MADEIRA
Planten en Dieren

To read about MADEIRA in English - click here

Naar Madeira met Sunweb

Populaire bestemmingen PORTUGAL

Algarve	Azoren	Costa de lisboa
Costa verde	Madeira

Planten en Dieren

planten

advertentie

Jacaranda in bloei op Madeira_{Photo: Hedwig Storch CC 3.0 Unported no changes made}

Madeira heeft vele bijnamen, maar de meeste refereren aan de bloemen-, planten-, en bomenpracht van het eiland: ‘bloemeneiland’, ‘eiland van de eeuwige lente’ en de ‘drijvende tuinen van de Atlantische Oceaan’. Er zijn 760 plantensoorten op het eiland geteld die tot 112 plantenfamilies behoren. Maar ca. 20% van al het moois op Madeira is echter inheems (endemisch).

De bloeitijd gaat het hele jaar door:

lente	zomer	herft/winter	gehele jaar
aloë	slangewortel	lelie	balonnenplant
brem	chrysant	venusschoen	bougainvillea
camelia	frangipani	kerstster	flamingobloem
orchidee	jacaranda		kaasjeskruid
passiebloem	clivia		hibiscus
trompetbloem	magnolia		strelitsia
	oleander
	roos
	belladonna-lelie
	hortensia

advertentie

Laurasilva de Madeira_{Photo: Luismiguelrodrigues CC 3.0 Unported no changes made}

Madeira was ten tijde van haar ontdekking zeer rijk aan boomsoorten. Door grote branden en het eeuwenlang kappen van bomen voor bouwmateriaal en brandstof, zijn er weinig oorspronkelijke bossen op Madeira overgebleven. Toch zijn er in het noorden nog een aantal oorspronkelijke laurierbossen te zien en in de bergen de machtige boomheide (‘urze’). De vier belangrijkste lauriersoorten zijn de ‘vinhático’, de ‘til’, de ‘loureiro’ en de ‘barbusano’. Het ‘laurasilva’ (laurierbos) van Madeira werd door de Unesco in 1999 uitgeroepen tot werelderfgoed. Nog steeds is een vijfde van het eiland begroeid met bossen, maar 90% daarvan bestaat uit uitheemse soorten.

Hagen van boomheide worden vaak gebruikt om gewassen te beschermen tegen de noordelijke winden. Een andere zeer oude boom, de ‘pau branco’, een olijfachtige, groeit nog in de onherbergzame kloven in het noorden.

Verder zijn er enorm veel boomsoorten ingevoerd, waaronder kastanjes, mimosa’s, pijnbomen, Douglas-sparren, cipressen, Japanse ceders, Indiase zilversparren en eucalyptussen.

Bossen beginnen op Madeira boven 600 meter, nog hoger, boven 1200 meter, bestaat de vegetatie hoofdzakelijk uit heide, varens en bosbessen. Op de schrale bodem van het noordoostelijke Ponta de São Lourenço groeit een andere vegetatie dan op de rest van het eiland. Hier groeien onder andere de Mariadistel, de Mexicaanse papaver en de kardoen, ook een distelsoort. Opvallend is de ‘tuna’, een cactussoort, geïntroduceerd vanuit Centraal-Amerika in 1826.

Op Madeira gedijen 67 soorten varens, waarvan er twaalf endemisch zijn. Sommige levada’s zijn overwoekerd door slangenkruid. Een daarvan is de ‘Trots van Madeira’, een endemische variant met mooie blauwviolette bloemen.

advertentie

Hibiscus Madeira_{Photo: Muffinn CC 3.0 Unported no changes made}

Nog niet genoemd zijn: wijnrode Afrikaanse madeliefjes, ijskruid, geraniums, vuursalie, wilgen, watsonia’s, gladiolen, paaslelies, hibiscussen, begonia’s, zwanenbloemen, kamperfoelie, en witte en blauwe agapanthussen. De mooie blauwe agapanthus woekert als onkruid langs bijna alle straten en wegen op Madeira.

Levadas

advertentie

Levada Madeira_{Photo: Mhwater CC 3.0 Unported no changes made}

Voor deze groei- en bloei-explosie van al deze prachtige bloemen en planten zorgen smalle, in de bergen uitgehakte kanaaltjes die het regenwater naar plekken leiden waar het nauwelijks regent. Hier wordt het water verdeeld door een ‘levadeiro’, die het water aan de verschillende landeigenaren distribueert en zijn deel van het kanaal onderhoudt. Deze unieke irrigatiekanalen, ‘levadas’ genaamd, komen tot in alle hoeken en uithoeken van het eiland en zijn veelal met de hand gegraven. De levadas worden gevoed door bronnen en reservoirs, gigantische bassins hoog in de bergen. Het systeem is in totaal duizenden kilometers lang. Zonder de kanaaltjes - de kleinste zijn niet breder dan 20 centimeter - zou de zuidzijde van het eiland er ‘s zomers verdord uitzien.

Met de bouw van het systeem is rond het jaar 1500 begonnen, en de aanleg ervan was een gigantische en levensgevaarlijke klus. Sommige kanalen zijn uitgehakt in steile rotswanden, door arbeiders hangend in touwen. Naast de levadas zijn smalle voetpaden gecreëerd, die worden gebruikt voor onderhoudswerkzaamheden. De levadas hebben in de loop der jaren een tweede functie gekregen als domein voor wandelaars, die echter geen hoogtevrees moeten hebben!.

advertentie

Dieren

advertentie

Geit Madeira_{Photo: Muffinn CC 2.0 Generic no changes made}

Grote wilde dieren komen op Madeira nauwelijks voor. Wilde geiten, egels, patrijzen, kwartels en konijnen zijn noemenswaard. De enige reptielen zijn de zeer kleine lagartixa-hagedissen, een soort muurhagedis. Verder zijn er ca. duizend insectensoorten en tweehonderd vogelsoorten, waaronder de groene kanarie, waarvan onze huiskanarie van afstamt. Verder komen op Madeira nog o.a. voor: buizerd, valk, vuurgoudhaantje en boekvink. Tot de oudste oorspronkelijke bewoners van Madeira behoren vleermuizen.

advertentie

Espada en Bacalhau geliefde vissoorten op Madeira_{Photo:Allie_Caulfield CC 2.0 Generic no changes made}

Kabeljauw of ‘bacalhau’ is het Portugese volksvoedsel bij uitstek, en ook tonijn wordt veel door de bevolking gegeten. De beroemdste vis op Madeira is de ‘espada’, de zwarte degenvis, die alleen in de diepzee bij Madeira en Japan gevangen wordt. Rond de Madeira-archipel wordt verder gevangen: zwaardvis, marlijn, haai, makreel, sardine, papegaaivis, brasem, baars, barbeel en de witte degenvis. Wat schaaldieren betreft is de napjesslak ‘lapa’ een specialiteit op de menu’s. In de rivier Ribeiro Frio worden verder nog forellen gekweekt. Voor de oostkust strekt zich Madeira’s eerste beschermde onderwater-natuurgebied, de ‘Reserva Natural de Garajau’ uit.

advertentie

Kleine Madeirenzer Pijlstormvogel Madeira_{Photo: Hobbyfotowiki in het publieke domein}

Op Deserta Grande, een van eilanden van de Ilhas Desertas, komt een zeldzame, zeer giftige zwarte wolfsspin voor. In 1990 is het eiland tot natuurreservaat verklaard, en vanuit een observatorium proberen een aantal biologen de flora en fauna van het eiland te behouden, in het bijzonder de kolonie monniksrobben op het eiland. Onder de vele vogelsoorten bevinden zich de Kuhls pijlstormvogel, de noordse pijlstormvogel, de kleine Madeirenzer pijlstormvogel of Bulwer en de donsachtige Madeirenzer stormvogel.

advertentie

MADEIRA LINKS

Advertenties
• Vakanties naar Madeira
• By June, vlucht, huurauto en kleinschalige accommodatie
• Madeira Tui Reizen
• Naar Madeira met Sunweb
• Autohuur Madeira
• Hotels Trivago
• Authentieke reizen naar Madeira
• Djoser Wandel - wandelreis Madeira
• Madeira Hotels
• Bouw je eigen Madeira Rondreis
• Rondreis Madeira
• ANWB vakantie boeken Madeira
• Autoverhuur Sunny Cars Madeira
• Boeken, ook tweedehands, over MADEIRA bij Bol.com

Nuttige links

Madeira Boogolinks (N)
Madeira StartBelgië (N+E)
Madeira Startkabel (N)
Reisinformatie Madeira (N)
Wandelen Madeira (N)

Bronnen

Catling, C. / Madeira

Kosmos-Z&K

Lipps, S. / Madeira

Elmar

Madeira

APA Publications

Schetar, D. / Madeira

Het Spectrum

Stiller, R. / Madeira

Van Reemst

Underwood, J. / Het Madeira-boek

Sunflower Books

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt maart 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems