LIBERIA
 

Basisgegevens
Officiële   landstaal	Engels
Hoofdstad	Monrovia
Oppervlakte	111.369 km²
Inwoners	4.960.820   (mei 2019)
Munteenheid	Liberiaanse dollar   (LRD)
Tijdsverschil	-1
Web	.lr
Code.	LBR
Tel.	+231

Geografie en Landschap

Geografie

Liberia ligt in West-Afrika. Liberia grenst aan de Atlantische Oceaan en ligt tussen Ivoorkust en Sierra Leone. Liberia grenst ook nog aan Guinea. De oppervlakte van Liberia is 111.370 vierkante kilometer. Liberia is daarmee ongeveer 3 keer zo groot als Nederland.

advertentie

Liberia Satellietfoto NASA_{Photo: Publiek domein}

advertentie

Landschap

Liberia heeft een kustlijn van 560 km langs de Atlantische Oceaan. De kustvlakte van Liberia is vrij vlak en regelmatig. Bij de grens met Guinee vindt men bergen met toppen tussen de 1300 en 1700 m.

Dit hoogland loopt middels het Nimbagebergte over in Guinee. Het hoogste punt is de berg Wuteve met 1380 m. Liberia bestaat voor 44% uit grote regenwouden. Liberia telt 15 belangrijke rivieren die vanaf zuidwestelijke richting stromen. Deze rivieren hebben veel stroomversnellingen en ondiepten, waardoor ze onbevaarbaar zijn.

advertentie

Bomi-meer in Liberia_{Photo: Sahmeditor in het publieke domein}

Klimaat en Weer

Liberia heeft een tropisch regenwoud klimaat. De gemiddelde jaartemperatuur in het gehele land ligt rond de 27 ºC. Landinwaarts schommelen de temperaturen meer en neemt de neerslag enigszins af. In de maanden februari en maart ligt de gemiddelde temperatuur rond de 30 ºC en in de maanden augustus en september ligt de temperatuur rond de 18 ºC. Per jaar valt er gemiddeld 5000 mm neerslag. In de maanden mei tot en met oktober valt de meeste neerslag, terwijl de temperaturen in deze maanden lager kunnen liggen dan in de overige maanden.

Planten en Dieren

advertentie

Planten

In de kuststreek van Liberia zijn grassavannen. Het binnenland bestaat voor een groot deel uit tropische regenwouden. De hardhoutsoorten mahonie en palissander groeien hier. In Liberia komen verder banaan, mangrove, oliepalm, rijst en de rubberplant voor.

advertentie

Dieren

In Liberia zijn nog enkele zeldzame diersoorten te vinden onder meer de zebraduikers, dwergnijlpaarden en enkele halfapen zoals de potto's. Verder leven er olifanten en chimpansees. In de natuurreservaten van Liberia grazen de zeldzame dwergbuffels.

Geschiedenis

Liberia, in 1821 door de American Colonization Society gesticht voor uit de Verenigde Staten afkomstige vrijgelaten zwarte slaven, verwierf in 1847 onafhankelijkheid. Het is na Ethiopië de oudste onafhankelijke staat van Sub-Sahara Afrika. Het land werd nimmer gekoloniseerd. De vrijgelaten slaven die zich in Liberia hadden gevestigd, gingen als nieuwe elite het land besturen. Er bestond een grote kloof tussen deze Americo-Liberianen en de autochtone bevolking van het gebied.

In 1926 werd de eerste rubberplantage geopend. Belangrijke staatshoofden in de daarop volgende periode waren de presidenten William Tubman (1943-'71) en William Tolbert (1971-'80). Dankzij buitenlandse - voornamelijk Amerikaanse - investeringen in plantages en mijnbouw groeide de economie van het land. In de grote onderontwikkelde regio van de West-Afrikaanse kust vormde Liberia lange tijd een opvallende economische enclave. Aangezien de inkomsten vooral werden aangewend voor de instandhouding van de geprivilegieerde elite, bleef de ontwikkeling van het land als geheel uit. De oliecrises van de jaren zeventig deden voorts de ruilvoet van Liberia's exportproducten sterk verslechteren, met alle negatieve gevolgen van dien voor de economie.

Een staatsgreep bracht in 1980 Samuel Doe aan de macht. Het corps beroepsofficieren van de Armed Forces of Liberia (AFL) werd afgeschaft; de reeds bestaande politieke instabiliteit van het land nam toe en de positie van de regering verzwakte. De financiële discipline verslapte steeds verder en economisch wanbeheer leidde tot kapitaalvlucht op grote schaal. Gecombineerd met toenemende etnische strijd verviel het land aan het eind van de jaren tachtig in een staat van burgeroorlog.

In 1989 viel Charles Taylor als leider van het National Patriotic Front of Liberia (NPFL) vanuit buurland Ivoorkust Liberia binnen. Na een burgeroorlog van acht jaar wist hij uiteindelijk via verkiezingen in 1997 president te worden. Bij de beëindiging van de burgeroorlog speelde de Cease-fire Monitoring Group (ECOMOG) van de regionale organisatie Economic Community of West African States (ECOWAS) een cruciale rol.

Onder Taylor was er geen sprake van wederopbouw van het land. Hij regeerde als een dictator, waardoor oppositionele groepen weer naar de wapens grepen. De strijd breidde zich in 2002 en 2003 snel weer uit.

Na diverse vergeefse (internationale) vredesinitiatieven, werd op 17 juni 2003 onder internationale druk en onder auspiciën van de regionale organisatie ECOWAS (Economic Community of West African States) in Accra (Ghana) een staakt-het-vuren-overeenkomst gesloten door de regering-Taylor en de rebellengroepen LURD en MODEL. Na diverse schendingen van het bestand, culminerend in zware gevechten in Monrovia in juni en juli 2003, weken van diplomatiek getouwtrek en de stationering van een door Nigeria geleide ECOWAS-troepenmacht werd op 18 augustus 2003 in Accra uiteindelijk een vredesakkoord bereikt. Het vredesakkoord voorzag in ontwapening van gewapende strijders en in de installatie van een overgangsregering. In deze regering namen de drie voormalige strijdende partijen zitting, samen met vertegenwoordigers van reguliere - dat wil zeggen ongewapende - politieke partijen en het maatschappelijk middenveld.

De implementatie van het vredesakkoord verliep tussen augustus 2003 en november 2004 met horten en stoten. De internationaal gesteunde overgangsregering, geïnstalleerd op 14 oktober 2003 en geleid door zakenman Gyude Bryant, had te kampen met gebrekkige loyaliteit van regeringsleden, corruptie en een leiderschapscrisis binnen LURD. De regering slaagde er dan ook niet in in het gewenste tempo hervormingen door te voeren of het gezag in het hele land terug te winnen, waardoor de voormalige strijdende partijen in grote delen van het land nog de dienst uitmaakten. Bovendien werd nog gevreesd voor invloed van oud-president Taylor, die bij zijn vertrek naar Nigeria - waar hij sinds 11 augustus 2003 in ballingschap leeft - had aangegeven Liberia niet voorgoed te verlaten. Taylor is door het Speciale Hof in Sierra Leone aangeklaagd wegens oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid.

Na een periode zonder grote veiligheidscrises braken eind oktober 2004 in Monrovia en enkele andere steden ernstige onlusten uit, waarbij 16 personen om het leven kwamen en 208 gewonden vielen. Korte tijd later, in november 2004, ondertekenden LURD, MODEL en de strijders van de voormalige regering een overeenkomst waarmee ze zich ontbonden als gewapende groeperingen en werd het ontwapeningsproces van oud-strijders voltooid.

Op 11 oktober 2005 vond in Liberia de eerste ronde plaats van de presidentiële en parlementaire verkiezingen, de eerste vrije en democratische verkiezingen sinds het aantreden van de omstreden President Taylor in 1997 en de daarop volgende burgeroorlog. Na de eerste ronde bleek geen van de kandidaten de 50?rempel te hebben gehaald en bleven twee kandidaten over voor de ‘run off’/tweede ronde. Ex-voetbalster George Weah behaalde het hoogste percentage stemmen in de eerste ronde, te weten 28%, terwijl voormalig Minister van Financiën en ex-top IMF en Wereldbank-bureaucraat, Ellen Johnson-Sirleaf als tweede eindigde met 19% van de stemmen. De laatste wist de tweede ronde, gehouden op 8 november, echter enigszins verrassend en ruim in haar voordeel te beslechten met 59% van de stemmen, tegen Weah met 41% van de stemmen. De verkiezingen stonden onder streng toezicht van de VN-vredesmacht in Liberia, UNMIL en zijn volgens het oordeel van de diverse verkiezingswaarnemingscommissies vrij en eerlijk verlopen. Zo was ook de eindconclusie van de EU Election Observation Mission (EOM) voor wat betreft het verloop van beide ronden. Ellen Johnson-Sirleaf is hiermee het eerste vrouwelijke staatshoofd van Afrika. In juni 2007 begint het proces tegen voormalig president Charles Taylor in Den Haag. Hij staat terecht wegens oorlogsmisdaden. In februari 2009 bekent Johnson-Sirleaf voor de waarheid- en verzoeningscommissie dat ze in het verleden ten onrechte Charles Taylor heeft gesteund. Oktober 2011 is een belangrijke maand voor Johnson-Sirleaf. Ze krijgt de Nobelprijs voor de vrede en ze wint de door de oppositie geboycotte verkiezingen. Charles Taylor wordt in april 2012 veroordeeld tot vijftig jaar cel. Hij moet zijn straf in Groot-Brittannië uitzitten. In de zomer van 2013 blijkt dat er ondanks een programma van de regering op grote schaal illegale handel in hout is. De bossen zullen als het zo door gaat in rap tempo verdwijnen. Van 2014 tot 2016 wordt Liberia hard getroffen door een uitbraak van het dodelijke Ebolavirus, rond de 5000 mensen overlijden. In december 2017 wordt de ex-voebalster George Weah gekozen tot president.

Bevolking

In Liberia wonen 4.689.021 mensen (20147. De bevolkingsdichtheid is ongeveer 42inwoners per vierkante kilometer.

• De natuurlijke bevolkingsgroei bedraagt 2,5%. (2017)
• Geboortecijfer per 1000 inwoners is 38.3 (2017)
• Sterftecijfer per 1000 inwoners is 7.6 (2017)
• De levensverwachting is 63,3 jaar. (mannen 61,2 en vrouwen 65,5 jaar (2017)

Verreweg het grootste gedeelte van de bevolking in Liberia behoort tot de inheemse Afrikaanse stammen. Onderling is er echter grote verscheidenheid. Liberia kent 16 hoofdstammen die vaak nog weer in kleinere stammen zijn verdeeld. De grootste stammen zijn respectievelijk de Kpelle in Midden-Liberia, de Bassa nabij Buchanan, de Dan, de Kru langs de kust en de Grebo.

Een andere opvallende groep is die van de Amerikaanse Liberianen ( afstammelingen van immigranten van ex-slaven).

Taal

Engels is de officiële taal van Liberia en wordt door 20% van de bevolking gesproken. Verder worden er veel verschillende inheemse talen en dialecten gesproken.

Godsdienst

Liberianen hangen voornamelijk Christelijke godsdiensten aan. 25% noemt zich Christen. Moslims vormen 12 % van de bevolking. Daarnaast hangen de meeste inwoners van Liberia inheemse godsdiensten aan.

Samenleving

advertentie

Staatsinrichting

De grondwet van 1986, aangepast in 1988, voorziet in een scheiding van de drie machten. De uitvoerende macht ligt bij de president en de vice-president. De president is staatshoofd, regeringsleider en opperbevelhebber van het leger, en wordt gekozen voor een periode van 6 jaar. De grondwet geeft geen maximum aan het aantal termijnen van de president. De wetgevende macht is in handen van het parlement, bestaande uit twee Kamers: het Huis van Afgevaardigden met 64 direct gekozen leden en de 30 leden tellende Senaat. De grondwet voorziet in een meerpartijenstelsel. Amendementen op de grondwet vereisen een tweederde meerderheid van beide Kamers.

Politiek

Het politieke klimaat in Liberia ontwikkelt zich sinds augustus 2003 voorzichtig in positieve richting. Met het gedwongen vertrek van Charles Taylor lijkt een opening te zijn geschapen uit de chaos van deburgeroorlog. De binnenlandse politiek ontwikkelt zich langs de lijnen van het akkoord dat op 18 augustus 2004 in de Ghanese hoofdstad Accra werd gesloten. De overgangsregering beschikte noch over de capaciteiten noch over de politieke wil om het land efficiënt te besturen. De participerende partijen in de overgangsregering stelden hun eigen belangen boven het belang van het land, van een samenhangend beleid was geen sprake. Met berichten over hun ondoorzichtige handelswijze en corruptie bewezen leden van de overgangsregering en van het overgangsparlement geen dienst aan pogingen te komen tot herstel van het staatsgezag. Corruptie was ook de grootste zorg van de internationale donorgemeenschap t.a.v. de wederopbouw van Liberia. In september 2005 werd stevig onderhandeld tussen Chairman Bryant en de internationale gemeenschap over een voorstel voor een Governance Programme (GEMAP). Chairman Bryant weigerde akkoord te gaan met een sleutelelement van het programma, te weten de opname van een internationale Chief Administrator in de Centrale Bank van Liberia met (mede)tekenbevoegdheid, een belangrijke voorwaarde van de internationale gemeenschap voor ondersteuning van het programma. Bryant zei dit niet te kunnen ‘verkopen’ aan de leden van de NTGL. De internationale gemeenschap beraadde zich op een bindende VN-resolutie welke het GEMAP zou bekrachtigen, om de NTGL te dwingen het document te accepteren. Internationale invloed over de uitvoering van het goed bestuursprogramma was van meet af aan inzet van de discussie. Volgens Bryant had Liberia technische ondersteuning nodig, maar kon het wel zelf zijn financiën regelen. Gezien de NTGL’s prestaties op dit terrein had de internationale gemeenschap daar echter geen vertrouwen in. Aan deze ontransparante en malafide praktijken diende een einde gemaakt te worden met de presidentsverkiezing in oktober 2005. Deze verkiezingen verliepen vreedzaam en werden, weliswaar onder protest van de belangrijkste oppositiekandidaat George Weah, gewonnen door Ellen Johnson-Sirleaf. Johnson-Sirleaf geniet grote internationale erkenning en steun, en heeft sinds haar aantreden veel lof geoogst. Zij maakte werk van haar 150 Days Action Plan, dat bedoeld was om de periode te overbruggen waarin een interim Poverty Reduction Strategic Plan (iPRSP) werd geschreven. In haar 150 Days Action Plan kondigde Johnson-Sirleaf aan een zero-tolerance beleid te zullen voeren ten opzichte van corruptie. Hiertoe ontsloeg zij na haar aantreden alle politiek benoemde ambtenaren van het ministerie van Financiën. Andere prioriteiten liggen op het gebied van nationale verzoening, wederopbouw en reïntegratie van de grote aantallen kindsoldaten in het land. De (nabije) toekomst zal moeten uitwijzen hoe succesvol de nieuwe regering onder Johnson-Sirleaf is in het lange termijn besturen en ontwikkelen van het land na jaren van anarchie en geweld.

De actuele politike situatie staat beschreven in het hoofdstuk geschiedenis.

Economie

De economie heeft ernstig geleden onder de zeven jaar durende burgeroorlog in de jaren ’90 en het daaropvolgende bewind van Taylor (met vanaf 2002 wederom oorlog). Met de komst van de overgangsregering en veel donoren kregen economische vraagstukken weer hernieuwde aandacht. De toewijzing van economische posities in de overgangsregering aan voormalige rebellen was een gegronde reden tot zorg. Deze posities werden namelijk misbruikt voor politieke en financiële doelen (zoals het bedienen van de eigen gewapende achterban). De herstructurering van Liberia’s economie zal dan ook moeten beginnen met de introductie van transparantie in de allocatie van opbrengsten uit de natuurlijke hulpbronnen.

De strijd tussen machthebbers en rebellen concentreerde zich op het in handen krijgen van Liberia ’s natuurlijke rijkdommen, met name de diamant- en houtsector. Deze werden door Liberiaanse (rebellen-)leiders voor hun eigen gewin ingezet. De laatste jaren is er een fikse verbetering van de economie te bemerken, ook al blijft Libera een arm land.

De economische groei is in 2017 2,5%. Het BBP per hoofd van de bevolking is nog steeds dramatisch laag $1.300 (2017). Het werkeloosheidspercentage ligt op 2,8% en meer dan de helft van de bevolking leeft onder de armoedegrens. De export heeft een waarde van $260,8 miljoen en de import bedraagt $1,17 miljard, De belangrijkste handelspartners zijn China, de Verenigde Staten, Zuid-Korea en Singapore.

Vakantie en Bezienswaardigheden

Monrovia is de hoofdstad en de grootste stad van Liberia, opgericht in 1822 en vernoemd naar de Amerikaanse president James Monroe. Monrovia ligt aan de Atlantische kust, de prachtige stranden zijn de belangrijkste attracties van deze stad, waar bezoekers genieten van watersport activiteiten zoals zwemmen, vissen, en snorkelen. De markt aan het water is de grootste en meest populaire markt van de stad, waar shopaholics textielproducten, Afrikaanse kleding, lokale ambachtelijke en traditionele goederen kunnen kopen.

Het Sapo National Park ligt in de streek Sinoe. Het wordt beschouwd als het top nationale park in Liberia. Een bezoek aan het Liberiaanse regenwoud is een onvergetelijke ervaring en biedt de kans om apen, luipaarden, chimpansees, antilopen, olifanten, en miereneters te zien. Het park is alleen te voet bereikbaar. De westelijke grens wordt gevormd door de Sinoe rivier en je kunt boottochten maken over de rivier.

Bekijk voor je vertrek de reisadviezen van het ministerie van Buitenlandse zaken.

Klik op de menuknop bovenaan het scherm voor meer informatie

LIBERIA LINKS

Advertenties
• Liberia Vliegtickets.nl
• Hotels Liberia
• Vakantieveilingen bied mee op de beste deals
• Tradetracker plaats advertenties en verdien geld
• Liberia Vliegtickets Tix.nl

Nuttige links

Liberia Startnederland (N+E)
Reisinformatie Liberia (N)

Bronnen

Elmar Landeninformatie

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt augustus 2021
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems