BRUNEI
 

Basisgegevens
Officiële   landstaal	Maleis
Hoofdstad	Bandar Seri Begawan
Oppervlakte	5.765 km²
Inwoners	438.636   (mei 2019)
Munteenheid	Bruneise dollar   (BND)
Tijdsverschil	+7
Web	.bn
Code.	BRN
Tel.	+673

To read about BRUNEI in English - click here

Geografie en Landschap

Geografie

Brunei ligt in Zuidoost Azië en grenst aan de Zuid-Chinese Zee en Maleisië. De oppervlakte van Brunei is bijna 5.770 vierkante kilometer. Brunei is daarmee ongeveer 0,17 keer zo groot als Nederland. Het sultanaat is verdeeld in vier districten. Drie districten (Belait, Tutong en Muara-Bandar) liggen in het westelijke deel van Brunei. Het oostelijk deel vormt in zijn geheel het vierde district: Temburong. Temburong wordt weinig bezocht maar is zeer interessant voor jungle-liefhebbers.

advertentie

Brunei Satellietfoto

_{Photo:Publiek domein}

Landschap

advertentie

Brunei zonsopgang boven Bukit Pagon

_{Photo:Accassidy Creative Commons Attribution 3.0 Unported no changes made}

Voor de kust bevinden zich olievelden. Hier zijn dan ook de belangrijkste nederzettingen te vinden, waaronder de hoofdstad Bandar Seri Begawan. Andere belangrijke steden zijn de havenstad Muara en de oliesteden Seria en Kuala Belait in het uiterste westen. Mangrovebossen en laaglandjungle bedekken het moerassige vlakke land rondom de steden. In oostelijk Brunei gaan kustvlaktes over in heuvels en bergachtig terrein. Het hoogste punt, de Bukit Pagon, is 1841 meter. Opvallend zijn de grote delen ongerept tropisch regenwoud.

Klimaat en Weer

advertentie

Brunei Zonovergoten Brunei Rivier

_{Photo:kulimpapat Creative Commons Attribution 2.0 Generic no changes made}

Brunei heeft een tropisch klimaat. Het gehele jaar is de temperatuur en de vochtigheidsgraad hoog. De gemiddelde dagtemperatuur schommelt rond 28 graden. Het hele jaar valt er regen; van gemiddeld 250 cm aan de kust tot 500 cm per jaar in het binnenland. De maanden september t/m december zijn de natste maanden; januari t/m april de droogste. Dat is gelijk ook de beste reistijd. Er vallen ook dan tropische regenbuien, maar beduidend minder en korter dan in de maanden hiervoor.

Planten en dieren

Planten

advertentie

Sagopalm Brunei

_{Photo:fabooj Creative Commons Attribution 2.0 Generic no changes made}

De onaangetaste tropische regenwouden zorgen voor een enorme variatie aan vegetatie. Bruneise junglereservaten herbergen duizenden planten- en boomsoorten. Veel voorkomende soorten zijn: banaan, ebben, kokospalm, mahonie, rubberplant, teak en sagopalm.

Dieren

advertentie

Aap Brunei Foto:Charlesjsharp

In de jungle van Brunei komen veel vogelsoorten voor. Tevens komen voor: aap, buffel, hagedis, hert, geit, kip, leeuw, rund, tijger en zwijn.

Geschiedenis

Brunei is al meer dan 600 jaar een sultanaat. Aanvankelijk besloeg het sultanaat het gehele eiland Borneo alsmede een aantal eilan­den die thans tot de Filippijnen be­horen. Hierin kwam in het begin van de 19e eeuw verandering met de inperking van de regio tot de noord­westelijke kuststrook. In 1841 stond de Sultan Sara­wak af aan een Britse koloniale avonturier als beloning voor diens hulp bij het bedwin­gen van een opstand. In 1846 ging het steen­kool­rijke eiland Labuan over in Britse handen. Een jaar later werden de eerste verdragsbanden gelegd tussen het sultanaat en Groot-Brittannië. Het gevolg was de overname van het tegen­woordige Sabah door de toenmalige British North Borneo Com­pany in 1877. In 1888 werd Brunei erkend als een Independent Protec­ted State waarna de Sultan in 1906 het toezicht van een Britse resident aanvaarde.

Brunei Kaart

_{Photo:Publiek domein}

Japan bezette Brunei van december 1941 tot augustus 1945. Vanaf 1959 lag de Britse zeggenschap in handen van een Hoge Commissaris. Aan de opstand van 1962, die gedragen werd door de Maleiers, kwam een einde door Britse inmenging. De opstand was eigenlijk gericht tegen plannen tot aansluit­ing van Brunei bij de Mal­eisische Federatie, waar het in 1963 van af zag. In 1978 werd besloten dat het protectoraatsverdrag tussen Brunei en Groot-Brittannië in 1983 zou worden beëindigd. Brunei werd op 1 januari 1984 onafhankelijk.

Sultan Hassanal Bolkiah Brunei

_{Photo:Publiek domein}

Sultan Sultan Hassanal Bolkiah stelt het parlement weer aan 20 jaar nadat het was verboden. In mei 2005 vindt er een wisseling binnen het kabinet plaats ten gunste van jongeren en mensen uit de publiek sector. In november 2007 verliest de voormalige minister van Financiën en broer van de sultan prins Jefri Bolkiah het beroep bij het hoge hof van Brunei. Er is sprake van grootschalige fraude. In juni 2008 wordt door een Britse rechter een arrestatiebevel tegen Jefri Bolkiah uitgevaardigd, omdat hij niet is op komen dagen bij een hearing over de vermiste staatsfondsen. In december 2010 lossen Brunei en Maleisië een grensgeschil op en gaan samen twee olievelden exploiteren. In oktober kondigt de sultan aan dat straffen op Islamitische basis zullen worden opgelegd. In april 2014 voert de sultan Islamitisch strafrecht in. In september 2016 ondertekent Brunei de klimaatakkoorden van Parijs.

Bevolking

Brunei Bevolking

_{Photo:Zul Creative Commons Attribution 2.0 Generic no changes made}

In Brunei wonen iets meer dan 443.593 mensen (2017).De bevolkingsdichtheid bedraagt ca. 70 inwoners per vierkante kilometer.

De natuurlijke bevolkingsgroei bedraagt 1,57%.(2017)

Geboortecijfer per 1000 inwoners is 17 (2017)

Sterftecijfer per 1000 inwoners is 3.6 (2017)

De levensverwachting is 77,3 jaar. (mannen 75 en vrouwen 79,8 jaar (2017)

De bevolking bestaat uit Maleiers (66%) en Chinezen (10%). In de hoofdstad zijn ook Europeanen, Aziaten en Indiërs. Inheemse volken zoals de Ibans, Dajaks en Muruts leven buiten de stad.

Taal

Brunei Maleisisch VerkeersbordPhoto:Publiek domein

De officiële taal van Brunei is het standaard Maleis dat is in de grondwet vastgelegd. Er wordt door het grootste gedeelte van de bevolking een lokale variant gesproken het Brunei Maleis, dat overigens grotendeels overeenkomt met het standaard Maleis. Verder wordt er Chinees, Engels en enkele inheemse talen gesproken.

Godsdienst

Grote Moskee Brunei

_{Photo:audie Creative Commons Attribution 2.0 Generic no changes made}

Islam is de staatsgodsdienst (79%) van Brunei. In de wet is de vrijheid van godsdienst opgenomen maar in de praktijk is de Islam leidend en wordt er in onderwijsinstellingen uitsluitens van islamitisch materiaal gebruik gemaakt. Naast islamieten zijn er vooral boeddhisten (8%) en christenen (9%) in Brunei. Enkele kleinere stromingen zoals daoïsme en confucianisme zijn ook vertegenwoordigd.

Samenleving

Staatsinrichting

Parlementsgebouw Brunei

_{Photo:Lord Mountbatten CCAttribution-Share Alike 4.0 International no changes made}

De grond­wet van het sultanaat Brunei uit 1962 voor­ziet in een uitvoe­rende raad die onder voor­zitter­schap van de sultan staat en een wetge­vend orgaan die uit 22 leden bestaat. Brunei is admi­nistratief verdeeld in vier districten met een districts­ambtenaar en een districtsraad aan het hoofd. De hoogste rechterlijke instantie is het Opperste Ge­rechts­hof, bestaande uit een Hoge Raad en een Hof van Appel waarvan de leden be­noemd worden door de Sultan.

Door de Sultan zijn evenwel enkele staatshervormingen doorgevoerd als onderdeel van zijn ‘hervormingskoers’. In juli 2004 deed de Sultan de Wetgevende Raad herleven, die na de onafhankelijkheid van Brunei in 1984 was opgeheven en voorheen de facto als parlement diende. Een in september 2004 doorgevoerde grondwetswijziging maakt verkiezingen hiervoor mogelijk. Het aantal verkiesbare zetels betreft echter een derde van de 45 parlementszetels en de Sultan blijft het hoofd van de selectiecommissie.

Ten slotte vond in mei 2005 een kabinetswijziging plaats (de eerste in 17 jaar), waarbij de eerste niet-moslim minister werd benoemd en minister van onderwijs Abdul Aziz - verantwoordelijk voor sterk op de islam gericht onderwijsbeleid - het kabinet verliet.

Politiek

Regio's in Brunei

_{Photo:Golbez Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported no changes made}

De interne politieke situatie is kalm. De spanningen in de samenleving ontstaan als gevolg van de Amedeo affaire zijn inmiddels weggeëbd."The Amedeo Development Corporation", de nationale ontwikkelingsmaatschappij geleid door de jongste broer van de Sultan, Prins Jefri Bolkiah, ging in 1997 failliet als gevolg van financieel wanbeheer van de leiding. De grote financiële verliezen van de onderneming moesten uit de nationale middelen worden aangezuiverd, hetgeen een zware wissel trok op de staatsfinanciën. De affaire leidde tot scherpe tegenstellingen binnen de koninklijke familie en zijn aanhang. Prins Jefri werd uit zijn functie ontzet en leeft sindsdien in het buitenland. Tegen zijn medebestuurders lopen rechtszaken. In 2000 werd begonnen met de juridische en financiële afhandeling van de zaak. De aanleiding tot conflicten is daarmee sterk afgenomen.

Daarnaast loopt een rechtszaak tegen de voormalige minister voor Ontwikkelings Zaken Haji Ismail, vanwege vermeende corruptie.

Voor de actuele politieke situatie zie hoofdstuk geschiedenis.

Economie

Brunei Export

_{Photo:Ricardo Haussmann, Cesar Hidalgo, et. al. Cc-Share Alike 3.0 Unported no changes made}

De economie is voornamelijk gebaseerd op productie van aardolie en aardgas. Vanaf 1975 heeft de regering een meerderheidsaandeel in de Brunei Shell Petroleum Company, de grootste oliemaatschappij in het land. Circa 30% van de bevolking is economisch actief; ongeveer de helft hiervan is werkzaam bij de overheid. De belangrijkste land- en bosbouwproducten zijn rijst, peper, rubber, hout en kurk. De belangrijkste handelspartners zijn Japan, de Verenigde Staten, Maleisië en Singapore.

Internationaal Vliegveld Brunei

_{Photo:Publiek domein}

Sinds 1998 maakt de regering een aanvang met diversificatie van de economie. Een hoge adviesraad heeft de algemene gebieden aangegeven waarin vernieuwingen en verbredingen mogelijk leken. Een aanzienlijk deel van de aanbevelingen van de adviesraad richten zich op de olie en gasindustrie, waarvoor een masterplan is opgesteld. Naast uitgifte van nieuwe off-shore concessies voor exploratie, wordt gewerkt aan de ontwikkeling van"down stream" activiteiten als de opzet van een petrochemische industrie, raffinage faciliteiten en bunkermogelijkheden voor schepen.

Vakantie en Bezienswaardigheden

Brunei Ulu Temburong National Park

_{Photo:SomeBal Creative Commons Attribution-Share Alike 2.0 Generic}

Het op Borneo gelegen ministaatje Brunei is voor natuurliefhebbers een must. Driekwart van het sultanaat is bedekt met regenwoud waar een uitbundige planten- en dierenwereld voorkomt, en ook de witte zandstranden zijn een publiekstrekker, waar gesnorkeld en gedoken kan worden. Het afgelegen Ulu Temburong National Park bestaat uit regenwoud en kan het beste met een boot ontdekt kan worden, en het Tasek Merimbun Heritage Park heeft een zwartwater-meer.

Bandar Seri Begawan Brunei

_{Photo:sam garza Creative Commons Attribution 2.0 Generic no changes made}

In de hoofdstad Bandar Seri Begawan is een van de mooiste moskeeën van Zuidoost-Azië te vinden, de in klassiek islamitische stijl gebouwde Sultan Omar Ali Daifuddin Moskee (1958), vernoemd naar de 28e sultan van Brunei en met onder meer een Venetiaans mozaïek van meer dan 3,5 miljoen stukjes, een met goud bedekte 52 meter hoge hoofdkoepel, Italiaans marmer en kristallen kroonluchters. Achter de moskee ligt een stenen schip in het water, een replica van een 16e-eeuwse koninklijke barkas; wat verderop liggen het Kota Batu Mausoleum, laatste rustplaats van Brunei's grootste sultan, Bolkiah, en het Koninklijk Mausoleum, waar meerdere sultans liggen. Ook de Jame Asr Hassanil Bokaih Moskee (1992), de grootste moskee van Brunei, is een bezoek meer dan waard met zijn 29 gouden koepels.

Brunei Museum

_{Photo:JERRYE AND ROY KLOTZ MD CC Attribution-Share Alike 3.0 Unported no changes made}

Het Brunei Museum heeft tentoonstellingen met islamitische kunst en over de olie- en gaswinning, waar Brunei economisch vooral van afhankelijk is, maar ook de cultuur, de mensen en de geschiedenis van Brunei komen volop aan bod. Het Royal Regalia Museum is in zijn geheel gewijd aan de huidige sultan van Brunei, maar ook aan vorige sultans; tentoongesteld zijn onder andere giften van buitenlandse hoogwaardigheidsbekleders. Het Malay Technology Museum is gewijd aan inheemse technologieën en lokale cultuur.

De Royal Ceremonial Hall, waar veel koninklijke plechtigheden gehouden worden, is alleen met speciale toestemming te bezoeken. Het paleis van sultan Hassanal Bolkiah, Istana Nurul Iman, het grootste residentiële paleis wereldwijd (o.a. 1788 kamers en 257 toiletten), is geopend voor de bevolking en toeristen aan het einde van de ramadan. Op de markt Tamu Tutong Kampong Serambagun verkopen inlandse stammen hun producten.

Kampong Ayer Brunei

_{Photo:Balou46 Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported no changes made}

Een van de hoogtepunten van een vakantie in Brunei is een bezoek aan de waterwijk Kampong Ayer, de eerste nederzetting van Brunei, die voor de helft in het water van de Brunei-rivier op paalwoningen staat. En dan niet alleen woningen, maar ook winkels, scholen, moskeeën, brandweer en een ziekenhuis (ca. 30.000 inwoners). De wijk bestaat uit 28 dorpjes die via kilometerslange loopbruggen met elkaar verbonden zijn.

Diverse bezienswaardigheden

-Bangar: o.a. te bereiken via spectaculaire speedboatrit; overnachting in Iban-longhouse

-Jalan Labi: Forestry Museum (museum, wandelroutes, collectie insecten)

-Kuala Balai: oudste plaats regio

-Muara: Pantai Muara, Pantai Serasa, Pantai Meragang (stranden)

-Pekan Tutong: Istana Pantai (paleis); Pantai Tutong (strand)

-Peradayan Forest Reserve: prachtig uitzicht op de regenwouden

-Pulau Ranggu: eilandje in rivier met kolonie neusapen

-Sekoloh: Maleis/Murut dorpje, waar men tussen de traditioneel levende Bruneiers kan verblijven

-Seria: Billionth Barrel Monument (ter ere van het biljoenste olievat)

-Taman Persiaran Damuan: parkje met goed uitzicht op het paleis van de Sultan, Istana Nurul Iman

Klik op de menuknop bovenaan het scherm voor meer informatie

BRUNEI LINKS

Advertenties
• Brunei Vliegtickets.nl
• Hotels Brunei
• Vakantieveilingen bied mee op de beste deals
• Traderracker plaats advertenties en verdien geld

Nuttige links

Brunei Startnederland (N+E)
Reisinformatie Brunei (N)
Reizendoejezo – Brunei (N)
Startpagina Brunei (N+E)
Telefoongids Brunei

Bronnen

Dijck, Robert van den / Maleisië, Singapore en Brunei

Elmar

Malaysia, Singapore & Brunei

Lonely Planet

The rough guide to Southeast Asia on a budget

Rough Guides

Southeast Asia on a shoestring

Lonely Planet

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt juni 2021
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems