlakte  120.538 km²
  Inwoners  25.711.558
  (mei 2019)
  Munteenheid  Noord-Koreaanse won
  (KPW)
  Tijdsverschil  +8
  Web  .kp
  Code.  PRK
  Tel.  +850

Geografie en Landschap

Geografie

Noord-Korea ligt in Oost-Azië en beslaat het noordelijke deel van het Koreaanse schiereiland tussen de baai van Korea en de Chinese zee. Noord-Korea grenst aan China, Zuid-Korea en Rusland. De oppervlakte van Noord-Korea is 120.540 vierkante kilometer. Noord-Korea is daarmee bijna 4 keer zo groot als Nederland.

advertentie

Koreaans Schiereiland SatellietfotoPhoto: Publiek domein

advertentie

Landschap

Het landschap is sterk bergachtig, met hoge pieken en smalle, diepe dalen. De meest prominente bergketen is Nangnim-Sanmaek in de noord-centrale regio. De berg Paekdusan, op de grens met China is de hoogste berg (2744 meter). Vruchtbaar laagland is vooral te vinden aan de westkust en langs enkele brede rivieren. Deze beginnen veelal in de bergen aan de oostkust en monden uit in de Gele Zee. De Yalu (of Amnok) is de langste rivier en vormt een deel van de grens met China.

advertentie

Paekdusan, op de grens van Chian en Noord-KoreaPhoto: Uri Tours (www.uritours.com) CC 2.0 Generic no changes made

advertentie

Klimaat en Weer

Noord-Korea heeft een landklimaat met hete zomers en koude winters. Vooral in het noorden zijn de winters zeer streng. De meeste regen valt in de zomermaanden. In de maanden april/mei en oktober is het droog en zijn de temperaturen zijn aangenaam.

Planten en Dieren

advertentie

Planten

Een aantal berghellingen is nog bedekt met uitgestrekte naaldwouden (dennen, sparren, lariksen en pijnbomen) maar het meeste bos is gekapt, vooral in het laagland.

Dieren

Grote zoogdieren, waaronder beren, wolven, luipaarden en tijgers zijn uiterst zeldzaam geworden en soms bijna verdwenen.

Geschiedenis

Oudste geschiedenis tot en met de Middeleeuwen

Korea heeft een lange geschiedenis waarin het, ondanks de geografische ligging, ingeklemd tussen de invloedrijke en machtige buurlanden China en Japan, een geheel eigen identiteit heeft ontwikkeld en behouden.

De eerste Koreaanse staat, Gojoseon (Ko-choson), werd in 108 v.Chr. onder Chinees bestuur gebracht. In de eeuwen daarna werden het Chinese schrift, het confucianisme en de ambtelijke organisatie in Korea geïntroduceerd. De Chinezen werden in 313 n.Chr. verdreven, waarop drie Koreaanse koninkrijken (Silla in het zuidoosten, Baekje in het zuidwesten en Goguryeo in het noorden) tot bloei kwamen. In deze “periode van de drie koninkrijken” deed het Boeddhisme zijn intrede. In de 7e eeuw wist Silla het gehele Koreaanse schiereiland onder haar macht te brengen, een situatie die tot halverwege de 10e eeuw standhield. De opvolger van het Silla-rijk was een koninkrijk genaamd Goryeo (Koryo): deze naam is door Arabische en Europese reizigers verbasterd tot “Korea”. In 1238 vielen de Mongolen Korea binnen en maakten Goryeo een eeuw lang aan hen schatplichtig. Tegen het einde van de 14e eeuw kreeg Korea te maken met de eerste goed georganiseerde Japanse invasies, maar de invasielegers werden al snel tot staan gebracht. Generaal Yi Seong-gye maakte van zijn populariteit als overwinnaar van de Japanners gebruik om in 1392 de troon op te eisen. De door hem gestichte dynastie Joseon (Choson) zou tot aan het begin van de 20e eeuw aan de macht blijven.

Joseon

Tijdens de Joseon-periode werd de grondslag gelegd voor veel elementen die het huidige Korea kenmerken. Zo werd in de 15e eeuw een eigen Koreaanse schrift ontworpen, en volgens de geldende confucianistische principes genoot de bureaucratische klasse (“Yangban”) veel invloed. De grootschalige Japanse invasie van 1592 en 1597, die slechts met veel Koreaanse verliezen en met hulp van de Ming-Chinezen konden worden afgeslagen, legden de kiem voor de historische rivaliteit tussen Korea en Japan. In de 17e eeuw raakte Joseon als bondgenoot van de Ming-dynastie betrokken bij de interne Chinese machtsstrijd tegen de opstandige Mantsjoes. Toen de Mantsjoes deze strijd wonnen sloot Korea zich op in een steeds groter isolement. In de 18e eeuw en het begin van de 19e eeuw werden alleen met China contacten onderhouden. De Joseon-koningen en de Yangban trachtten vreemde invloeden, zoals het opkomende Christendom, buiten te houden.

Japanse dreiging en tweede wereldoorlog

In 1876 dwong Japan door te dreigen met oorlog de openstelling van Korea af, waarop het land een speelbal werd tussen Japan, China en Rusland, die aan het eind van de 19e eeuw om de macht in Noordoost-Azië wedijverden. De Japans-Russische oorlog (1904-1905) bevestigde uiteindelijk de Japanse hegemonie in de regio. Korea werd vervolgens in 1905 een Japans protectoraat, om in 1910 geheel gekoloniseerd te worden. De Japanners brachten weliswaar economische ontwikkeling (spoorwegen, mijnbouw, industrie), maar maakten zich zeer onbemind door hun pogingen de Koreaanse identiteit uit te wissen, onder meer door het Japans als verplichte taal in het onderwijs in te voeren. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Korea als uitvalsbasis voor de Japanse oorlogvoering gebruikt, en werden veel Koreanen in de oorlogsindustrie tewerkgesteld of als “ troostmeisje” misbruikt. De Japanse capitulatie in 1945 betekende het einde van de kolonisatie, maar over de manier waarop het Koreaans zelfbestuur vorm zou moeten krijgen konden de geallieeerde mogendheden het niet eens worden.

Korea-oorlog

Vanaf 1945 werd het noorden van het Koreaanse schiereiland tot aan de 38e breedtegraad door de Sovjet-Unie bestuurd, en het zuiden door de Verenigde Staten. In het noorden werd in 1948 de communistische Democratische Volksrepubliek Korea (DPRK) opgericht met als leider Kim Il-sung, die een éénpartijstaat stichtte met de “juche” (autarkie) als leidende ideologie. Het Noord-Koreaanse leger probeerde op 25 juni 1950 via een verrassingsaanval het land te herenigen. Pas vlak voor de zuidelijke havenstad Busan werden de Noord-Koreanen tot staan gebracht door een multilaterale VN-troepenmacht die de Zuid-Koreanen te hulp was gekomen. Toen de VN-macht met een tegenaanval vervolgens het Noorden volledig onder de voet liep, en in november 1950 bijna aan de Chinese grens stond, greep China in. Met massale hulp van het Chinese leger wist Noord-Korea de frontlijn weer naar het zuiden te verplaatsen, en de oorlog geraakte in een impasse. Na drie jaar werd een staakt-het-vuren afgekondigd (27 juli 1953) tussen Noord-Korea enerzijds en Zuid-Korea en de VN/VS anderzijds. De scheidslijn tussen Noord en Zuid lag weer min of meer op de 38e breedtegraad, maar de slachtoffersaantallen en verwoestingen aan beide zijden waren zeer groot. De beide Korea’s zijn formeel nog altijd in staat van oorlog, want een definitieve vredesregeling is ondanks pogingen daartoe nog altijd niet tot stand gebracht.

Kim dynastie

Binnen het klimaat van de Koude Oorlog kon het regime van Kim Il-sung zich betrekkelijk makkelijk consolideren. Verschillende ‘zuiveringsacties’ in de partij- en legertop werden doorgevoerd en de methoden voor repressie en controle van de bevolking werden gaandeweg geperfectioneerd. Aanvankelijk was de economische ontwikkeling van het land relatief succesvol, maar in de jaren ’80 werd toch duidelijk dat Zuid-Korea economisch steeds meer uit begon te lopen op het Noorden. Het uiteenvallen van de Sovjet-Unie en de veranderingen in China leidden begin jaren ’90 tot een sterke afname van de steun die Noord-Korea decennialang had ontvangen van haar communistische bondgenoten. Het land kreeg te kampen met grote energietekorten, hetgeen leidde tot een economische crisis. Deze crisis werd verergerd door de ‘army-first policy’, waar mee Kim Jong-il (de nieuwe leider die zijn vader Kim Il-sung na diens dood in 1994 had opgevolgd) de schaarse energie- en voedselvoorraden grotendeels aan het leger toebedeelde. In de tweede helft van de jaren ’90 brak er dan ook op grote schaal hongersnood u it. Voortdurende internationale spanningen, ernstige mensenrechtenschendingen en een mislukt economisch systeem maken het huidige Noord-Korea tot een land met weinig positieve vooruitzichten.

21e eeuw

In 2000 is er een historische handdruk tussen de leider van de beide Korea's en ontspannen de verhoudingen wat. Georg W. Bush verklaart in januari 2002 dat Noord Korea behoort tot de"as van het kwaad" samen met andere"schurkenstaten" zoals Irak en Iran. Van 2003 tot 2006 zijn er spanningen rond het nucleaire programma van Noord Korea. In februari 2007 zegt Noord-Korea toe haar voornaamste nucleaire reactor te sluiten in ruil voor hulp. In juni 2008 zet Noord-Korea een belangrijke stap in het ontwapeningsproces door middel van een verklaring. In oktober 2008 halen de Verenigde Staten Noord-Korea van het lijstje van landen van de"as van het kwaad" in ruil voor de toezegging van Noord-Korea dat er volledige openheid komt over het nucleaire programma. In april en mei 2009 lopen de spanningen op na een raketlancering en een ondergrondse kernproef. Dat laatste wordt veroordeeld door zowel de Verenigde Staten, China en Rusland. In januari 2010 ontspant de situatie enigszins. Noord-Korea zegt te streven naar een kernwapen vrij schiereiland. In maart 2010 lopen de spanningen tussen de beide Korea's weer op nadat een Zuid-Koreaans oorlogsschip is gezonken nadat het beschoten is. naar aanleiding van dit incident kondigen de VS in juli 2010 nieuwe sancties aan.

Eind september 2010 besloot de communistische partij op haar Zevende Congres dat dictator Kim Jong-il secretaris-generaal zou blijven van de Arbeiderspartij. Na het overlijden van Kim Jong-il volgt zijn zoon Kim Jong-un hem in december 2011 op. In 2012 is er ruzie met de Verenigde Staten over het nucleaire programma van Noord-Korea, maar Noord Korea krijgt steun van het machtige buurland China. In januari 2014 bezoekt Dennis Rodman de bekende Amerikaanse basketballer Noord-Korea en Kim Jong-un, zeer tegen de zijn van de Verenigde Staten. In maart 2014 worden de vijfjaarlijkse parlementsverkiezingen gehouden, alleen officieel goedgekeurde kandidaten kunnen gekozen worden, de opkomst is als vanouds tegen de 100%. In mei 2016 houdt Kim Jong-un een partijcongres dat is voor het eerst sinds 1980. Nieuwe nucleaire proeven worden in augustus en september 2016 gehouden. Noord-Korea claimt in januari 2017 dat het een kernkop op een langeafstandsraket kan lanceren. In de loop van 2017 neemt de nucleaire dreiging toe en Kim Jon-un en president Trump putten zich uit in onvriendelijkheden. In januari 2018 begint een toenadering met Zuid-Korea, de bedoeling is dat Noord-Korea mee gaat doen met de Olympische Spelen in Pyongyang.

Bevolking

In Noord-Korea wonen 25.248.140 mensen (2017). De bevolkingsdichtheid bedraagt ongeveer 210 inwoners per vierkante kilometer.

Bevolkingssamenstelling:

De bevolking is raciaal uiterst homogeen en bestaat uit Koreanen. Er is een heel kleine Chinese gemeenschap en er zijn enkele etnische Japanners.

Taal

In Noord-Korea wordt Koreaans gesproken.

Godsdienst

Van oudsher zijn er in Noord-Korea aanhangers van het boeddhisme, sjamanisme, chondoïsme en het christendom. In de praktijk van het communistische regime is er weinig ruimte voor beoefening van deze godsdiensten.

Samenleving

Staatsinrichting

Noord-Korea heeft een grondwet uit 1972 (herzien in 1992 en 1998) die in veel opzichten typisch is voor communistische landen. Het leiderschap van de Koreaanse Arbeiderspartij (Korean Workers’Party – KWP) wordt hierin expliciet erkend. De partij beheerst de uitvoerende macht, die sinds 1992 berust bij de Nationale Defensie Commissie (NDC). De positie van de NDC is bij de grondwetswijziging van september 1998 verder versterkt. Leider Kim Jong-il is opperbevelhebber van het leger, algemeen secretaris van de KWP en voorzitter van de NDC, terwijl zijn in 1994 overleden vader Kim Il-sung in september 1998 uitgeroepen is tot eeuwige president van het land. Grondwettelijk is de uitvoerende macht ondergeschikt aan het parlement, de Hoge Volksvergadering (Supreme People’ s Assembly – SPA), die echter geen feitelijke macht heeft. Verkiezingen voor de SPA, die altijd met 100% van de stemmen verkozen wordt, dienen elke vijf jaar plaats te vinden (de 11e SPA is gekozen in augustus 2003). De rechterlijke macht is niet onafhankelijk. Noord-Korea is verdeeld in negen provincies en drie stedelijke gemeenten die direct onder het centrale bestuur vallen (Pyongyang, Nampo en Kaesong).

Politiek

Het bewind rechtvaardigt zijn dictatuur op grond van de “juche” -ideologie, die elke bemoeienis van buitenaf afwijst. De quasi-mystieke component van deze ideologie houdt in dat de collectieve wil van het volk gedestilleerd wordt in de leider (“suryong”), van wie elke daad de behoefte van staat en samenleving weerspiegelt. Net als bij zijn overleden vader bestaat er ook rond de huidige leider Kim Jong-un een sterk ontwikkelde persoonscultus. Daarnaast wordt de door Noord-Korea als bedreigend voorgestelde houding van de Verenigde Staten aangewend om een “military-first” beleid te voeren, op basis waarvan het leger altijd absolute prioriteit heeft. De in 2002 voorzichtig ingezette economische hervormingen (zie kopje “economische situatie”) vinden vooralsnog geen weerslag in het politieke systeem. De heersende partij- en legertop lijkt er toch vooral op uit te zijn om de eigen positie te handhaven. Vooralsnog slaagt ze hierin door middel van repressie en desinformatie van de bevolking, waarvan de mensenrechten op grote schaal worden geschonden.

De actuele politieke situatie staat beschreven in het hoofdstuk geschiedenis.

Economie

Het communistische bewind voerde in de naoorlogse decennia een snelle industrialisatie door, met het accent op zware industrie. Na de Koude Oorlog stortte de Noord-Koreaanse economie echter in. In 1993 is voor het eerst toegegeven dat de doelstellingen van het zevenjarenplan niet gehaald waren. De economie kromp in de periode van 1990 t/m 1998 met naar schatting 3 tot 10 procent per jaar. Vanaf 1999 is er weer sprake van enige economische groei (1,3% in 2012). De oogsten zijn echter niet toereikend om de bevolking te voeden en mijnen en fabrieken liggen stil of functioneren op een fractie van hun capaciteit vanwege gebrek aan grondstoffen en onderdelen, en bovenal de grote energieschaarste. Een aanzienlijk deel van wat er nog geproduceerd wordt gaat naar het enorme leger.

Fabrieken kunnen na enige voorzichtige economische hervormingen meer hun eigen doelstellingen bepalen en ze worden minder centraal aangestuurd. Ook zijn er meer markten op straat, waar boeren de opbrengsten van hun privé-tuintjes verkopen. Van een ingrijpend en coherent hervormingsprogramma van het gehele economische systeem lijkt echter vooralsnog geen sprake te zijn. De indruk bestaat dat de hervormingen, in ieder geval deels, zijn teruggedraaid.

Noord-Korea heeft een tekort aan buitenlandse valuta om staatsschulden af te lossen, essentiële voedsel- en energieimporten te bekostigen, en om luxe consumptiegoederen voor de elite rondom de leider aan te schaffen. In een poging om aan te sluiten bij de internationale economie zonder de bevolking bloot te stellen aan buitenlandse invloeden is een aantal speciale economische zones ingesteld: Rajin-Sonbong in het uiterste noordoosten en Sinuiju in het noordwesten zijn zones waar buitenlandse bedrijven mogen investeren. Het Mount Kumgang-complex in het zuidoosten wordt soms door Zuid-Koreaanse toeristen bezocht, en hier vinden ook incidenteel herenigingen plaats van families die door de Korea-oorlog gescheiden zijn.

Enige kerncijfers over de Nood-Koreaanse economie zijn ( peildatum 2017):

Het BNP per hoofd van de bevolking is $ 1.700. Het BNP komt voor 22,5% van de landbouw, voor 47,6 % van de industrie en voor 29,9% van de dienstensector. De import $43,7 miljard en de export $ 45,8 miljard gaat vooral via China.

Vakantie en Bezienswaardigheden

Noord-Korea is nog een gesloten land. Jaarlijks mogen maar een gering aantal westerse toeristen dit land bezoeken. De meest bezochte stad is de hoofdstad Pyongyang.

Opvallend is het 20 meter hoge bronzen beeld van Kim Il-Sung op Mansudae. Dit beeld, opgericht door de leider zelf, zal zeer waarschijnlijk het eerste zijn wat u bezoekt. Het geheel doet een beetje surreëel aan, maar hou er rekening mee dat de lokale bevolking verwacht dat bezoekers deze plek serieus en met respect bekijken. De metro van Pyongyang is het diepste metro systeem in de wereld op meer dan 110 meter diep. Er zijn grote socialistische realistische muurschilderingen op de stations te zien, elk station is ontworpen om een andere ideaal te belichamen. De Juche Toren is een 170 meter hoog monument en is gewijd aan de Juche filosofie van Kim Il Sung. Vanaf de top heb je een geweldig uitzicht over de stad. Bijna elke stad heeft zijn eigen kinderpaleis, Pyongyang heeft de grootste. Na de lessen in de ochtend brengen kinderen de middag door in het paleis om kunst of andere speciale vaardigheden te oefenen. Kinderen kiezen hun gebied van specialisatie in samenwerking met leraren zodra ze oud genoeg zijn om deel te nemen (vanaf ongeveer 11 jaar).

De Koguryo graven bestaan uit een aantal groeps- en individuele graven. In totaal ongeveer 30 individuele graven van de latere periode van het Koguryo Koninkrijk, een van de machtigste koninkrijken in het noordoosten van China en de helft van het Koreaanse schiereiland. Ze dateren van tussen de 3e eeuw voor Christus tot de 7e eeuw na Christus. De graven, vele met mooie muurschilderingen, zijn bijna de enige overblijfselen van deze cultuur. Slechts ongeveer 90 van de meer dan 10.000 Koguryo graven uit China en Korea hebben muurschilderingen. Bijna de helft van deze graven bevinden zich op deze plek. De schilderijen bieden een unieke getuigenis van het dagelijks leven van deze periode.

Klik op de menuknop bovenaan het scherm voor meer informatie

NOORD-KOREA LINKS

Advertenties
• Noord-Korea Vliegtickets.nl
• Hotels Noord-Korea
• Tradetracker plaats advertenties en verdien geld
• Vakantieveilingen bied mee op de beste deals

Nuttige links

Noord-Korea Jouwpagina (N)
Noord-Korea Startnederland (N+E)
Reisinformatie Noord-Korea (N)
Reizendoejezo – Noord-Korea (N)
Rondreis door Noord-Korea (N)
Telefoongids Noord-Korea

Bronnen

Elmar Landeninformatie

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt augustus 2021
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems