FRANS GUYANA
 

Basisgegevens
Officiële   landstaal	Frans
Hoofdstad	Cayenne
Oppervlakte	83.534 km²
Inwoners	295.847   (mei 2019)
Munteenheid	euro   (EUR)
Tijdsverschil	-4
Web	.gf
Code.	GUF
Tel.	+594

Geografie en Landschap

Geografie

Frans Guyana is de oudste kolonie van Frankrijk en ligt aan de noordoostkust van Zuid-Amerika. Het land grenst in het westen aan Suriname, in het zuiden en oosten aan Brazilië en in het noorden aan de Atlantische Oceaan.

Over het gebied in het zuidwesten, tussen de rivieren de Litani en de Maroni, bestaat een dispuut met Suriname. De hoofdstad van Frans-Guyana is Cayenne. Frans-Guyana (Frans: Guyane) is een Frans overzees departement aan de noordkust van Zuid-Amerika. Het is het grootste gebied van de Europese Unie buiten Europa.

advertentie

Landschap

Het bergachtige binnenland is bedekt met dichte jungle. Hier ontspringen meer dan 20 rivieren die uitmonden in zee. De belangrijkste zijn de Oyapock in het oosten en de Maroni in het westen. Zij vormen een natuurlijke grens met de respectievelijke buurlanden Brazilië en Suriname. In het zuiden markeert het Toemoek-Hoemakgebergte de grens met Brazilië.

advertentie

Oyapock rivier, Frans Guyana_{Photo:Arria Belli CC 3.0 Unported no changes made}

Het land is verdeeld in drie zones: de terres basses (brede kustvlakten met mangroves en zandstrandjes), een centraal plateau met savannebegroeiing dat overgaat in de terres hautes , de met jungle bedekte berggebieden.

Klimaat en Weer

Het klimaat van Frans Guyana is uitgesproken tropisch: warm en met een hoge tot zeer hoge luchtvochtigheid. Het droge seizoen (juli t/m november) is de beste reistijd. De meeste regen valt in april en mei. De relatieve vochtigheid bedraagt gemiddeld 80%. De winden waaien overheersend uit oostelijke richtingen en zijn over het algemeen zwak met snelheden van tussen de een en twee meter per seconde. De gemiddelde dagelijkse maximumtemperatuur is het hoogst in oktober en het laagst in januari. De gemiddelde minimumtemperatuur bedraagt het gehele jaar door ongeveer 23 graden.

Planten en Dieren

advertentie

Planten

Aan de kust groeien mangrovegewassen en veel hibiscusvarianten. Bijna viervijfde van het land is bedekt met tropisch regenwoud. Veel voorkomende gewassen in Frans Guyana zijn ananas, banaan, cacao, koffie, maniok, rijst en suikerriet

advertentie

Dieren

Zoals in alle primaire regenwouden is ook hier het oerwoud gezegend met een enorme biodiversiteit. Er leven vele wilde diersoorten: krokodillen, kaaimannen, slangen, boomkikkers, schildpadden, leguanen, pekari's, jaguars, ocelotten en apen (vooral de rode brulaap). Ook de zeldzame rode ibis wordt er wel eens gezien.

Door de aanleg van wegen, de jacht en de toenemende houtkap wordt de Guyaanse jungle bedreigd. Het French Guiana Rainforest Network (FGRN) strijdt voor behoud van het regenwoud.

Geschiedenis

Het gebied dat nu Frans-Guyana wordt genoemd, werd al duizenden jaren voor de komst van de Europeanen bewoond door inheemse volken (indianen). De Kalinja, Wayana, Oyampi, Trio, Lokono leven verspreid over het gebied. Cayenne is bijvoorbeeld oorspronkelijk een indiaans dorp. Uit overlevering kan opgemaakt worden dat zowel de Spanjaarden als de Fransen zich in het verleden tegenover de inheemse bevolking aan zeer sadistische misdaden hebben schuldig gemaakt.

Rond 1500 werd het land voor het eerst voorbij gevaren door Spaanse ontdekkingsreizigers. Deze vonden het land echter te onbewoonbaar om er zich te vestigen.

De Fransen arriveerden rond 1604 en vestigden hun eerste nederzettingen. In 1637 werd Cayenne gesticht. Van 1660 tot 1664 werd het gebied bezet door de Nederlanders. In 1676 veroverden de Nederlanders het weer tijdens de Hollandse Oorlog. Een jaar later heroverden de Fransen het opnieuw, en werd het een departement van Frankrijk. In 1801 werd het gebied een kolonie van Frankrijk. Van 1794 tot 1805 werd het gebruikt als strafkolonie voor mensen die de oppositie vormden tijdens de Franse revolutie. In 1809 bezetten de Portugezen uit Brazilië de kolonie, in reactie op de verovering van Portugal door de Fransen. Na de val van Napoleon werd het door het Verdrag van Parijs in 1814 weer toegewezen aan Frankrijk. In 1817 vertrokken de Portugezen.

Er ontstond een groeiende economie met vooral plantages. Nadat Frankrijk in 1848 de slavernij afschafte verdween de economische bloei.

In 1852 werd als reactie op de economische neergang door Napoleon III op Duivelseiland een strafkolonie ingesteld. Dit eiland, en een aantal gebieden op het vaste land in de buurt van Kourou, diende als gevangenis voor meer dan 80.000 politieke gevangenen, dieven en zware moordenaars. Door de slechte omstandigheden overleefden slechts weinigen deze 'droge guillotine'. In 1938 werd het sturen van nieuwe gevangenen gestaakt, en in 1946 sloot de strafkolonie.

Van 1940 tot 1943 viel het bestuur onder Vichy-Frankrijk en daarna onder de Vrije Fransen. In 1946 werd het weer een overzees departement van Frankrijk. In 1974 werd Frans-Guyana tevens een bestuurlijke regio. Op 10 januari 2010 kozen de inwoners in een referendum voor handhaving van deze status. Met een meerderheid van 70% verwierpen ze voorstellen tot uitbreiding van hun autonomie. Wel komt er een verandering in de status ( was overzees departement en wordt nu territoriaal colllectief). In december 2015 wordt deze operatie afgerond. In 2017 is er veel onrust en zijn er grote stakingen vanwege het gebrek aan steun van Frankrijk aan de kwakkelende economie.

Bevolking

Er zijn twee administratieve districten: de kustregio Cayenne, waar 90% van de bevolking woont en het binnenland St. Laurent du Maroni.

Het grootste deel van de ongeveer 250.000 inwoners leeft in het moerassige laagland langs de kust. Zij zijn tamelijk welvarend. In het ontoegankelijke binnenland is het leven van de mensen volkomen anders.

De meeste leden van de bevolking zijn creools, een mix van Zuid-Amerikaanse indianen en zwarte Afrikanen (afstammelingen van slaven). Tot de minderheden behoren Fransen en andere Europeanen (voornamelijk levend in Kourou), Libanezen, Indiërs en West-Indiërs.

Er leven zes verschillende indianenstammen: de Arawaks (in Cayenne), de Galibis (andere kustplaatsen), de Palikours (aan de monding van de Oiapock), de Oiampis (bij Tampoc en Camopi) en de Wayanas (bij de bron van de Maroni). De Oiampis, Emerillons en Wayana's leven vrij geïsoleerd en traditioneel, de andere drie stammen zijn verwesterd.

Langs de rivieren zijn ook nederzettingen te vinden van de Saramanca's, Boeschs en Bonis, afstammelingen van Afrikaanse slaven. In de binnenlanden hebben zich ook nog Hmong gevestigd, verbannen leden van een Laotiaanse bevolkingsgroep.

Frans Guyana was de enige Franse kolonie op het Zuid-Amerikaanse continent en Franse invloeden zijn nog merkbaar. Cultureel gezien behoort het land niet tot Latijns-Amerika maar doet meer denken aan die van de Cariben. Dit heeft alles te maken met import van grote aantallen Afrikaanse slaven in de achttiende en negentiende eeuw.

Taal

De officiële taal van Frans Guyana is Frans. Verder wordt er Frans-Creools, en Engels gesproken. Door diverse stammen worden inheemse talen gesproken.

Godsdienst

De meeste inwoners van Frans Gyana(87%)zijn rooms-katholiek. Ander voorkomende religies zijn het protestantisme, en het hindoeïsme.

Samenleving

Frans Guyana is sinds 1946 een departement van Frankrijk. Een prefect vertegenwoordigt de Franse president met hulp van een 19 leden tellende algemene raad en een 31 leden tellende regionale raad. De leden van de raden worden om de zes jaar door de bevolking gekozen. Voorzitter van de algemene raad is tevens regeringsleider. Frans Guyana heeft afgevaardigden in beide kamers van het Franse parlement. Voor de actuele politieke situatie zie hoofdstuk geschiedenis.

Economie

Visserij en bosbouw zijn de belangrijkste middelen van bestaan. Hardhout, grote garnalen, opgezette vlinders en rum (gemaakt van suikerriet) zijn de belangrijkste exportproducten. De exploitatie van tropisch hardhout uit de binnenlanden kwam pas recent op gang en is bescheiden van omvang. Hetzelfde geldt voor de mijnbouw (goud, bauxiet, klei, vermiljoen). De mijn- en bosbouw ondervinden hinder van een gebrekkige infrastructuur en een tekort aan geschoold personeel.

Er is een kleine industriële sector van zaagmolens, pottenbakkerijen en er wordt rum gedestilleerd. Niet onbelangrijk voor de inkomsten van Frans Guyana is de aanwezigheid van het ruimtevaartcentrum in Kourou. Het European Space Agency is hier gestationeerd.

Het bruto nationaal product van Frans-Guyana is een van de grootste van Zuid-Amerika. De rijkdom is echter onevenredig verdeeld. Vooral onder jongeren heerst veel werkloosheid.

Vakantie en Bezienswaardigheden

Onder het motto: 'From Green Hell to Green Paradise' streeft de overheid naar promotie van het ecotoerisme. De grootste bezienswaardigheid van Frans Guyana is het tropische regenwoud, dit gebied is nagenoeg ongerept en dus zeer geschikt voor de onafhankelijke reiziger. Er zijn ook een paar mooie stranden te vinden in Frans Guyana en de hoofdstad Cayenne is een bezoek waard met een gezellig stadscentrum en mooie koloniale gebouwen, zoals de door de jezuïeten gebouwde residentie van de prefect van de Place de Grenoble, het Canal Laussat, en de Botanische Tuinen. In het centrum van de stad staat het Musee Departemental Franconie en het Musee des Cultures Guyanaises met goede tentoonstellingen over inheemse volkeren en de beruchte strafrechtelijke nederzettingen op Duivelseiland. Duivelseiland maakt deel uit van de Iles du Salut, hier werden politieke gevangenen opgesloten. Er is een hotel (een ex-mess voor de gevangenis bewakers) op Ile Royale.

Klik op de menuknop bovenaan het scherm voor meer informatie

FRANS GUYANA LINKS

Advertenties
• Rondreis Frans Guyana Djoser
• Frans Guyana Vliegtickets.nl
• Hotels Frans Guyana
• Tradetracker plaats advertenties en verdien geld

Nuttige links

Frans Guyana Startnederland (N+E)
Reisinformatie Frans Guyana (N)
Telefoongids Frans Guyana

Bronnen

Elmar Landeninformatie

Wikipedia

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt november 2021
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems